Betnovate (ဘက္ႏိုဗိတ္) လိမ္းေဆးမ်ား
၁။ မဂၤလာပါဆရာခင္ဗ်ား က်န္ေတာ့္အသက္ ၂၉ နွစ္ပါ။ ပံုပါေဆးကို မ်က္နွာမွာ ၃ ရက္ ၄ရက္ေလာက္ လိမ္းရင္ သိသိသာသာေဖြးလာျပွး ဝက္ျခံလဲေပ်ာက္သြားပါတယ္ဆရာ။ အ့ဲဒါ အ့ဲဒီေဆးကိုစဲြလိမ္းရင္ အသားအေရ ပ်က္စီးတာမ်ိဴး ျဖစ္တတ္ပါလား။ မ်က္နွာမွာလိမ္းရင္ အႏၲာရယ္ရွိနိုင္ပါလားခင္ဗ်
၂။ ဆရာရွင့္ အမည္ ႕႕႕႕႕ (မ)။ အသက္ ၃၆ ႏွစ္။ အိမ္ေထာင္ ရွိ။ သားသမီး မရေသးပါ။ Betnovate ကို မ်က္ႏွာမွာ လူးရင္ ဘာျဖစ္ႏိုင္ပါသလည္းရွင္။ Betnovate ကိုလိမ္းတာ ႏွစ္ေတာ္ေတာ္ၾကာျပီ မ်က္နွာကေခ်ာျပီး အဖုမရွိပါ။ ထိုေဆးကို၂–၃ ရက္ေလာက္မလိမ္ရင္ အဖုမ်ား နဲနဲစီထြက္ျပီး မ်က္ႏွာကို ယားယံေစပါတယ္။ ထိုေဆးကို ဆက္လူးသင့္မလူးသင့္ ေျဖၾကားေပးပါရန္။ မ်က္ႏွာရွိ အဖုမ်ား၊ ယားယံုျခင္းမ်ား မျဖစ္ေစရန္ မည္သည့္ေဆးကို သံုးသင့္ေၾကာင္း ေျဖၾကားေပးပါရန္
၃။ သမီးရဲ႕ ရင္သားေဘးမွာ အပူေလာင္သလို အေကာင္ကိုက္သလုိ အရည္ၾကည္ဖု ေသးေသးေလးေတြၿဖစ္လို႔ ေဆးလိမ္းလိုက္တာ ေပ်ာက္သလိုရွိပါတယ္။ အကင္းေတာ့ မေပ်ာက္ေသးပါဘူး။ Venovate-n လိမ္းေဆးလိမ္းေနပါတယ္။ ဆရာဝန္လဲ မၿပရဲဘူးဆရာရယ္။
Betnovate (ဘက္ႏိုဗိတ္) လိမ္းေဆးေတြဟာ ေဆးဆိုင္ေတြမွာ အလြယ္ဝယ္လို႔ရျပီး လူသံုးလည္းမ်ားတဲ့ လိမ္းေဆးျဖစ္တယ္။ Cream (ခရင္မ္) Ointment (အြိဳင္းမင္းန္) Lotion (လိုရွင္း) ဆိုတဲ့ လိမ္းေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ပါတာက Betamethasone ျဖစ္တယ္။ အျပင္ကေန ေပးလို႔ရတဲ့ Corticosteroids (ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္) ေဆးအမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ သံုးၾကည့္ရင္ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ခံစားေနရတာေတြ သက္သာေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ သတိထားစရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ Betnovate, Betnovate C, Betnovate N နာမည္ေတြနဲ႔လာတယ္။
(ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္) ေဆးဆိုတာ (အင္ဖလ္ေမးရွင္း) ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ကို သက္သာေစတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္တာေတြကေတာ့ (အလာဂ်ီ) ေခၚတဲ့ အေရျပားကို ကလိတာ ခံစားရမႈ ဆိုတာလဲ ပါတယ္။ ကိုယ္ခႏာရဲ႕ (အင္ျမဴးန္-ဆစ္စတမ္) ေခၚတဲ့ ေရာဂါျပီးစနစ္ကေန အလိုလို ထုတ္ေပးတဲ့ ဓါတ္ကေန အဲလိုျဖစ္ေစတယ္။ ဒီဓါတ္ေတြထြက္လာေတာ့ ေသြးေၾကာေလးေတြ က်ယ္လာမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ နီရဲလာတယ္။ နဲနဲပူလာမယ္။ ေရာင္လာမယ္။ ယားလာမယ္။ နာလာမယ္။ ဥပမာ Dermatitis အေရျပားနာတို႔ Eczema ႏွင္းခူနာတို႔။
