Vitamin A ဗီတာမင္ (ေအ) နဲ႔ ၾကက္အေရျပား
၁။ မဂၤလာပါဆရာ သမီးအသက္က ၂၃ ပါဆရာ။ သမီးရဲ႕တင္ပါးႏွစ္ဖက္နဲ႔ ေပါင္ေဘးတေလွ်ာက္မွာ ၾကမ္းၾကမ္းနဲ႔ အဖုေလးေတြ ေပါက္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီအဖုထဲကေန ၾကာဆူးလိုအဆံေလးေတြထြက္ထြက္လာပါတယ္။ ၃ ရက္တခါျပန္ျပန္ျဖစ္လာပါတယ္ဆရာ။ ျပီးေတာ့ အစက္အေပ်ာက္ေတြက်န္က်န္ခဲ့ပါတယ္။ သမီးျဖစ္တာေတာ့ငါးႏွစ္နီးပါးၾကာပါျပီဆရာ။ ခုထိမေပ်ာက္ေသးပါဘူး။ ဘယ္ေဆးေသာက္ရင္ရမလဲၫႊန္ျပေပးပါဆရာ။ သမီးဓာတ္ပံုလဲ႐ိုက္ပို႔ေပးပါမယ္။
၂။ ဆရာ႐ွင့္ သမီးသားေလးက အသက္ ၇ ႏွစ္ပါ။ ၄ ႏွစ္သားေလာက္ကတည္းက ရင္ဘတ္မွာ ၾကာစူးလိုမ်ိဳး (သမီးအထင္) ေတြ အမ်ားႀကီးထြက္လာပါတယ္။ ကေလးအထူးကုေတြနဲ႔ျပၾကည့္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဆရာဝန္က ဘာမွမျဖစ္ဘူး ႀကီးလာရင္ ေပ်ာက္သြားမွာလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္ ခုက ပါးေတြမွာ ရင္ဘတ္ကဟာမ်ိဳးေတြထြက္လာပါတယ္။ ကေလးေတြ ဒူးတို႔ တေတာင္တို႔မွာ ထြက္တတ္တဲ့ အဖုလိုမ်ိဳးေတြပါ။ တခ်ိဳ႕အဖုေတြက ထိပ္မွာ အမဲဆံေလးေတြနဲ႔ ညႇစ္ၾကည့္လိုက္ရင္ အထဲက အဆံထြက္လာပါတယ္။ တကယ္ပဲစိတ္မပူရဘူးလားဆရာ။ ႀကီးလာရင္ ေပ်ာက္သြားတတ္ပါလား႐ွင့္။ ဓာတ္တမ်ိဳးမ်ိဳးခ်ိဳ႕တဲ့လို႔ထြက္လာတာမ်ိဳးလား႐ွင့္။ ခုထိမေပ်ာက္ေသးပဲ တျခားေနရာေတြပါ ပ်ံ႕လာလို႔ပါ႐ွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာ႐ွင့္။
၃။ ဆရာရွင့္ က်မက အသက္ ၄၃ ႏွစ္ပါ။ ငယ္ငယ္ကတည္းက ၾကာဆူးလို အဖုေလးေတြေပါက္လို႔ ဆရာ့ကို ေမးထားပါတယ္။ ၾကာဆူးေသခ်ာရင္ ဗီတာမင္ေအလိုမယ္လို႔ ေျပာထားပါတယ္။ ၾကာဆူးေသခ်ာေအာင္ ဘယ္လို စစ္ရမလဲဆရာ။ ညွစ္ရင္ေတာ့ အဖုေလးေတြထြက္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ေအက ရန္ကုန္မွာ ဝယ္လို႔မရဘူးဆရာ။ A ပါတဲ့ ေဆးဝယ္ထားထာ ေသာက္လို႔ရမရစစ္ေပးပါဆရာ။
၄။ ဆရာရွင့္ အခုပံုပါေဆးကို အမတေယာက္ေသာက္တာ ေျခာက္လအၾကာမွာ မ်က္မွန္ပါဝါႏွစ္ရာေက်ာ္ကေန မ်က္မွန္မလိုေတာ့ပဲ ျဖစ္သြားပါတယ္။ အခု သမီးတို႔က ကြန္ပ်ဴတာအျမဲၾကည့္ရတဲ့သူေတြပါ ညဘက္ဆို မ်က္လံုးေတြ အရမ္းပင္ပန္းေနပါတယ္။ အဲ့ဒီေဆးေသာက္မယ္ဆိုရင္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး ႐ွိမ႐ွိ သိပါရေစ႐ွင့္။ ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားမႈမ႐ွိပဲ ေသာက္သံုးလို႔ ရႏိုင္ပါသလား႐ွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္႐ွင့္။
၅။ ဆရာရွင့္ Vitamin A 2100 IU ပါဝင္တဲ့ Calcivita ေဆးကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေသာက္သင့္ပါသလား။ ႂကြက္မတက္ေအာင္ ေသာက္ဖို႔ OG ကေျပာထားလို႔ပါရွင့္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္က Vitamin A မ်ားတာနဲ႔ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ ဖတ္ဖူးလို႔ပါရွင့္။
Vitamin A (Retinol) ဗီတာမင္ေအနည္းေနရင္ ၾကက္မ်က္သင့္ ေခၚ အလင္းေရာင္နည္းခ်ိန္ မ်က္စိအားနည္းေရာဂါရမယ္။ ဗီတာမင္ေအကေန မ်က္မွန္တပ္ရတာကိုေတာ့ အေျပာင္းအလဲ ရွိေစမွာမဟုတ္ပါ။ ခုခံအားေကာင္းဘို႔၊ ဆဲလ္ေတြ အသစ္ျဖစ္ေစဘို႔လည္းေပးတယ္။ လူၾကီး = 15,000-500,000 ေန႔စဥ္။ ကေလး = 20,000 IU/Kg ေပးတယ္။
ၾကက္မ်က္သင့္ ေခၚ အလင္းေရာင္နည္းခ်ိန္ မ်က္စိအားနည္းတဲ့ေရာဂါအတြက္ ေန႔စဥ္ လူၾကီး 15,000-500,000 နဲ႔ ကေလး 20,000 IU/Kg ေပးတယ္။
Chicken skin ၾကက္ေရ အေရျပားလို႔ေခၚတာရွိတယ္။ လက္ေမာင္းေနာက္ဖက္နဲ႔ ေနရာတိုင္းလိုလိုမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသးေသးေလးေတြ၊ နည္းနည္းေလးအထက္ၾကြေနမယ္။ ေရာဂါေဗဒမွာ Follicular hyperkeratosis လို႔ေခၚပါတယ္။
ဗီတာမင္ေအ၊ Biotin ဘိုင္အိုတင္၊ Zinc သြပ္ဓါတ္နဲ႔ Essential fatty acids အိုမီဂါသရီး ဓါတ္ေတြနည္းလို႔ ျဖစ္မယ္။
