Vitamin E ဗီတာမင္အီး
၁။ ဆရာ႐ွင့္ ဗီတာမင္ e က ဒီအတိုင္းေသာက္လို႔ရပါသလား။ ဆိုက်ိဳးေကာင္းက်ိဳးေလးသိပါရေစ။
၂။ ဆရာရွင့္ ဗီတာမင္အီးအေၾကာင္းေလးလည္း ေျပာျပပါဦးေနာ္ ေက်းဇူးပါ။
ေမးတဲ့သူေတြ အသက္ မသိ။ ရာသီ မသိ။ အိမ္ေထာင္ေရး မသိ။ ဘာလို႔ေသာက္ခ်င္သလဲ မသိ။
ဟိုတခ်ိန္တံုးကေပါ့ ႕႕႕ မႏၲေလးေစ်းခ်ိဳမွာ တိုးရစ္အတြဲတတြဲက ကြ်န္ေတာ္တို႔အတြဲကို ေမးလာတယ္။ လူကဲခပ္ ေကာင္းပံုရတယ္ခင္ဗ်။ ဖရုမားကက္ဘယ္မွာလဲေပါ့။ ဗမာျပည္မွာက အသီးအႏွံေစ်းဆိုျပီး သီးျခားရယ္လို႔မရွိဘူး မဟုတ္လား။ ေစ်းေတြမွာ ပစၥည္းအမ်ိဳးတူတာေတြကုိ ဆိုင္ခ်င္းကပ္ေရာင္းတဲ့ စနစ္မ်ိဳးေလာက္သာ ရွိတာပါ။ ေစ်းခ်ိဳ အေနာက္ဖက္တန္း၊ ေတာင္ဖက္ထိပ္ဟာ ရာသီအလိုက္ေပါတဲ့ အသီးအႏွံေတြေရာင္းတဲ့ေနရာပါ။ တတ္စြမ္းတဲ့ စပီကင္-စေကးလ္နဲ႔ဘဲ လမ္းညႊန္လိုက္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရာက္ေနၾကတာက စီရံုမို႔၊ ေတာင္ဖက္ကို ကိုက္ ၅ဝ ေလာက္ ေလ်ာက္ပါေပါ့။ ဗမာပီပီ သေဘာကလည္း အပိုေဆာင္းေကာင္းလိုက္ပါေသးတယ္။ အဲ ႕႕႕ ေစ်းေတာ့ ဆစ္ေနာ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာက ေစ်းဝယ္လာသူကို အဂၤဝိဇၨာနည္းနဲ႔ အကဲခပ္ျပီးသကာလ ရရင္ရသေလာက္ ေစ်းဝယ္သူဆီက ျဖစ္ညႇစ္ေရာင္းခ်င္တဲ့အက်င့္က ရွိတယ္မဟုတ္လား။
အေရာင္အေသြးစံုလွတဲ့ အသီးအႏွံေတြကိုျမင္ရင္ ဆရာဝန္႔မ်က္စိနဲ႔ဆို ဒါဟာ ဗီတာမင္ေတြလို႔ဘဲ ျမင္တတ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ေတြဆိုတာ အသီးအႏွံေတြကရတာလို႔ ေယဘူယ်ေျပာႏိုင္တာကိုး။ အမွန္ကေတာ့ ဒီလိုေျပာတာ အတိအက်ေတာ့ မမွန္ပါ။ အသားငါးေတြကလဲ ရတာေတြရွိတယ္ခင္ဗ်။ ကၾကီးကေန အ၊ ေအ-တူ-ဇက္ ဒါမွမဟုတ္ ေအ-တူ-ဇိ။
ဗီတာမင္အီး ဆိုတာ ဗမာစကားနဲ႔ဆို ၾကားလို႔ သိပ္ေကာင္းတာမဟုတ္ေပမဲ့ သူက ရွစ္မ်ိဳးေသာဓါတ္ေတြကို စုစည္း ေခၚတာမို႔ ေခသူမဟုတ္ပါ။ ဗီတာမင္ေတြကို အဆီမွာေပ်ာ္ဝင္တာနဲ႔ ေရမွာေပ်ာ္ဝင္တာဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးခြဲရာမွာ သူက အဆီမွာ ေပ်ာ္သတဲ့။ ေအ နဲ႔ ဒီ လိုပါဘဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဆီထုတ္လို႔ရတဲ့ အစားအစာေတြမွာ ပါတယ္။ အေစ့အဆံေတြ၊ အသီးအရြက္တြမွာ ပါပါတယ္။ ေျမပဲ၊ ပဲပုတ္စိ၊ အလာမုန္း၊ သံလြင္ဆီ၊ သေဘၤာသီး၊ မံုညင္းစိမ္း၊ မံုညင္းျဖဴ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး တို႔မွာလဲပါတယ္။ ဘရူကိုလီ ေခၚ မံုလာပြင့္စိမ္း၊ ဟင္းႏုနႏြယ္ရြက္ေတြမွာ ပါတယ္။
ရုပ္ရွင္-တီဗြီ ၾကည့္ရင္ ေနၾကာေစ့ေလွာ္စားတာက အမိႈက္ရႈတ္ျပီး၊ ႏုတ္ခမ္းနီပ်က္တတ္ေပမဲ့ ဗီတာမင္အီး ပါလို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ေနၾကာေစ့ေရာင္းသူ မဟုတ္ပါ။
ဗီတာမင္အီး ကို Alpha-tocopherol; Gamma-tocopherol လို႔လဲေခၚတယ္။ ဗီတာမင္ေတြထဲက အဆီမွာ ေပ်ာ္ဝင္တဲ့ အမ်ိဳးအစားတခုျဖစ္တယ္။ ဟင္းသီးဟင္ရြက္ကရတဲ့ အဆီေတြ၊ အေစ့အဆံေတြ၊ အသားငါးဥေတြ၊ အသီးေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြနဲ႔ ဂ်ံဳကထုတ္တဲ့ဆီေတြထဲမွာ ပါေနတယ္။ ေဆးအေနနဲ႔လဲ ထုတ္လုပ္ပါတယ္။
