Computer Eye Strain ကြန္ျပဴတာနဲ႔ မ်က္စိ
တီဗြီေတြ၊ ကြန္ျပဴတာေတြ မေပၚခင္က လူ႔မ်က္စိဆိုတာ Hunters' eyes မုဆိုး-မ်က္စိလို သံုးဘို႔သာ လိုခဲ့တယ္။ ကြန္ျပဴတာ သံုးသူေတြ မ်က္စိမွာ တခုခုလာျဖစ္တာကို (ကြန္ပလိန္႔) လုပ္သူ ၅ဝ% ရွိတယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္စိဝါး အျပင္ အားအင္ ကုန္သလို ခံစားလာရသူေတြလဲ ရွိတယ္။ ခုထိေတာ့ ရုတ္တရက္ ဆိုးဝါးတဲ့ Glaucoma ေရတိမ္ နဲ႔ ကြန္ျပဴတာ သံုးတာ ဆက္စပ္မႈ မေတြ႔ရေသးပါ။ Computer Vision Syndrome (CVS) ျဖစ္တာေတြ သက္သာဘို႔ အလုပ္စခန္း၊ လူအေနအထား၊ မ်က္မွန္၊ ကြန္ျပဴတာမ်က္ႏွာျပင္မွာ လိုတာေတြ ျပင္ျပီး မ်က္စိ ေလ့က်င့္ခန္းေတြနဲ႔ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
မ်က္စိဆရာဝန္နဲ႔ မ်က္စိစစ္ပါ။ National Institute of Occupational Safety and Health အဆိုအရ တႏွစ္ တခါ စစ္ပါ။ သက္သာေစနည္း ၁ဝ နည္း ေျပာပါမယ္။
1. အလုပ္ေနရာမွာ အလင္းေရာင္ မွန္-ေကာင္းပါေစ။ လင္းလြန္းတာလဲ မေကာင္းပါ။ ရံုးေတြမွာ အမ်ားဆံုး ထြန္းထာတဲ့ အလင္းေရာင္ထက္ ထက္ဝက္သာ လိုတတ္ပါတယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ လိုက္ကာေတြ ခ်ထားပါ။ အလင္းေရာင္လာရာက ကိုယ့္ (ေမာ္နီတာ) ေနာက္က-ေရွ႕က မျဖစ္ေစပါနဲ႔။ Overhead fluorescent lights သံုးရင္ အဆင္မေျပသူေတြ ရွိတယ္။ (ေမာ္နီတာ) အလင္းက အခန္းထက္ ပိုသင့္တယ္။ ေနာက္ေက်ာက နံရံမွာ ကပ္မေနသင့္ပါ။ ပိုအေရးၾကီးတာက ကိုယ့္ေရွ႕မွာ နံရံရွိေနတာ မေကာင္းပါ။ ပရိုဂရမ္တခု Install လုပ္ေနတံုး Screen ကို စိုက္ၾကည့္မေနပါနဲ႔။
2. ေျပာင္ေခ်ာေနတဲ့၊ အလင္းျပန္ႏိုင္တဲ့ နံရံေတြက မေကာင္းဘူး။ နံရံ ေဆးျပင္သုတ္ပါ။ Wall paper ကပ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ကိုယ့္ကြန္ျပဴတာမွာ Anti-glare screen တပ္ပါ။ မ်က္မွန္တပ္ရသူဆိုရင္ Anti-reflective (AR) coating ပါတာကို သံုးပါ။
3. Display အဆင့္ျမွင့္ေပးပါ။ CRT screens ေတြအစား Flat-panel liquid crystal display (LCD) သံုးပါ။ ပိုၾကီးတာ ပိုေကာင္းတယ္။ Desktop computer ေဒါင့္ျဖတ္မ်ဥ္း 19 inches ျဖစ္ပါေစ။
4. ကြန္ျပဴတာ မ်က္ႏွာျပင္ရဲ႕ Brightness and contrast ကို Adjust လုပ္ပါ။ အလုပ္ခြင္နဲ႔ တူေနတာ ေကာင္းတယ္။ စမ္းသပ္နည္း တခုကေတာ့ Web page အျဖဴခံကို ဖြင့္ထားတဲ့အခါ အလင္းေရာင္က အဲဒီက လာေနတာဆိုရင္ မ်ားတယ္။ Dull and gray ျဖစ္ေနရင္လဲ နည္းတယ္။