ဒီလိုျဖစ္ေနတာအေပၚမွာ Betamethasone ေဆးလိမ္းေပးလိုက္တာနဲ႔ ျဖစ္ေနတာေတြကို ေလွ်ာ့နည္းသက္သာေစတယ္။ ေဆးက အေျပာ့-အျပင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လာတယ္။ Betamethasone valerate 0.1% ကို အမ်ားဆံုး သံုးတယ္။ ျပင္းအား မနည္းလွဘူး။ ဒီျပင္းအားမ်ိဳးက အနာက စိုစြပ္ေနတာ၊ အဆီျပန္ေနတာ၊ အေရျပားထူတဲ့ေနရာမွာ ျဖစ္တာေတြအတြက္ ေကာင္းတယ္။
- Insect bites (အင္းဆက္) ကိုက္တာ၊
- Eczema and dermatitis ႏွင္းခူနာလို နာတာရွည္ေပ်ာက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အနာမ်ိဳး၊
- Seborrhoeic dermatitis အဆီျပန္-နီျမန္း-အဖတ္ေတြကြာက်ေနတဲ့ နာတာရွည္အနာမ်ိဳး၊
- Allergic skin reactions (အလာဂ်ီ) ျဖစ္ေနတာမ်ိဳး၊
- Psoriasis (ဆိုရီေရးဆစ္) အနာမ်ိဳးေတြအတြက္ သံုးႏိုင္တယ္။
ေနာက္ျပီး -
- Neurodermatitis, Lichen simplex တို႔လို အေရထူထူမွာ ယားလို႔ခဏခဏကုပ္မိရာကေန ျဖစ္တာ၊
- Prurigo nodularis ေခၚတဲ့ အေရျပားမွာ ယားလဲယားတဲ့ ခပ္မာမာအဖုေလးေတြ ထြက္တာ၊
- Lichen planus ေခၚတဲ့ ယားတဲ့ ျပားခ်ပ္ခ်ပ္၊ ညိဳျပာျပာ၊ လက္-ေျခ-ခါး နဲ႔ လိင္အဂၤါေနရာေတြမွာ ေပါက္တာ၊
- Discoid lupus erythematosus (DLE) ေခၚတဲ့ နာတာရွည္ အေရျပားေရာဂါ၊
- Generalised erythroderma ေနရာအႏွံ႔မွာ နီရဲေနတာမ်ိဳးဆိုရင္ Corticosteroids ထိုးေဆး၊ စားေဆးေတြနဲ႔အတူ လိမ္းေဆးပါ ေပးႏိုင္တယ္။
သတိထားစရာေတြ -
အျပင္သံုးသာျဖစ္လို႔ ပါးစပ္ထဲ-မ်က္စိထဲ-ႏွာေခါင္းထဲ မဝင္ေစရပါ။ မေတာ္တဆဝင္ရင္ ေရနဲ႔ေဆးလိုက္ပါ။ ေဆးကို အထူၾကီးမလိမ္းရပါ။ ပါးပါးညီညီသာ လိမ္းရပါမယ္။ ေဆးကိုင္တဲ့လက္ကို ေဆးျပစ္ပါ။ ေဆးၾကာၾကာလိမ္းရင္ လိမ္းတဲ့ေနရာမွာ အေရျပားပါသြားေစမယ္။ (အျဒီနယ္-ဂလင္း) ကေနထုတ္တဲ့ ေဟာ္မုန္းထြက္တာ နည္းေသြားေစမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရရွည္သံုးတာနဲ႔ ကေလးေတြကိုသံုးတာ သတိထားပါ။ မ်က္ႏွာကိုသံုးရင္ ၅ ရက္ထက္ မပိုေစပါနဲ႔။ ေဆးလိမ္းတဲ့အေပၚက ပတၲီးမစည္းပါနဲ႔။