ဗီတာမင္အီး နည္းတဲ့ေရာဂါဆိုတာ အရွားသားပါ။ အဆီကို စုပ္ယူႏိုင္စြမ္း မရွိတဲ့အေျခအေန၊ ေမြးတံုးက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မျပည့္ရင္၊ အူမွာ ေရာဂါတခုခုရွိရင္ ဆိုတာေလာက္သာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဗီတာမင္အီး နည္းတဲ့ ေရာဂါကို ကုဘို႔မွာ သံုးတယ္။ ဓါတ္နည္းမေနေပမဲ့ ေရာဂါကာကြယ္ေရးအတြက္လဲ သံုးပါေသးတယ္။ ေသြးေၾကာေတြ မာေနတာ၊ ႏွလံုး အတက္ရမွာ၊ ေသြးတိုးတာတို႔ျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳအတြက္လဲ သံုးပါေသးတယ္။ အဆုပ္ကင္ဆာ၊ ခံတြင္းကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ၊ သရက္ရြက္ကင္ဆာေတြမွာလဲ သံုးတယ္။
ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရံုေၾကာေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ အဇာမိုင္ယာ ေရာဂါ၊ ဒီမင္းရွား ေရာဂါ၊ ပါကင္ဆင္ ေရာဂါေတြ၊ ညအခ်ိန္ၾကြက္တက္တာ၊ Restless leg syndrome ေျခေထာက္မျငိမ္ေရာဂါ၊ ဝက္ရူးျပန္ေရာဂါနဲ႔ Huntingtons chorea ေရာဂါေတြမွာလဲသက္တိုတဲ့ေဆးေတြနဲ႔ တြဲေပးႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ေနာက္ပိုင္းလေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ေသြးဆိပ္တက္လို႔ ေသြးတိုးေၾကာင့္ ျဖစ္လာတတ္တာေတြကို ေကာင္းေစဘို႔သံုးပါတယ္။ PMS ေသြးမဆံုးခင္ကလ ျဖစ္တတ္တာေတြ သက္သာဘို႔လဲ ေပးတယ္။ ရာသီလာရင္နာတာ၊ ေသြးဆံုးလကၡဏာေတြ၊ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ ရင္သာအက်ိတ္ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ မ်က္ႏွာနီျမန္းျခင္းျဖစ္တာေတြအတြက္လဲ ေပးႏိုင္ပါတယ္။
ေက်ာက္ကပ္ေဆးေနရလို႔ျဖစ္တဲ့ဒဏ္ေတြ၊ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကင္တာသက္သာေစဘို႔ Doxorubicin နဲ႔ Amiodarone ေဆးေတြ ေသာက္ေနရသူေတြမွာ ေဘးထြက္ဆိုက်ိဳးေတြ သက္သာေအာင္လဲ ေပးတယ္။ ရုပ္ပိုင္းခံႏိုင္စြမ္းေကာင္းေအာင္၊ ခြန္အားၾကီးေအာင္၊ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျပီးေနာက္ ၾကြက္သားထိခိုက္တာ သက္သာေအာင္ေတြအတြက္လဲ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္စိအတြင္းတိမ္၊ ပန္းနာ၊ အသက္ရွဴလမ္းပိုးဝင္တာ၊ အေရျပားနာေတြ၊ အသက္အရ အေရျပား ေျပာင္းလဲတာ၊ ေနေလာင္တာ၊ Cystic fibrosis ေရာဂါ၊ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း၊ ပန္းေသ-ပန္းညွိဳး၊ နာတာရွည္အားနည္းျခင္း၊ ေလနာေရာဂါ၊ အလာဂ်ီျဖစ္တာေတြ။ ကင္ဆာေဆးေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ အေရျပားမွာျဖစ္တာေတြအတြက္ လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။
ဗီတာမင္အီး တေန႔တာလိုအပ္ခ်က္
