Ischemic Heart Disease ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
ဒီေမးခြန္းကိုလည္း မေန႔က ကြန္မင့္မွာေမးတာ ေမးနည္းစည္းကမ္းမက်လို႔ မေျဖခဲ့ပါ။ ကေန႔မနက္ ေမးခြန္းေတြကိုမရွာခင္ ဒီကေနေျဖပါမယ္။ အေရးၾကီးတဲ့ေရာဂါျဖစ္လို႔။ ေမးခြန္းကိုလိုက္မရွာအားလို႔ တိုက္ရိုက္ေတာ့မပို႔ႏိုင္ပါ။ ေဆာရီး။
ဆရာရွင့္ က်မ၏သူငယ္ခ်င္းမွာ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါရေနပါသည္။ သမားေတာ္ႏွင့္ျပတာ ႏွစ္ခါရွိပါၿပီ။ ဒီတၾကိမ္မွ မသက္သာလ်ွင္ ေဆးရံုတက္၍ ကုသရပါမည္။ အရင္ရက္မ်ားမွ ဆရာ post တြင္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဖတ္လိုက္ရပါသည္။ သူငယ္ခ်င္းအားျပခ်င္၍ ျပန္ရွာရာတြင္ ရွာမေတြ႔ ျဖစ္ေနပါသည္။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ျပန္တင္ေပးေစလိုပါသည္ရွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။
ႏွလံုးဟာ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးကို ေသြးလည္ပတ္ စီးဆင္းဘို႔ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးညွစ္စက္တစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ရက္မွာ ပ်မ္းမွ် အၾကိမ္ ၁ဝဝ,ဝဝဝ ခန္႔ ခုန္ရျပီး ေသြးထုထည္ ဂါလံ ၂,ဝဝဝ ခန္႔ ညွစ္ထုတ္ ေပးေနရပါတယ္။ လူ႔သက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္လံုး မရပ္မနား စည္းခ်က္မွန္မွန္ ညွစ္ထုတ္ေပးေနရျပီး အသက္ ၇ဝ အ႐ြယ္ရွိရင္ ႏွလံုးခုန္ျခင္း အၾကိမ္ေပါင္း ၂.၅ ဘီလီယံ ေက်ာ္ ခုန္ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို အခ်ိန္ျပည့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ ႏွလံုးႂကြက္သားအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္နဲ႔ အာဟာရကို (ကိုရိုနရီ) ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ားက ေထာက္ပံ့ေပးေနရပါတယ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ားဟာ က်ဥ္းေျမာင္းလာျပီး ႏွလံုးႂကြက္သားအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္နဲ႔ အာဟာရကို လံုေလာက္စြာ မေထာက္ပံ့ႏိုင္ေတာ့တဲ့အခါ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း လကၡဏာမ်ား ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ လူဦးေရ ၃ သန္းမွ ၄ သန္းခန္႔ထိ ဘာလကၡဏာမွမျပပဲ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။
ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေစေသာ အဓိက အခ်က္(၃)ခ်က္မွာ
(၁) ေသြးတိုးေရာဂါ (Hypertension)
(၂) ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ မ်ားျခင္း (Hypercholesterolaemia)
(၃) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေစေသာ အျခား အေၾကာင္းမ်ားကေတာ့
• ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ
• စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း
• အဝလြန္ျခင္း
• လႈပ္႐ွားမႈနည္းေသာ ထိုင္၍ အလုပ္လုပ္ကိုင္ရျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ေသြးေၾကာရဲ႕ အတြင္းနံရံဟာ အနည္က် စုပံု ထူအမ္းလာျပီး က်ဥ္းေျမာင္းလာပါတယ္။ အနည္က် စုပံုတဲ့အထဲမွာ ကိုလက္စထေရာ၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ဆဲလ္ေသအစအနေတြ၊ ေသြးမႊားဥမ်ားမ်ား ပါဝင္ပါတယ္။ အနည္က်စုပံုခဲဟာ ေသြးေၾကာနံရံမွ ျပဳတ္ထြက္ျပီး ေသြးေၾကာ တစ္ေနရာတြင္ ပိတ္မိတတ္ပါတယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာမွာ ပိတ္မိရင္ ႏွလံုးပုပ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ပိတ္မိပါက ေလျဖတ္ျခင္း (Stroke)၊ ေျခလက္႐ွိ ေသြးေၾကာမ်ား ပိတ္မိပါက နာက်င္ျခင္း၊ အသားပုပ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
Angina Pectoris ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ
• ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း၊ ရင္ဘတ္ အလယ္တြင္ တင္းက်ပ္စြာ ခံစားရျခင္း၊ ေလးလံေနျခင္း၊ ရင္ပူျခင္း ရံဖန္ရံခါ ဘယ္ဘက္ပုခံုးနဲ႔ ဘယ္ဘက္လက္ေမာင္း၊ လည္ပင္းႏွင့္ ေမးေစ့တစ္ဝိုက္ ျပန္ႏွံ႔နာက်င္ တတ္တယ္။ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္းဟာ ႐ုတ္တရက္ ေျပးလႊားျခင္း၊ အားစိုက္အလုပ္ လုပ္ရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတတ္ျပီး အမ်ားအားျဖင့္ စကၠန္႔ (၃ဝ) ကေန (၅)မိနစ္ထိ ၾကာတတ္ပါတယ္။
