Liver အသည္း
အသည္းဟာ လူအတြက္မရွိမျဖစ္ပါ။ လူတိုင္းမွာ အသည္းတခုရွိတယ္။ ဝမ္းဗိုက္ရဲ႕ အေပၚ ညာဘက္ပိုင္း နံရိုးေအာက္မွာ ရွိတယ္။ (ဒိုင္ယာဖရမ္) ေခၚ ရင္ေခါင္းနဲ႔ ဝမ္းဗိုက္ကိုျခားထားတဲ့၊ အသက္ရွဴရာမွာ အဓိကအလုပ္လုပ္နဲ ၾကြက္သား ျပားျပား ခံုးခံုးၾကီးရဲ႕ ေအာက္မွာရွိတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ အႀကီးဆံုးအဂၤါျဖစ္တယ္။ (၃) ေပါင္ေလးတယ္။ ဘယ္အသည္းနဲ႔ ညာအသည္း ႏွစ္ခုတြဲေနတယ္။ ညာဘက္ျခမ္းက ၾကီးျပီး၊ ဘယ္ဘက္ျခမ္းက ေသးတယ္။ အသည္းထဲကို ေသြး ၂ ေနရာကေန လာတယ္။ တမ်ိဳးက ေသြးလႊတ္ေၾကာကလာတဲ့ ေသြးသန္႔ေတြနဲ႔ အစာေျခလမ္းေၾကာင္းကေနလာတဲ့ အာဟာရဓါတ္ေတြပါတဲ့ ေသြးေတြျဖစ္တယ္။

အသည္း၏ ပင္မအလုပ္မ်ား
1) Secretion စစ္ထုတ္ျခင္း၊
2) Synthesis of bile (ဗိုင္းလ္) ခ်က္ျခင္း၊
3) Synthesis of plasma protein (ပလာစမာ ပ႐ိုတင္း) ခ်က္ျခင္း၊
4) Storage သိုေလွာင္ေပးျခင္း၊
5) Detoxification အဆိပ္ေျဖေပးျခင္း၊
6) Excretion စြန္႔ထုတ္ေပးျခင္း၊
7) Carbohyrate metabolism (ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္) ခ်က္ျခင္း၊
8) Lipid metabolism အဆီကို ခ်က္ေပးျခင္း၊
9) Protein metabolism (ပ႐ိုတင္း) အား ခ်က္ေပးျခင္း၊
10) Filtering စစ္ေပးျခင္း၊
အေရးၾကီးတာဝန္တခုက သည္းေျခရည္လမ္းစနစ္ျဖစ္တယ္။ အသည္းကအရည္နဲ႔ သည္းေျခရည္ကလာတဲ့အရည္ေတြ ထုတ္ေပးေနတယ္။ အစာေျခရာမွာ မရွိမျဖစ္အေရးပါတယ္။ စားေသာက္လို႔ပိုေနတဲ့ သၾကားဓါတ္ကို (ဂလိုင္ကိုဂ်င္) အျဖစ္ အသည္းမွာ သိမ္းထားတယ္။
အသည္းမွာျဖစ္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြကလည္း မ်ားတယ္။
1. Acute and chronic liver failure ခ်က္ခ်င္းနဲ႔ နာတာရွည္ အသည္းအလုပ္မလုပ္ေတာ့ျခင္း
2. Alcoholic liver disease အရက္စြဲ အသည္းေရာဂါ
3. Autoimmune hepatitis ေအာ္တိုအင္ျမဳး အသည္းေရာင္ျခင္း
4. Budd–Chiari syndrome ဘဒ္-ခ်ီယာရီ ဆင္ဒရုမ္း၊
5. Cholangiocarcinoma (ကိုလန္ဂ်ီယို-ကာစီႏိုးမား) ကင္ဆာ
6. Cirrhosis အသည္းေျခာက္ေရာဂါ
7. Fatty Liver Disease (FLD) အသည္းအဆီဖံုးျခင္း
8. Hepatic encephalopathy အသည္းေရာင္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္မႈ
9. Hepatitis အသည္းေရာင္ (ေအ)၊ (ဘီ)၊ (စီ)၊ (ဒီ) နဲ႔ (အီး)၊ အမီးဘားဝမ္းကိုက္ပိုး။
10. Hepatocellular carcinoma အသည္းကင္ဆာ
11. Hepatoma အသည္းအက်ိတ္
12. Liver abscess အသည္းျပည္တည္ျခင္း
ဂြ်န္းဒစ္ေခၚ အသားဝါဆိုတာ အသည္းေရာဂါတခုခုကေနဆက္ျဖစ္တယ္။ ဘီလီရူဘင္ေခၚ အင္ဇိုင္းမ္ မ်ားေနမယ္။ တကိုယ္လံုးဝါေနမယ္။ ဆီးအေရာင္ရင့္ေနမယ္။ အစားအေသာက္ပ်က္မယ္။ ဝမ္းအေရာင္ေပ်ာ့ေနမယ္။ ဖ်င္းစြဲတာလည္း တခ်ိဳ႕ေရာဂါမွာရွိမယ္။ အားယုတ္ေနမယ္။ ေသြးထြက္လြယ္မယ္။ ဗိုက္ဘာဖက္အထက္ေနရာ ေအာင့္မယ္။
ထူးျခားမႈတခုကေတာ့ အသည္းဟာ တကိုယ္လံုးမွာရွိသမွ်အဂၤါေတြထဲမွာ အသစ္ျပန္ျဖစ္လာႏိုင္စြမ္းရွိတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ အသည္းအစားထိုးဘို႔လွဴသူေတြအတြက္ သက္သာရာရေစတယ္။
ဂရိဒ႑ာရီထဲမွာ လူသားေတြကို မီးကိုျပလိုက္မိတဲ့ (ပရိုမီးသီးယပ္စ္) ဟာ ဘုရားကေန အျပစ္ေပးခံရတယ္။ ေက်ာက္ေဆာင္တခုမွာ ခ်ည္ေႏွာင္ထားခံရျပီး သူ႔အသည္းကို ဠင္းတေတြ၊ စြန္ေတြကို စားေစတယ္။ အစားခံရတဲ့ အသည္းက အသစ္ျပန္ျဖစ္တယ္။ (ပေလတို) ရဲ႕ ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီကေတာ့ အသည္းဟာ အေမွာင္ဆံုးစိတ္လႈပ္ရွားမႈေတြရဲ႕ တည္ေနရာျဖစ္တယ္။ အမ်က္ေဒါသ၊ မနာလိုဝန္တိုမႈနဲ႔ ေလာဘတရားေတြက အဲဒီကေနလာတယ္။
ျမန္မာျပည္သားေတြ အသည္းေကာင္းၾကေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂-၉-၂ဝ၁၆