- ကေလး ၆ လအထိ = 4 mg/day
- ၇-၁၂ လအထိ = 5 mg/day
- ၁-၃ ႏွစ္အထိ = 6 mg/day
- ၄-၈ ႏွစ္အထိ = 7 mg/day
- ၉-၁၃ ႏွစ္အထိ = 11 mg/day
- ၁၄ ႏွစ္အထက္ = 15 mg/day
- လူၾကီးေတြ တေန႔မွာ 1,500 IU/day ထက္မပိုသင့္ပါ။ ေဆးအေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ေသာက္ရင္ တေန႔မွာ 1,000 IU/day ထက္မပိုသင့္ပါ။
ဗီတာမင္မွန္သမွ် မရွိမျဖစ္လိုေပမဲ့ နည္းနည္းဆိုရတယ္။ လူစားတဲ့အစာေတြမွာပါတာမို႔ အဆန္းၾကီး မဟုတ္ပါ။ အခုေရးတာေတြထက္ ပိုျပီး ေဆးေရာင္းတဲ့ ကုမၸဏီေတြက ေၾကာ္ညာတာတိုင္း သြားေတာ့မယံုေလနဲ႔။ အဲ႕႕႕ တန္ေဆး၊ လြန္ေဘး ဆိုသလို ဗီတာမင္အီး မ်ားရင္လဲ မေကာင္းျပန္ဘူး။ ေဆးပညာအရေျပာရရင္ တေန႔ကို ၁ဝဝဝ မီလီဂရမ္ထက္ မပိုသင့္ဘူး။ အသက္ငယ္ရင္ ငယ္သလို နည္းနည္းဘဲ လိုတာပါ။
ဗီတာမင္အီး နဲ႔ပတ္သက္လို႔ သိပ္မေသခ်ာေသးတာေတြ အေတာ္ရွိပါတယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္၊ ကင္ဆာ အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ အမ်ိဳးသမီးရင္သားကင္ဆာ၊ အမ်ိဳးသမီးအူမၾကီးကင္ဆာ၊ ေယာက္်ား ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ၊ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ စတာေတြကို ေကာင္းေစတယ္ဆိုတာက သုေတသန အဆင့္မွာသာ ရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္ျပီး မ်က္စိအတြင္းတိမ္အတြက္ အက်ိဳးမ်ားေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေသခ်ာတာကေတာ့ ေနရာင္ထဲမွာပါတဲ့ အႏၲရာယ္ေပးတတ္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ယူဗြီ-လိုက္ ကို ကာကြယ္ရာမွာ သူက ေကာင္းပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူ႔ကို ေကာင္းျခင္းငါးျဖာထဲက အသားအေရ၏ေကာင္းျခင္းကို လိုခ်င္သူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက သေဘာက်ၾကတယ္ မဟုတ္ပါလား။ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ေကာင္းမွာေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ဝက္ျခံ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ ရင္သားအၾကိတ္၊ ေသြးဆံုးလကၡဏာေတြ၊ ကိုယ္ဝန္ရွိခ်ိန္မွာ ေသြးတိုးတာ၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္း ေရာင္တာေတြမွာလဲ ေကာင္းေစပါေသးသတဲ့။
ဗီတာမင္အီးေရာ ေအေရာဟာ အသားအေရကို ေကာင္းေစပါတယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးက အဆီမွာ ေပ်ာ္ဝင္တာမ်ိဳးေတြမို႔ ဆီရွားတဲ့အရပ္၊ ဆီမစားတတ္တဲ့ အက်င့္ရွိတဲ့အရပ္က လူေတြအတြက္ သတိထားသင့္တယ္။ ဆီ-အဆီကို ေရွာင္တိုင္း မေကာင္းပါ။ ေျမပဲ၊ ႏွမ္း၊ ေနၾကာ၊ ပန္းႏွမ္း၊ ၾကက္ဆူဆီ မပါ ေပါလွတဲ့အရပ္က အညာသူ၊ အညာသားေတြဟာ ညိဳေခ်ာေတြျဖစ္ၾကတာ မဆန္းပါ။ ညိဳေခ်ာဆိုတာ အသားေရာင္ ညိဳေပမဲ့ ထိေတြ႔တဲ့အခါ ေခ်ာေမြ႔တာကို ဆိုတာပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