• အသက္႐ွဴျမန္ျခင္း၊ အသက္႐ွဴၾကပ္သကဲ့သို႔ ခံစားရျခင္း၊ မူးေဝလာျခင္း၊
• ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊
• အလြန္အမင္း ေခၽြးထြက္လာျခင္း၊
• ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း မသက္သာပါရင္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း (Heart Attack) ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေရာဂါစမ္းသပ္စစ္ေဆးခ်က္မ်ား
• Exercise Electrocardiogram (ECG) ႐ိုက္ျခင္း၊
• Cardiac Catheterization ပိုက္အေသးစား တစ္မ်ဳိးအား ေျခေထာက္ (သို႔) လက္ေမာင္း ေသြးေၾကာမွတစ္ဆင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာသို႔ ေရာက္ေအာင္လုပ္ျပီး ဆိုးေဆးတစ္မ်ဳိး ထုတ္လႊတ္ျပီး ဓါတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္ျခင္း၊
• ရင္ဘတ္ဓါတ္မွန္ ႐ိုက္ျခင္းျဖင့္ ႏွလံုးအေျခအေနကို ၾကည့္ျခင္း၊
• ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ စစ္ေဆးျခင္း၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ စစ္ေဆးျခင္း၊ တို႔ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါတယ္။
လိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ား
• တိရိစာၦန္အဆီမ်ား၊ ဝက္သား၊ အမဲသား၊ ဆိတ္သား၊ ၾကက္ဥ၊ မလိုင္ပါ ႏြားႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ား အစ႐ွိတဲ့ ကိုလက္စထေရာ ႂကြယ္ဝေသာ အစားအစာမ်ားကို ေ႐ွာင္ပါ၊
• ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ အသီးအႏွံမ်ား၊ မလိုင္ထုတ္ထားေသာ ႏြားႏို႔၊ ငါး၊ ၾကက္ဘဲအသားမ်ား၊ ဂ်ဳံ ေျပာင္း လူး ဆပ္ ကဲ့သို႔အႏွံမ်ား စားသံုးပါ၊
• ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ၊
• ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေဆာင္ပါ၊
• ေသြးတိုးႏွင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ေရာဂါရင္ စနစ္တက်ကုသေနပါ၊
• စိတ္ဖိစီးမႈေတြကို ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရန္။
ေဆးဝါမ်ားကို ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားသည့္အတိုင္း လိုက္နာေသာက္သံုးရပါမယ္
• Nitrates (Nitroglycerin), Betablockers (Propranolol, Metoprolol.), Calcium channel blockers (Amlodipine, diltiazem.) စသည့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ယ္ေစရန္ႏွင့္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း၊ေအာက္စီဂ်င္ လိုအပ္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးေသာေဆးမ်ား
• ေသြးခဲျခင္းကိုတားဆီးေပးေသာေဆးမ်ား Aspirin (Aspilet)
• ေသြးတြင္းကိုလက္စထေရာ မ်ားေနပါက က်ေစေသာေဆးမ်ား Statins (Atorvastatin, Simvastatin)
• ခြဲစိတ္ကုသမႈ-ႏွလံုးေသြးေၾကာလမ္းလႊဲတည္ေဆာက္ျခင္း (Coronary Bypass) ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ႕ျခင္း (Angioplasty) စသည့္ ခြဲစိတ္နည္းမ်ား။
လိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ား
• တိရိစာၦန္အဆီမ်ား၊ အမဲသား-ဝက္သား-ဆိတ္သား၊ ၾကက္ဥ၊ မလိုင္ပါ ႏြားႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ား အစ႐ွိသည့္ ကိုလက္စထေရာ ႂကြယ္ဝေသာ အစားအစာမ်ားကို ေ႐ွာင္၍ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ အသီးအႏွံမ်ား၊ မလိုင္ထုတ္ထားေသာ ႏြားႏို႔၊ ငါး၊ ၾကက္ဘဲအသားမ်ား၊ ဂ်ဳံ ေျပာင္း လူး ဆပ္ ကဲ့သို႔အႏွံမ်ား စားသံုးပါ
• ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ ႏွလံုးေသြးေၾကာတြင္း ေအာက္စီဂ်င္ ပို႔ေဆာင္မႈကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစသျဖင့္ လံုးဝေ႐ွာင္ၾကဥ္ရန္
• သင့္တင့္ေသာ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေဆာင္ရန္
• ေသြးတိုးႏွင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ႐ွိပါက ေရာဂါအတြက္ ညႊန္ၾကားထားသည္မ်ားကို လိုက္နာရန္
• စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားကို ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရန္။
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