ၾကာဆူးေခၚ တံေတာင္ဆစ္နဲ႔ ဒူးနားမွာ အေရျပားၾကမ္းျပီး ဆူးလိုလုိျဖစ္တာအတြက္ ဗီတာမင္ (ေအ) လိုတယ္။
Vitamin A 100,000 IU ေန႔စဥ္ ၃ ရက္ေသာက္ပါ။ ေနာက္ 50,000 IU ၂ ပတ္ေသာက္ပါ။ ေနာက္ 10,000-20,000 IU ၂ လေသာက္ပါ။ ဗီတာမင္ (ေအ) ဟာ ငါးၾကီးဆီ၊ အသည္း၊ ဥ၊ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္အစာမ်ား၊ မုန္လာဥနီမွာပါတယ္။
ဗီတာမင္ေအ သတိထားစရာေတြ
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ ဗီတာမင္ (ေအ) မ်ားေနရင္ ကေလးအဂၤါခ်ိဳ႕ယြင္းတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မိခင္ကိုလဲ ေသြးတိုး တက္ေစတယ္။ ဗီတာမင္ (ေအ) 25,000 IU/kg ဆိုရင္ အဆိပ္သေဘာျဖစ္တယ္။ ငါးၾကီးဆီထဲမွာ (အိုမီဂါ-သရီး) နဲ႔အတူ ဗီတာမင္ (ေအ) နဲ႔ (ဒီ) ေတြလဲပါတယ္။ စားေသာက္တာထဲမွာလဲ ဒီဓါတ္ေတြပါေနတာမို႔ မ်ားသြားရင္သာ ေသြးခဲစနစ္ကို သက္ေရာက္လို႔ ေသြးယိုႏိုင္တယ္။ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူစရာရွိရင္ ဒီေဆးေသာက္ေနရင္ ၂ ပါတ္ၾကိဳတင္ျပီး မေသာက္ဘဲ ေနရမယ္။ ကယ္လိုရီအမ်ားၾကီးရေစတယ္။ ငါးၾကီးဆီလက္ဖက္ရည္ဇြန္း တဇြန္း (13.6 g) ထဲမွာ ငါးၾကီးဆီ တေန႔တာ စားသံုးသင့္တဲ့ ဗီတာမင္ (ေအ) ထက္ 136% ပါေနတယ္။ ပိုတဲ့ ဗီတာမင္ (ေအ) ေတြက အသည္းမွာလာျပီး စုထားတယ္။ အဆင့္တခုေရာက္လာရင္ Hypervitaminosis A ဗီတာမင္ (ေအ) လြန္ကဲျခင္းေရာဂါ ရလာမယ္။ ကီလို ၅ဝ ရွိသူတေယာက္ဟာ 1.25 kg စားေသာက္ရင္ အဆိပ္ျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ (အိုမီဂါ သရီး) လိုတာထက္ ပိုစားသူေတြမွာ ဆီးအက်ိတ္ကင္ဆာ ပိုျဖစ္တာေတြ႔ရတယ္။ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ အတြက္ တေန႔မွာ ဗီတာမင္ (ေအ) အမ်ားဆံုး 3,000 micrograms/day = 10,000 IU ျဖစ္တယ္။ မ်ားရင္ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္၊ အားယုတ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်၊ မ်က္စိ ၾကည့္မေကာင္း၊ ရာသီဆင္းမမွန္ျဖစ္မယ္။ ငါးေတြမွာသာမက အေကာင္ေတြရဲ႕ အသည္းမွာလဲ ဒီဓါတ္ပါတယ္။ ဝင္ရိုးစြန္းေန အေကာင္ေတြမွာ ပိုမ်ားတယ္။ (ပိုလာ) ဝက္ဝံအသည္း 30 - 90 grams စားလိုက္ရင္ လူေသႏိုင္တယ္။ စြပ္ဖါးဆြဲေခြးလဲ ေရာဂါရမယ္။ ဗီတာမင္ (ေအ) မ်ားလြန္းရင္ Osteoporosis အရိုးအားနည္းေစႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ တေန႔ ဗီတာမင္ (ေအ) 5,000 IU ထက္မပိုရပါ။ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြမွာ (ေအ) နည္းေနရင္လဲ မေကာင္းျပန္ပါ။ ေမြးျပီး ၂ ရက္အတြင္း 50,000 IU (15 mg) ေပးရင္ ေမြးစကေလးေသႏွဳန္း သိသိသာသာနည္းတယ္။
Vitamin B 1 (Thiamine) ဗီတာမင္ဘီဝမ္းကို ထံုနာ-က်င္နာ၊ အာ႐ံုေၾကာေကာင္းေစဘို႔ေပးပါတယ္။ အရက္နာကိုလည္း ေပးရတယ္။ ထံုနာက်င္နာ၊ အာ႐ံုေၾကာအလုပ္ေကာင္းေစဘို႔ေပးတယ္။ ဗီတာမင္ဘီဝမ္းကို နည္းလြန္းရင္(ဗယ္ရီဗယ္ရီ) ေရာဂါရေစတယ္။ အားယုတ္မယ္။ အစားမစားခ်င္ျဖစ္မယ္။ အသားမ်ိဳးစံု၊ (ရိစ္)၊ ဥ၊ အသည္း၊ အေစ့အဆံ၊ အသားတို႔မွာပါတယ္။
Vitamin B 12 (Cobalamin) ဗီတာမင္ဘီ-၁၂ ကို ခႏၶာကုိယ္ႀကီးထြားေစရန္၊ ဆဲလ္တည္ေဆာက္ရန္၊ ခႏၶာကိုယ္ ႀကီးထြားရန္၊ ေသြး-အာ႐ံုေၾကာေတြ အလုပ္ေကာင္းေစဘို႔ေပးတယ္။ အသည္း၊ အသား၊ ႏို႔ထြက္အစာ၊ ငါးေတြမွာပါတယ္။ ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ Pernicious Anaemia ေသြးအားနည္းေရာဂါ ရေစသည္။
Vitamin B 2 (Riboflavin) ဗီတာမင္ဘီ-၂ ကို အသည္း၊ ႏို႔ထြက္အစာ၊ အသီးအ႐ြက္၊ ဥ၊ ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ (ရိစ္) တို႔မွာပါတယ္။ ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ က်ီးကန္းပါးစပ္နာျဖစ္ေစသည္။