ဒီေဆး မသံုးရမဲ့ေရာဂါေတြကေတာ့
- တႏွစ္ေအာက္ကေလး၊
- (ဗက္တီးရီးယား) ဝင္ေနတဲ့ Impetigo အနာမ်ိဳး၊
- Thrush မွကၡရု၊ Ringworm ေပြး၊ Athlete's foot အားကစားသမားေျခေထာက္စတဲ့ (ဖန္းဂတ္စ္) မိႈေရာဂါေတြ၊
- Chickenpox ေရေၾကာက္၊ Herpes simplex ေရယံု စတဲ့ (ဗိုင္းရပ္စ္) ေရာဂါေတြ၊
- Acne ဝက္ျခံ၊ Acne rosacea ဝက္ျခံတမ်ိဳး၊ Acne vulgaris ဝက္ျခံတမ်ိဳး၊
- Skin ulcers အေရျပား အနာ၊
- Perioral dermatitis ပါးစပ္ေဘးမွာေပါက္တဲ့အနာ၊
- အေရျပား တီဘီ၊
- လိင္အဂၤါ-စအိုေဘးက ယားတဲ့ေရာဂါ နဲ႔
- Nappy rash ကေလးအႏွီးေၾကာင့္နီရဲတာေတြျဖစ္တယ္။
- ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္နဲ႔ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာ မသံုးသင့္ပါ။ ဆရာဝန္က အေသအျခာ ညႊန္မွသာ သံုးရပါမယ္။
Betacap scalp application, Betesil plaster, Betnovate RD cream/ointment, Betnovate scalp application, Bettamousse, Diprosone cream/ointment, Diprosone lotion ေတြမွာ အလားတူးေဆးပါေနတယ္။
Betnovate-C နဲ႔ Betnovate-N ေတြဟာ antimicrobials ပိုးေသေဆးေတြနဲ႔ ေရာထားတာေတြ ျဖစ္တယ္။
- Betnovate-C = Betamethasone valerate + Clioquinol
- Betnovate-N = Betamethasone valerate + Neomycin
Betnovate-C Cream ထဲမွာ ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ကိုတားတာ၊ အလာဂ်ီရလို႔ျဖစ္တာကိုသက္သာေစတာ၊ ခုခံအားကို ႏွိမ္ေပးတာ၊ ဗက္တီးရီးယားကိုေသေစတာ၊ ဖန္းဂတ္စ္ေခၚ မိႈကိုေသေစတာ။ လိမ္းတဲ့ေနရာ အေရျပားကို သက္ေရာက္ေစတာေတြ ျဖစ္ေစတယ္။ Betnovate N ထဲမွာ ဗက္တီးရီးယားကိုေသေစတာပါတယ္။
Clioquinol ဆိုတာ antifungal (ဖန္းဂတ္စ္) နဲ႔ antibacterial (ဗက္တီးရီးယား) ေတြကိုႏိုင္တယ္။ Neomycin ဆိုတာ (ဗက္တီးရီးယား) ကိုႏိုင္တယ္။ ေဆးေပးသင့္တဲ့ အနာေရာဂါေတြမွာ (ဖန္းဂတ္စ္) နဲ႔ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြပါဝင္ေနတာမ်ိဳးအတြက္သံုးရတယ္။
ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ
- အေရျပားကို ယားသလို၊ ပူေလာင္သလို၊ ကလိသလိုခံစားရမယ္၊
- အေရျပားပါးမယ္၊
- အေရျပား အေရာင္ေျပာင္းမယ္၊
- အေရျပားအစဥ္းေၾကာင္းေတြေပၚမယ္၊
- ေသြးေၾကားေသးေသးေလးေတြ စုေဝးတာျဖစ္မယ္၊
- ကိုယ္ေမႊး ပိုေပါက္မယ္၊
Dr. တင့္ေဆြ
၂၆-၁၂-၂ဝ၁၁
၂၈-၁၁-၂ဝ၁၅
၂၈-၉-၂ဝ၁၆