Nephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္း
မဂၤလာပါဆရာ သမီးက အသက္ ၂၄ ႏွစ္ပါ။ အပ်ိဳစင္ပါ။ ေနာက္ေက်ာေအာင့္ေနတာ ၁ ပတ္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ ရာသီလည္းမွန္ပါတယ္။ ေက်ာေအာင့္လာရင္ ထိုင္ေနရတာလည္းမသက္သာ၊ လွဲေနရင္လည္း ေနလို႔မေကာင္းပါ။ ေဆးခန္းသြားျပေတာ့ ေသြး၊ ဆီး စစ္ခိုင္းပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ေသာက္ေဆး ၁ဝ ရက္စာေပးလိုက္ပါတယ္။ ပိုးဝင္ရတဲ့အေၾကာင္းကိုသိခ်င္ပါတယ္။ ဘယ္လိုႀကိဳတင္ကာကြယ္ရမွာလဲဆိုတာလည္း သိခ်င္ပါတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
Urinary Tract infection in women အမ်ိဳးသမီး ဆီးေအာင့္ျခင္းစာပို႔လိုက္ပါတယ္။
ေက်ာက္ကပ္ေရာင္တာကို ဘယ္လိုသိႏိုင္ပါသလဲ သိခ်င္ပါတယ္။
အရင္ကေမးၾကလို႔ ေရးထားတယ္။
၁။ တကာျကီးေရ ေက်းဇူးျပဳ၍ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္လွ်င္ ဘယ္လိုေဆးမွီဝဲသံုးေဆာင္ျပီး ဘယ္လိုေနထိုင္သင့္ေျကာင္း သိပါရေစ။
၂။ ဆရာရွင့္ သမီးေက်ာက္ကပ္ေရာင္တာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဘယ္လိုအစားစာမ်ဳိး စားသံုးသင့္ျပီး ေရွာင္က်ဥ္သင့္တယ္ ဆိုတာ သိခ်င္လို႔ပါရွင့္ဆရာရွင့္။ ေက်းဇူးျပဳျပီးေျဖၾကားေပးပါေနာ္။
၃။ ဆရာရွင့္ သမီးေဖေဖမွ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဘယ္လိုေနတိုင္ျပီး ဘာေဆးေတြ ေသာက္သင့္တဲ့အေၾကာင္း သိခ်င္ပါသည္။
Nephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္တာ တဖက္တည္းေရာ ႏွစ္ဖက္လံုးပါျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးအစားေတြရွိတယ္။
1. Acute nephritis ရက္တိုေက်ာက္ကပ္ေရာင္တာ၊
2. Chronic nephritis နာတာရွည္ေရာင္တာ၊
3. Glomerulonephritis (ဂလိုမာရူလို နဖရိုက္တစ္)၊
4. Primary glomerulonephritis (ပရိုင္မာရီ ဂလိုမာရူလို နဖရိုက္တစ္)၊
5. Autoimmune nephritis (ေအာ္တိုအင္ျမဴး နဖရိုက္တစ္)၊
6. Lupus nephritis (လူးပတ္စ္ နဖရိုက္တစ္)၊
7. Pyelonephritis (ပိုင္လိုနဖရိုက္တစ္)၊
8. Interstitial nephritis (အင္တာစတစ္ရွယ္။ နဖရိုက္တစ္)။
ရက္တိုေက်ာက္ကပ္ေရာင္တာနဲ႔ နာတာရွည္ေရာင္တာေတြကို အမ်ားဆံုးျဖစ္ၾကတယ္။ ပိုးဝင္တာေၾကာင့္လဲျဖစ္ႏိုင္သလို အဆိပ္သင့္လို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစတာကေတာ့ Autoimmune disease (ေအာ္တိုအင္ျမဴး) ေရာဂါေခၚတဲ့ ခုခံအား ကေမာက္ကမျဖစ္တဲ့ေရာဂါအေနနဲ႔ ျဖစ္ရတယ္။ လူေတြေသဆံုးရျခင္း ေရာဂါေတြထဲမွာ နဝမလိုက္တယ္။
ဘယ္လိုခံစားရသလဲ -
ေက်ာက္ကပ္ဆိုတာ ေသြးကေန ဆီးျဖစ္ေအာင္စစ္ထုတ္ေပးေနတဲ့အဂၤါတစံုျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ေအာင္ထုတ္မေပးႏိုင္ရင္
· ကိုယ္ေရာင္မယ္။
· ဆီးသြားတဲ့အၾကိမ္ နည္းႏိုင္-မ်ားႏိုင္တယ္။
· အသက္ရွဴရခက္မယ္။
· ဆီးအေရာင္ရင့္ေနမယ္။
· အားယုတ္ေနမယ္။
· ဆီးထဲ ေသြးပါမယ္။
ရက္တိုေက်ာက္ကပ္ေရာင္တာ ကေလးေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ ရုတ္တရက္ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ကိုယ္ေရာင္တာက မသိသာေသးဘူး။ ဆီးကိုညပိုင္းမွာပိုသြားတယ္။ ေရငတ္မယ္။ ေသြးဖိအားတက္မယ္။ ေခါင္းကိုက္မယ္။ ယားမယ္။ ပ်ိဳ႕အန္ခ်င္မယ္။ အန္တာထဲ ေသြးနဲနဲပါႏိုင္တယ္။
ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ -
· (ေအာ္တိုအင္ျမဴး) ေရာဂါ၊ ပံုမွန္ဆိုရင္ ကုိယ့္ခုခံအားဟာ ရန္သူ-မိတ္ေဆြကိုခြဲျပီး ခုခံကာကြယ္တယ္။ ဒီေရာဂါျဖစ္ေနရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ပိုင္အရာကိုျပန္ျပီး တြန္းလွန္ေနတယ္။ ဒီလိုေရာဂါမွာ ထိခိုက္တာ ခံရတဲ့အဂၤါေတြက တခုမကဘူး။ ေက်ာက္ကပ္သာမကျဖစ္တယ္။
· (ဗက္တီးရီးယား)၊ Streptococcus bacteria ကေနျဖစ္တယ္။
· ေဆးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊
· မ်ိဳးဗီဇ။
ဘယ္လိုကုသမလဲ -
ေပ်ာက္ႏိုင္တယ္။ Steroids နဲ႔ Antibiotics ေတြေပးမယ္။ လူတိုင္းကိုတသမတ္တည္းေပးရတာေတာ့မဟုတ္ပါ။ အသက္၊ က်န္းမာေရးအေျခအေန၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္တာ ဘယ္ေလာက္ဆိုးေနလဲစတာေတြကိုၾကည့္ျပီး ေဆးေပးတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ကို ထိခိုက္ထားတာ မ်ားေနရင္ လံုးဝေပ်ာက္ဘို႔မလြယ္ဘူး။ လူအပင္ပန္းမခံသင့္ဘူး။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ သက္သာတာ ေရြးရမယ္။ အရက္၊ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရမယ္။
· အုန္းေရလတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ေန႔စဥ္ေသာက္ပါ။
· ေထာပတ္သီး မ်ားမ်ားစားပါ။
· လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးရည္ေသာက္ပါ။
· အသီးမ်ားမ်ားစားပါ။ ပန္းသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ သစ္ေတာ္သီး၊ စပ်စ္သီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ သေဘၤာသီး။
· ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ တေန႔မွာ ၈-၁ဝ ခြက္ထက္ မနည္းေစနဲ႔။
· Oxalic acid မ်ားတဲ့အစားအေသာက္ေရွာင္ပါ။ ဟင္းႏုႏြယ္၊ ေခ်ာကလက္၊ ကိုကိုး။
· ဆားေလွ်ာ့စားပါ။ ဆားမ်ားတဲ့ အသင့္စားႏိုင္တဲ့ Junk food and Instant foods ေခတ္ေပၚစာေတြ ေရွာင္ပါ။
· ေႀကာ္တာေတြ မစားပါနဲ႔။
Strep throat လည္ေခ်ာင္းနာ၊ Bladder infection ဆီးအိမ္ေရာင္ရာကေန ေက်ာက္ကပ္ကို ပိုးဝင္ႏိုင္တယ္။ Lupus (လူးပတ္စ္) ေရာဂါရွိေနရာကေန ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆီးစစ္မယ္။ ေသြးစစ္မယ္။ MRI ရိုက္မယ္။ Genetic မ်ိဳးဗီဇနဲ႔ Lupus ေၾကာင့္ျဖစ္တာကိုေတာ့ ကာကြယ္လို႔မရႏိုင္ဘူး။ ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္မွာကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ လည္ေခ်ာင္းနာရင္၊ ဆီးေအာင့္ရင္ ပိုးေသေဆးႏိုင္ေအာင္ ထိုးပါ-ေသာက္ပါ။
ကြ်န္ေတာ့္ ဘေလာ့ခ္မွာဖတ္ႏိုင္တဲ့စာေတြ -
1. Acute glomerulonephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္း
2. Dialysis ေက်ာက္ကပ္ေဆးျခင္း
3. Drugs and Kidneys ေက်ာက္ကပ္အေပၚ သက္ေရာက္ေစတဲ့ ေဆးေတြ
4. Home Remedies for Kidney Stones ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္တာ အိမ္မွာ သက္သာေအာင္
5. Honeymoon Cystitis ဟန္းနီးမြန္းမွာ ဆီးေအာင့္တာ
6. IgA nephropathy အိုင္ဂ်ီေအ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ
7. Kidney Diseases in Children ကေလး ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေတြ
8. Kidney stones ေက်ာက္ကပ္-ေက်ာက္
9. Kidney transplant ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးကုသမႈ
10. Kidneys ေက်ာက္ကပ္ကို ကိုယ္တိုင္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း
11. Medicine for Diseases of Urinary Tract ဆီးလမ္းေၾကာင္းေရာဂါေဆးမ်ား
12. Microalbuminuria ဆီးထဲအယ္လ္ဗ်ဴမင္မ်ားေနျခင္း
13. Nephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္း
14. Polycystic Kidney Disease ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ
15. Renal Cortical Cyst ေက်ာက္ကပ္ အျပင္မွာရွိေနတဲ့ အိတ္
16. Renal Dialysis ေက်ာက္ကပ္ေဆးျခင္း
17. Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း
18. World Kidney Day March 12, 2015 ကမာၻၻ႔ေက်ာက္ကပ္ေန႔ ၂ဝ၁၅
19. World Kidney Day March 12, 2016 ကမာၻၻ႔ေက်ာက္ကပ္ေန႔ ၂ဝ၁၆
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