Vitamin B 6 (Pyridoxine) ဗီတာမင္ဘီ-၆ ကို တခ်ိဳ႕ေဆးေတြေၾကာင့္ ဒီဓါတ္နည္းရျခင္းအတြက္ေပးတယ္။ ဥပမာ တီဘီေဆး၊ ေသြးအားနည္းေရာဂါတမ်ိဳး၊ B-Natal TheraPops ႏွင့္ B-Natal Lozenges တို႔သည္ ဗီတာမင္ ဘီ-၆ ပါတဲ့ ေဆးမ်ား။
Vitamin B 9 (Folic Acid) ေဖါလစ္အက္စစ္ ေသြးနီဥ သန္စြမ္းေစဘို႔ေပးတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ မလြဲမေသြေပးရမယ္။
Vitamin B Complex ဗီတာမင္ ဘီအုပ္စု၊ ပံုမွန္ဇီဝျဖစ္စဥ္ေတြ လုပ္ႏိုင္ေစဘို႔အားေပးတယ္။ အရက္ေသာက္သူ၊ ကိုယ္ဝန္ရွိသူ၊ မီးေလာင္နာႀကီးသူ၊ ခြဲစိတ္ထားသူမ်ားေပးဘို႔ေပးတယ္။
Vitamin C (Ascorbic Acid) ဗီတာမင္စီကို အနာက်က္ေစရန္၊ နာတာရွည္ေရာဂါ၊ အ႐ိုး၊ သြား၊ သြားဖံုး၊ အ႐ြတ္၊ ေသြးေၾကာေတြ ေကာင္းေစဘို႔ေပးတယ္။ ခုခံအားအတြက္အသံုးက်တယ္။ ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ (စကာဗီ) ေရာဂါရမယ္။ မီးေလာင္နာ၊ 100-500 mg daily ေပးတယ္။ စိမ္းသည့္အသီးအ႐ြက္၊ ခ်ဥ္တဲ့အသီးေတြနဲ႔ အသီးအႏွံေတြမွာပါတယ္။
Vitamin D ဗီတာမင္ဒီဟာ အ႐ိုးတည္ေဆာက္ဘို႔အသံုးဝင္တယ္။ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ေအာက္ 5 mcg (200 IU) မွစျပီး အသက္ႀကီးသူေတြ 10 mcg (400 IU) နဲ႔ ၇ဝ ေက်ာ္ေတြ 15 mcg (600 IU) ေပးသင့္တယ္။ ေနေရာင္မရသူေတြ တေန႔ 25 mg (1000 IU) ေပးသင့္တယ္။ ငါးႀကီးဆီ၊ ႏို႔ထြက္အစာမွာပါတယ္။ ေနေရာင္ေၾကာင့္ ဗီတာမင္ ေအ မွ ဒီ ျဖစ္လာတယ္။ အ႐ိုးတည္ေဆာက္ရန္ဘို႔မွာ အလြန္အေရးပါတယ္။ ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ အ႐ိုးေျပာ့ေရာဂါရေစတယ္။ Alfacalcidiol (Calciferol) 1.4 ug/kg daily ေပးမယ္။
Vitamin E ဗီတာမင္အီးက အသီးအ႐ြက္ကရတယ္။ ဆီ၊ ဂ်ံဳ၊ ဆန္၊ ေပါင္မံု႔၊ ဥ၊ အေစ့အဆံတို႔မွာပါတယ္။ ေသြးဥ၊ အာ႐ံုေၾကာ၊ ႂကြက္သားေတြ အလုပ္လုပ္ေစဘို႔ေကာင္းတယ္။
Vitamin K ဗီတာမင္ေကကို ေသြးထြက္ေရာဂါအတြက္ေပးတယ္။ မံုလာ႐ြက္၊ မံုလာထုပ္၊ ဟင္းႏုႏြယ္႐ြက္ေတြမွာပါတယ္။
- Computer Eye Strain ကြန္ျပဴတာနဲ႔ မ်က္စိ http://doctortintswe.blogspot.com/…/computer-eye-strain.html
- Vitamin A ဗီတာမင္ (ေအ) ဟာ မ်က္စိျဖစ္တာအကုန္ ေပ်ာက္ေစမွာမဟုတ္ပါ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/vitamin.html
- Vitamin A ဗီတာမင္ (ေအ) http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/vitamin.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

Cirrhosis အသည္းေျခာက္ေရာဂါ
(အရက္ေသာက္သူေတြကို သတိေပးအပ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူက သူ႔ေဘး ၆ ေပပတ္လည္ကိုသာ ေရာဂါ ရေစႏိုင္တယ္။ အရက္ကေတာ့ ေသာက္တဲ့သူသာမက မိသားစုနဲ႔ အသိုင္းအဝိုင္းကိုပါ ဒုကၡအၾကီးအက်ယ္ ေပးပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေဆးပညာစာေရးရင္ ေျခာက္လွန္႔ခ်ဲ႕ မေရးပါ။ ဒီလိုေမးခြန္းမ်ိဳးေတြ မၾကာခဏလာတယ္။ ေဆာရီး။)
ဆရာရွင့္ ကြ်န္မအေဖက အသက္ ၆၃ နွစ္ပါ။ အရင္ကအရက္ေသာက္လို႔ အသည္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။ အခုကြ်န္မတို႔ မိသားစုကိုလဲ မမွတ္မိပါဘူး။ တခ်ိန္လံုးအရူးတေယာက္လိုလမ္းေလ်ာက္ေနပါတယ္။ တခါတေလ သူငယ္ျပန္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔လဲ ဘယ္လိုလုပ္ရမွန္းမသိလို႔ သူေပ်ာက္မွာစိုးတာေၾကာင့္ ေနာက္ကလိုက္ေနရပါတယ္ဆရာ။ ကြ်န္မတို႔က ႕႕႕႕႕ ၿမိဳ႕မွာေနတာပါဆရာ။ တခ်ိဳ႕က အဲ့ေရာဂါက ကုလဲမေပ်ာက္ဘူးေျပာလို႔ ကုလို႔ရ မရသိခ်င္ပါတယ္။ ဒီမွာ ဆရာဝန္နဲ႔ျပေတာ့ မသက္သာလို႔ပါဆရာ။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။