5. Text size နဲ႔ Color ေတြလဲ ကိုယ္နဲ႔ ကိုက္ပါေစ။ အေကာင္းဆံုး Text size ဆိုတာ ကိုယ္စာဖတ္ေနၾက စာလံုး အရြယ္ရဲ႕ ၃ ဆ ရွိသင့္တယ္။ အျဖဴခံေပၚက အနက္စာလံုး ပိုေကာင္းတယ္။
6. မၾကာမၾကာ မ်က္ေတာင္ ပိုခတ္ေပးပါ။ အခန္းမွာ ေလကေျခာက္ေသြ႔ေနတာ မေကာင္းပါ။ မိနစ္ ၂ဝ တခါ ၁ဝ ၾကိမ္ မ်က္ေတာင္ခတ္ပါ။
7. မ်က္လံုး ေလ့က်င္ခန္း လုပ္ပါ။ မိနစ္ ၂ဝ တခါ၊ ကြန္ျပဴတာကေန အေဝး (ေပ ၂ဝ အေဝး) ကို ၂ဝ စကၠန္႔ၾကာ ၾကည့္ေပးပါ။ ေနာက္တနည္းကေတာ့ ပိုျပီးေဝးတဲ့ဆီကို ၁ဝ-၁၅ စကၠန္႔ၾကာ ၁ဝ ခါ ၾကည့္ေပးပါ။
8. မၾကာမၾကာ ကြန္ျပဴတာအလုပ္ကေန နားေပးပါ။
9. ခ်ထားတဲ့ စာရြက္ၾကည့္လိုက္၊ ေမာနီတာၾကည့္လိုက္ မေကာင္းပါ။ Copy stand ကို Monitor မွာဆင္ပါ။ Desk lamp လိုရင္ သံုးၾကည့္ပါ။ စားပြဲ၊ ကုလားထိုင္ အနိမ့္-အျမင့္ အဆင္ေျပပါေစ။ Ergonomic furniture ေကာင္းပါတယ္။ Computer screen က ကိုယ့္မ်က္စိနဲ႔ ၂ဝ-၂၄ လကၼ ကြာပါေစ။ Screen အလည္မွတ္ဟာ ကိုယ့္မ်က္စိရဲ႕ ေအာက္ ၁ဝ-၁၅ ဒီဂရီ နိမ့္ေနပါေစ။
10. Computer eyewear သံုးဘို႔ စဥ္းစားပါ။ Computer glasses ေတြဟာ Bifocals တို႔ Progressive lenses မ်က္မွန္တို႔ သံုးရသူေတြအတြက္လဲ ေကာင္းပါတယ္။
Computer Glasses ဆိုတာဘာလဲ
မ်က္မွန္ဟာ ၂၈ လကၼ ဖိုးကပ္စ္ လုပ္ႏိုင္ရင္ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ Optical quality ေကာင္းဘို႔ေတာ့လိုတယ္။ စပါယ္ရွယ္ လုပ္ေပးထားတဲ့ မ်က္မွန္ကုိမွ Computer glasses ေခၚပါတယ္။ Trifocals နဲ႔ Weak Bifocals ေတြလဲ သံုးလို႔ေတာ့ ရတယ္။ မေကာင္းလွပါ။ ဒီမ်က္မွန္ေတြရဲ႕ ဆံုခ်က္က မွန္ရဲ႕ ေအာက္ေျခမွာ ရွိျပီး၊ ကြန္ျပဴတာ-မ်က္ႏွာျပင္က မ်က္စိနဲ႔ တည့္တည့္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ေခါင္းကို ျပင္ေနရတာက လည္ပင္း ၾကြက္သားေတြ နာေစတယ္။ ရိုးရိုး စာၾကည့္ မ်က္မွန္ေတြက ပိုေတာ့ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၄ လကၼ ဖိုးကပ္စ္ ျဖစ္တာ မ်ားလို႔ ေခါင္းကို ေရွ႕ငံု႔ရေတာ့မယ္။ လည္ပင္း-ပခံုး နာေစမယ္။ မ်က္စိေစြ ၾကည့္ေနရလိမ့္မယ္။ ေခါင္းကုိက္လာမယ္။ မ်က္စိ နားထင္ေဘးမွာ အရစ္ေတြထင္ေစမယ္။
မုဆိုးနဲ႔စေတာ့ အေကာင္နဲ႔ အဆံုးသတ္ရမွာေပါ့။ အဲလိုျဖစ္တာကို Crow Foot ေခၚတယ္။ ငွက္ေျခေပါ့။ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ လုပ္ရတာ ၾကာလို႔ ျဖစ္ေနျပီးမ်ား ျပင္လို႔ရပါတယ္။ Nicole Kidman လဲ အဲလို လုပ္ထားတာပါ။
Dr. တင့္ေဆြ