အသည္းေျခာက္ေရာဂါဟာ တနည္းနည္းေၾကာင့္ နာတာရွည္အသည္းေရာဂါျဖစ္ျပီးေနာက္ ဆက္ျဖစ္လာတာျဖစ္တယ္။ အသည္းေရာင္ စီ၊ အသည္းေရာင္ ဘီ၊ အရက္စြဲေရာဂါ နဲ႔ အရက္ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အသည္းအဆီဖံုးသူေတြကေန ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ တျခားအေၾကာင္းေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ျဖစ္လာရင္ အသည္းက လိုသေလာက္နဲ႔ လိုသလို မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ဆက္တြဲေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဖ်င္းစြဲမယ္၊ အစာလမ္းကေန ေသြးယိုမယ္၊ အသားဝါမယ္၊ ဦးေႏွာက္ကုိ ထိခိုက္မယ္၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အဆုပ္ထိခိုက္မယ္၊ အသည္းကင္ဆာ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္လာရင္ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားကို ကုသရမယ္။ ဆက္ျဖစ္လာတာေတြကို ကုသရမယ္။ တိုးမလာေအာင္ ဆင္ျခင္ရမယ္။ အသည္းေျခာက္ေနျပီဆိုတာ ေရာဂါေရွ႕ေရာက္တာျဖစ္တယ္။ အသည္းမွာ အမာရြတ္ေတြနဲ႔ အဖုအသီးေလးေတြ ေရာျဖစ္ေနတယ္။ ေျပာင္းသြားတဲ့ အသည္းေနရာက သူ႔အလုပ္သူ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ တခ်ိန္မွာ အသည္းအစားထိုးရမယ္။
ခံစားရမွာေတြက အသည္း (ဆဲလ္) ေတြ အလုပ္မလုပ္ေတာ့လို႔ျဖစ္ရတဲ့ တိုက္ရိုက္ျဖစ္လာတာေတြနဲ႔ အစာလမ္းေၾကာင္း ေသြးလွည့္စနစ္ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္တာေတြကို စုေပါင္းျပီး ခံစားရလိမ့္မယ္။
အသည္းအလုပ္ပ်က္ရင္
• Spider angiomata or spider nevi အေရျပားေပၚမွာ ေသြးေၾကာေလးေတြက ပင့္ကူးအိမ္လိုျဖစ္တာ၊
• Palmar erythema (အီစထိုဂ်င္း) ေဟာ္မုန္း မ်ားလာလို႔ လက္ဝါးမွာ နီျမန္းေနတာနဲ႔ ရင္သား ၾကီးလာတာ၊
• Hypogonadism လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေဟာ္မုန္းေတြနည္းလာတာ၊ ပန္းေသ-ပန္းညွိဳး၊ လိင္စိတ္နည္း၊ က်ားအေစ့ေသးငယ္၊
• အသည္းအရြယ္အစား ၾကီးႏိုင္ ေသးႏိုင္တယ္။
• အသည္းေျခာက္ရာကေန ေရဖ်င္းျဖစ္လာမယ္။ လူကအရင္ကလို သက္ေတာင့္သက္သာမေနႏိုင္ေတာ့ပါ။ ပိုးဝင္တာလဲ သူမ်ားထက္ခံရႏိုင္တယ္။
• Fetor hepaticus အသက္ရွဴထုတ္တာမွာ dimethyl sulfide (ဆာလ္ဖါနံ႔) ထြက္ေနမယ္၊
• Jaundice အသားအေရ၊ မ်က္လံုး၊ ဆီးဝါလာမယ္။ လူျမင္ရတာသာမက ကိုယ္ထဲမွာပါ ဝါေနမယ္ဆိုတာ သတိျပဳပါ။ ေသြးစစ္လို႔ bilirubin 2–3 mg/dL or 30 mmol/L ေက်ာ္တာနဲ႔ ဝါတာကို ျမင္ရျပီ။
အစာလမ္းေၾကာင္း ေသြးလွည့္စနစ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္မွာေတြ
• ေဘလံုးၾကီးလာမယ္၊
• အစာျမိဳျပြန္ေအာက္ဖ်ားမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြထံုးေနမယ္။ အဲဒါကေနသြးယိုမယ္။ ရုတ္တရက္ျဖစ္လို႔ ေဆးကုခ်ိန္ မမီရင္ အသက္ဆံုးပါးႏိုင္တယ္။
• ခ်က္နားမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြေဖါင္းလာမယ္၊
• ႏွလံုးကို နားၾကပ္နဲ႔နားေထာင္ရင္ (ရင္ေခါင္းေနရာမွာ) အသံတမ်ိဳးၾကားရမယ္။
• လက္သည္းေျခသည္းေတြ ေျပာင္းမယ္။ Terry's nails ဆိုတာ လက္သည္း အဖ်ားပိုင္း ၃ ပံု ၁ ပံုက ျဖဴေနတာကို ေခၚတယ္။ လက္သည္းကို ေဘးတိုက္ေရာ ထိပ္ကေနပါၾကည့္ရင္ အလယ္မွာခံုးေနမယ္။
• အရိုးအရွည္စားေတြ ေရာင္ျပီး နာမယ္။
• လက္ဝါး ေကြးထားသလို ေကာက္ေနမယ္။
• အားယုတ္မယ္၊ အစားပ်က္မယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်လာမယ္။
ေရာဂါေရွ႕တိုးလာရင္
• ေသြးျခည္ဥေတြထြက္မယ္၊ ေသြးယိုတာေတြျဖစ္မယ္။
• ဦးေႏွာက္ကိုထိခိုက္ျပီး အသိစိတ္ရႈတ္ေထြးတာနဲ႔ သတိလစ္တာဆက္ျဖစ္လာမယ္။
• ေရာဂါတခုခုဝင္လို႔ ေပးရမဲ့ေဆးေတြကို သတိနဲ႔ဆင္ျခင္ရပါေတာ့မယ္။
ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ
• ၃ဝ% ဟာ (ဘီ) ပိုး၊ ၂၇% ဟာ (စီ) ပိုးကေနဆက္ျဖစ္တယ္။ ၂ဝ% ဟာ အရက္ကေနဆက္ျဖစ္တယ္။
• အရက္အသည္းေရာဂါဟာ အရက္ေသာက္မ်ားသူ၊ ၾကာသူေတြထဲက ၁ဝ-၂ဝ% မွာျဖစ္တယ္။
• အရက္နဲ႔မဆိုင္ဘဲျဖစ္တာလဲရွိတယ္။ အဆီေတြစုလာလို႔ပါ။ အဝလြန္သူေတြ ၄ဝ% မွာျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အရက္မေသာက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာျဖစ္ရတာ ဒါမ်ိဳးပါ။
ဓါတ္ခြဲခန္းစစ္ေဆးခ်က္မ်ား
• Thrombocytopenia ေသြးမံႈနည္း၊
• AST နဲ႔ ALT ေတြက အသင့္အတင့္မ်ားျခင္း။
• Alkaline phosphatase အနည္းငယ္မ်ားျခင္း။
• Gamma-glutamyl transferase မ်ားျခင္း၊
• Bilirubin အေစာပိုင္းမွာ ပံုမွန္ေပမဲ့ ၾကာရင္ မ်ားလာမယ္။
• Albumin နည္းျခင္း၊
• Prothrombin time မ်ားျခင္း၊
• Globulins မ်ားျခင္း၊
• Serum sodium နည္းျခင္း၊
• Leukopenia and neutropenia နည္းျခင္း၊
• တျခားစစ္ေဆးနည္းေတြလုပ္ႏိုင္တယ္။ Serology for hepatitis viruses, autoantibodies, Ferritin and transferrin saturation, Immunoglobulin levels (IgG, IgM, IgA), Cholesterol and glucose, Alpha 1-antitrypsin, CT of the abdomen, Ultrasound, Endoscopy, Gastroscopy
ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္သလည္း
• အားမနာတမ္းေျပာရရင္ အသည္းပ်က္စီးျပီးသား ရင္းစားျပန္မရေတာ့ပါ။ ဆက္မတိုးေအာင္သာလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္စရာေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
• ပိုးဝင္ေနရင္ပိုးေသေဆးေပးမယ္။ ယားေနရင္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနရင္ ဆိုင္တဲ့ေဆးေပးမယ္။
• အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္ရသူက လံုးဝအရက္ျဖတ္လိုက္ပါ။
• (ဘီ) ပိုး၊ (စီ) ပိုရွိသူက ဆိုင္ရာေဆးကုနည္းလုပ္ရပါမယ္။
• Corticosteroids ေဆးကို Autoimmune hepatitis အတြက္ေပးမယ္။
• Wilson's disease ဆိုရင္ Chelation therapy (Penicillamine) ေဆးနဲ႔ copper (ေကာပါး) ေတြကို သက္သာေစမယ္။
• ကိုယ္ေရာင္၊ ဖ်င္းစြဲေနသူ အငန္ေရွာင္ပါ။ ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးသံုးတယ္။ Aldosterone antagonists (Apironolactone) နဲ႔ Loop diuretics ေဆးေတြသံုးတယ္။
• လိုအပ္သူကို ဗိုက္ထဲကအရည္ကို ေဖါက္ထုတ္ေပးရတယ္။
• အစာမ်ိဳလမ္းေသြးယိုရင္ အေရးေပၚကုသရမယ္။
• ဦးေႏွာက္ထိခိုက္တာကို (ပရိုတင္း) ေလွ်ာ့စားေစရတယ္။
တျခားဆိုးတဲ့ေရာဂါမရွိသူေတြက ေနာက္ဆံုးမွာ အသည္းအစားထိုးကုသရေတာ့ပါမယ္။ အေမရိကားမွာ တႏွစ္ကို လူေပါင္း ၂၇ဝဝဝ ေသဆံုးေနရတယ္။ ေရာဂါေနာက္ပိုင္းေရာက္ေနသူေတြထဲက ၁ဝ ႏွစ္ေနရင္ ၃၄-၆၆% ေသဆံုးရတယ္။
Cirrhosis အသည္းေျခာက္ေရာဂါ
ဆရာ မဂၤလာပါရွင့္ သမီးအေမက အသက္ ၆၁ ႏွစ္ပါ။ ကြမ္းလည္းစားပါတယ္။ အခု အေမက သားအိမ္က်လို႔ဆိုၿပီး ေဆးခန္းသြားျပတာပါ။ ဗိုက္ေတာင့္ေတာင့္ေနလို႔ဆိုၿပီး ဆရာမက အသည္း ကို Ultrasound ရိုက္ခိုင္းပါတယ္။ အသည္းေျခာက္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အေမက ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးလည္း ထိုးထားပါတယ္။ အေမ့ Ultrasound အေျဖကိုလည္းဆရာၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ ပို႔ေပးလိုက္ပါတယ္ရွင့္ သမီးသိခ်င္တာ အသည္းေျခာက္တာ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္လာႏုိင္လား။ သက္တမ္းေစ့ေနနိုင္ပါသလား။ သက္တမ္းေစ့ေနႏုိင္ေအာင္ ဘာေတြမ်ား ေဆာင္ရန္/ေရွာင္ရန္ကို သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။
အသည္းေျခာက္ေရာဂါဟာ တနည္းနည္းေၾကာင့္ နာတာရွည္အသည္းေရာဂါျဖစ္ျပီးေနာက္ ဆက္ျဖစ္လာတာျဖစ္တယ္။ အသည္းေရာင္ စီ၊ အသည္းေရာင္ ဘီ၊ အရက္စြဲေရာဂါ နဲ႔ အရက္ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အသည္းအဆီဖံုးသူေတြကေန ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ တျခားအေၾကာင္းေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ျဖစ္လာရင္ အသည္းက လိုသေလာက္နဲ႔ လိုသလို မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ဆက္တြဲေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဖ်င္းစြဲမယ္၊ အစာလမ္းကေန ေသြးယိုမယ္၊ အသားဝါမယ္၊ ဦးေႏွာက္ကုိ ထိခိုက္မယ္၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အဆုပ္ထိခိုက္မယ္၊ အသည္းကင္ဆာ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္လာရင္ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားကို ကုသရမယ္။ ဆက္ျဖစ္လာတာေတြကို ကုသရမယ္။ တိုးမလာေအာင္ ဆင္ျခင္ရမယ္။ အသည္းေျခာက္ေနျပီဆိုတာ ေရာဂါေရွ႕ေရာက္တာျဖစ္တယ္။ အသည္းမွာ အမာရြတ္ေတြနဲ႔ အဖုအသီးေလးေတြ ေရာျဖစ္ေနတယ္။ ေျပာင္းသြားတဲ့ အသည္းေနရာက သူ႔အလုပ္သူ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ တခ်ိန္မွာ အသည္းအစားထိုးရမယ္။
ခံစားရမွာေတြက အသည္း (ဆဲလ္) ေတြ အလုပ္မလုပ္ေတာ့လို႔ျဖစ္ရတဲ့ တိုက္ရိုက္ျဖစ္လာတာေတြနဲ႔ အစာလမ္းေၾကာင္း ေသြးလွည့္စနစ္ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္တာေတြကို စုေပါင္းျပီး ခံစားရလိမ့္မယ္။
အသည္းအလုပ္ပ်က္ရင္
• Spider angiomata or spider nevi အေရျပားေပၚမွာ ေသြးေၾကာေလးေတြက ပင့္ကူးအိမ္လိုျဖစ္တာ၊
• Palmar erythema (အီစထိုဂ်င္း) ေဟာ္မုန္း မ်ားလာလို႔ လက္ဝါးမွာ နီျမန္းေနတာနဲ႔ ရင္သား ၾကီးလာတာ၊
• Hypogonadism လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေဟာ္မုန္းေတြနည္းလာတာ၊ ပန္းေသ-ပန္းညွိဳး၊ လိင္စိတ္နည္း၊ က်ားအေစ့ေသးငယ္၊
• အသည္းအရြယ္အစား ၾကီးႏိုင္ ေသးႏိုင္တယ္။
• အသည္းေျခာက္ရာကေန ေရဖ်င္းျဖစ္လာမယ္။ လူကအရင္ကလို သက္ေတာင့္သက္သာမေနႏိုင္ေတာ့ပါ။ ပိုးဝင္တာလဲ သူမ်ားထက္ခံရႏိုင္တယ္။
• Fetor hepaticus အသက္ရွဴထုတ္တာမွာ dimethyl sulfide (ဆာလ္ဖါနံ႔) ထြက္ေနမယ္၊
• Jaundice အသားအေရ၊ မ်က္လံုး၊ ဆီးဝါလာမယ္။ လူျမင္ရတာသာမက ကိုယ္ထဲမွာပါ ဝါေနမယ္ဆိုတာ သတိျပဳပါ။ ေသြးစစ္လို႔ bilirubin 2–3 mg/dL or 30 mmol/L ေက်ာ္တာနဲ႔ ဝါတာကို ျမင္ရျပီ။
အစာလမ္းေၾကာင္း ေသြးလွည့္စနစ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္မွာေတြ
• ေဘလံုးၾကီးလာမယ္၊
• အစာျမိဳျပြန္ေအာက္ဖ်ားမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြထံုးေနမယ္။ အဲဒါကေနသြးယိုမယ္။ ရုတ္တရက္ျဖစ္လို႔ ေဆးကုခ်ိန္ မမီရင္ အသက္ဆံုးပါးႏိုင္တယ္။
• ခ်က္နားမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြေဖါင္းလာမယ္၊
• ႏွလံုးကို နားၾကပ္နဲ႔နားေထာင္ရင္ (ရင္ေခါင္းေနရာမွာ) အသံတမ်ိဳးၾကားရမယ္။
• လက္သည္းေျခသည္းေတြ ေျပာင္းမယ္။ Terry's nails ဆိုတာ လက္သည္း အဖ်ားပိုင္း ၃ ပံု ၁ ပံုက ျဖဴေနတာကို ေခၚတယ္။ လက္သည္းကို ေဘးတိုက္ေရာ ထိပ္ကေနပါၾကည့္ရင္ အလယ္မွာခံုးေနမယ္။
• အရိုးအရွည္စားေတြ ေရာင္ျပီး နာမယ္။
• လက္ဝါး ေကြးထားသလို ေကာက္ေနမယ္။
• အားယုတ္မယ္၊ အစားပ်က္မယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်လာမယ္။
ေရာဂါေရွ႕တိုးလာရင္
• ေသြးျခည္ဥေတြထြက္မယ္၊ ေသြးယိုတာေတြျဖစ္မယ္။
• ဦးေႏွာက္ကိုထိခိုက္ျပီး အသိစိတ္ရႈတ္ေထြးတာနဲ႔ သတိလစ္တာဆက္ျဖစ္လာမယ္။
• ေရာဂါတခုခုဝင္လို႔ ေပးရမဲ့ေဆးေတြကို သတိနဲ႔ဆင္ျခင္ရပါေတာ့မယ္။
ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ
• ၃ဝ% ဟာ (ဘီ) ပိုး၊ ၂၇% ဟာ (စီ) ပိုးကေနဆက္ျဖစ္တယ္။ ၂ဝ% ဟာ အရက္ကေနဆက္ျဖစ္တယ္။
• အရက္အသည္းေရာဂါဟာ အရက္ေသာက္မ်ားသူ၊ ၾကာသူေတြထဲက ၁ဝ-၂ဝ% မွာျဖစ္တယ္။
• အရက္နဲ႔မဆိုင္ဘဲျဖစ္တာလဲရွိတယ္။ အဆီေတြစုလာလို႔ပါ။ အဝလြန္သူေတြ ၄ဝ% မွာျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အရက္မေသာက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာျဖစ္ရတာ ဒါမ်ိဳးပါ။
ဓါတ္ခြဲခန္းစစ္ေဆးခ်က္မ်ား
• Thrombocytopenia ေသြးမံႈနည္း၊
• AST နဲ႔ ALT ေတြက အသင့္အတင့္မ်ားျခင္း။
• Alkaline phosphatase အနည္းငယ္မ်ားျခင္း။
• Gamma-glutamyl transferase မ်ားျခင္း၊
• Bilirubin အေစာပိုင္းမွာ ပံုမွန္ေပမဲ့ ၾကာရင္ မ်ားလာမယ္။
• Albumin နည္းျခင္း၊
• Prothrombin time မ်ားျခင္း၊
• Globulins မ်ားျခင္း၊
• Serum sodium နည္းျခင္း၊
• Leukopenia and neutropenia နည္းျခင္း၊
• တျခားစစ္ေဆးနည္းေတြလုပ္ႏိုင္တယ္။ Serology for hepatitis viruses, autoantibodies, Ferritin and transferrin saturation, Immunoglobulin levels (IgG, IgM, IgA), Cholesterol and glucose, Alpha 1-antitrypsin, CT of the abdomen, Ultrasound, Endoscopy, Gastroscopy
ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္သလည္း
• အားမနာတမ္းေျပာရရင္ အသည္းပ်က္စီးျပီးသား ရင္းစားျပန္မရေတာ့ပါ။ ဆက္မတိုးေအာင္သာလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္စရာေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
• ပိုးဝင္ေနရင္ပိုးေသေဆးေပးမယ္။ ယားေနရင္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနရင္ ဆိုင္တဲ့ေဆးေပးမယ္။
• အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္ရသူက လံုးဝအရက္ျဖတ္လိုက္ပါ။
• (ဘီ) ပိုး၊ (စီ) ပိုရွိသူက ဆိုင္ရာေဆးကုနည္းလုပ္ရပါမယ္။
• Corticosteroids ေဆးကို Autoimmune hepatitis အတြက္ေပးမယ္။
• Wilson's disease ဆိုရင္ Chelation therapy (Penicillamine) ေဆးနဲ႔ copper (ေကာပါး) ေတြကို သက္သာေစမယ္။
• ကိုယ္ေရာင္၊ ဖ်င္းစြဲေနသူ အငန္ေရွာင္ပါ။ ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးသံုးတယ္။ Aldosterone antagonists (Apironolactone) နဲ႔ Loop diuretics ေဆးေတြသံုးတယ္။
• လိုအပ္သူကို ဗိုက္ထဲကအရည္ကို ေဖါက္ထုတ္ေပးရတယ္။
• အစာမ်ိဳလမ္းေသြးယိုရင္ အေရးေပၚကုသရမယ္။
• ဦးေႏွာက္ထိခိုက္တာကို (ပရိုတင္း) ေလွ်ာ့စားေစရတယ္။
တျခားဆိုးတဲ့ေရာဂါမရွိသူေတြက ေနာက္ဆံုးမွာ အသည္းအစားထိုးကုသရေတာ့ပါမယ္။ အေမရိကားမွာ တႏွစ္ကို လူေပါင္း ၂၇ဝဝဝ ေသဆံုးေနရတယ္။ ေရာဂါေနာက္ပိုင္းေရာက္ေနသူေတြထဲက ၁ဝ ႏွစ္ေနရင္ ၃၄-၆၆% ေသဆံုးရတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဘယ္မွာေနေန အသည္းေကာင္းၾကပါေစ။
Cirrhosis အသည္းေျခာက္ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/cirrhosis.html
Cirrhosis Diet အသည္းေျခာက္ အစားအေသာက္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/…/cirrhosis-diet.html
Primary biliary cirrhosis အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္တာမဟုတ္တဲ့ အသဲေျခာက္ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/…/primary-biliary-cirrhos…
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

နွလံုးေသြးေျကာက်ဥ္းသူမ်ားအတြက္အသက္ကယ္

ေဆးတစ္လက္
ေတာင္ထီးရုိးျမက္လို႕ေခၚတဲႈဒီအပင္ကေလးဟာ
နွလံုးေသြးေျကာက်ဥ္းသူေတြအတြက္ပဥၥ္ငါးပါးကို
ျပဳတ္ေသာက္ရပါတယ္ ေတာင္ထီးရုိးျမက္ဟာ
ျမစ္ကမ္းေဘးမွာေပါက္တဲ႕ထီးရိုးျမက္နဲ႕မတူပါဘူး
ေတာင္ထီးရိုးျမက္ဟာအပင္မျကီးပါဘူး
အေမြးလည္းမရွိပါဘူးအျမင့္ဆုံးတေပထက္မေက်ာ္
ပါဘူးဒီေဆးပင္ဟာေတာင္ကုန္းေဒသတိုင္းမွာ
ေပါက္ပါတယ္
ေဆးရုံတက္လို႕မေပ်ာက္တဲ႕ေရာဂါကို ဒီေဆးေလး
နဲ႕ေသာက္ျကည့္ေစခ်င္ပါတယ္လက္ေတြ႕ေပ်ာက္
တဲ႕သူေတြအမ်ားအျပားေတြ႕ရလို႕က်ြန္ေတာ္ေစတနာ
ျဖင့္မ်ွေဝေပးလိုက္ပါတယ္ အမ်ားသိေအာင္-------

Credit.

L

Mumps ပသိေရာင္ကူးစက္ေရာဂါ အေမရိကမွာျဖစ္ေန
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ျပည္နယ္မွာ ပသိေရာင္ကူးစက္ေရာဂါ ကူးစက္ေနပါတယ္။ ၂၇၈ ေယာက္ရွိျပီ။ ပသိေရာင္ေရာဂါဟာ ဗိုင္းရပ္စ္တမ်ိဳးကေနျဖစ္ေစတယ္။ တံေတြးနဲ႔ သြားရည္လို ပါးစပ္ကထြက္တဲ့ အခြ်ဲကေန ကူးစက္တယ္။
ပိုးဝင္ခံရျပီးေနာက္ ၁၂ ရက္ကေန ၂၅ ရက္မွာ ေရာဂါစျဖစ္တယ္။ ခံစားရတာ ၁ဝ ရက္ၾကာမယ္။ ဖ်ားမယ္။ ၾကြက္သားေတြ နာမယ္။ ေမာပန္းေနမယ္။ အစားပ်က္မယ္။ တံေတြထြက္တဲ့ အက်ိတ္ေတြေရာင္လိုု႔ ပါးေဖါင္းေနမယ္။ လူၾကီးေတြျဖစ္ရင္ ေနာက္ဆက္တြဲေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ နားမၾကားတာနဲ႔ ဦးေႏွာက္ေရာင္တာ။ အမ်ိဳးသမီးေတြ မ်ိဳးဥအိမ္နဲ႔ ရင္သားေရာင္တာ။ ေယာက္်ားေတြမွာ က်ားအစိေရာင္တာ။

ဗိုင္းရပ္စကေနျဖစ္လို႔ ပိုးေသေဆးေတြနဲ႔ မရပါ။ နားေနဘို႔နဲ႔ အနာ-အေရာင္က်ေဆးသာေပးရတယ္။ သူမ်ားေတြဆီ မကူးစက္ေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ ေက်ာင္း-ရံုး-အလုပ္ မသြားသင့္ပါ။
MMR vaccine ကာကြယ္ေဆးရွိပါတယ္။ ယူအက္ေအ CDC က ေဆးကို အသက္ ၁၂-၁၅ လ ကေလးေတြကို ပဌမတၾကိမ္ ထိုးေပးတယ္။ ဒုတိယအၾကိမ္ ၄-၆ ႏွစ္မွာ ထပ္ထိုးတယ္။ Measles ဝက္သက္၊ mumps ပသိေရာင္နဲ႔ rubella and varicella (chickenpox) ေရေက်ာက္ ေရာဂါသံုးမ်ိဳးကို ကာကြယ္မယ္။ အသက္ ၁၂ လကေန ၁၂ ႏွစ္အထိ ထိုးႏိုင္တယ္။ ေဆး ၂ ခါထိုးထားရင္ ၈၈% ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။
ယူအက္စ္ေအမွာ တတိယတလံုး ထိုးသင့္ မထိုးသင့္ စဥ္းေစားေနတယ္။
ဖတ္စရာမ်ား -
1. Adult Vaccines လူၾကီးေတြလဲ ကာကြယ္ေဆးလိုတယ္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/…/adult-vaccines.ht…
2. ARV ေမ်ာက္ကိုက္၍ ေခြးရူးကာကြယ္ေဆးထိုးရျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/05/arv.html
3. BCG vaccine တီဘီ ကာကြယ္ေဆး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/…/…/bcg-vaccine.html
4. Chickenpox ေရေက်ာက္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/…/01/chickenpox.html 5. Child Immunization Chart ကေလးကာကြယ္ေဆးထိုးဇယား၊ (အသက္အလိုက္) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/…/child-immunizatio…
5. Child Immunization Chart ကေလးကာကြယ္ေဆးထိုးဇယား၊ (အသက္အလိုက္) http://doctortintswe.blogspot.com/…/child-immunization-char…
6. Hepatitis B medical treatment (ဘီ) ပိုးေဆးေပးျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/…/hepatitis-b-medic…
7. HPV Vaccine for Ca Cx သားအိမ္အဝ-ကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/…/hpv-vaccine…
8. Immunization Day in our country ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားကာကြယ္ေဆးေန႔ http://doctortintswe.blogspot.com/…/immunization-day-in-our…
9. Mumps ပသိေရာင္ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/02/mumps.html
10. Pentavalent Vaccine (2) ျမန္မာကေလးမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေဆးသစ္ (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/…/hepatitis-b-vacci…
11. Pregnancy and Rubella ကုိယ္ဝန္ ႏွင့္ ဂ်ာမန္-ဝက္သက္ http://doctortintswe.blogspot.com/…/pregnancy-and-rubella.h…
12. Rubella (ရူဘဲလား) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/rubella.html ကိုတြဲဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၁-၂ဝ၁၇

KTV-STD လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါတခ်ိဳ႕
(ကန္ေတာ့ပါ။)
၁။ မဂၤလာပါဆရာ။ တခုေလာက္သိခ်င္လို႔ပါဗ်။ KTV ကမိန္းကေလးတဦးနဲ႔ အကာအကြယ္မဲ့ဆက္ဆံမိသြားပါတယ္။ တခါဆက္ဆံမိရင္ ေရာဂါကူးစက္တတ္သလားဗ်။ မိန္းကေလးမွာေရာဂါရွိမရွိဆိုတာမသိပါဘူး။ က်ေနာ္စိုးရိမ္ေနလို႔ပါဗ်။ ေက်းဇူးၿပဳၿပီး ေၿဖေပးပါေနာ္ဆရာ။ စာေတြအမွားပါရင္ ရိုင္းသြားခဲ့ရင္ ေတာင္းပန္ပါတယ္ဆရာ။
၂။ ဆရာရွင့္ နားနဲ႔မနာဖဝါးနဲ႔နာပါဆရာ။ သမီးအမ်ိဳးသားက အခုက်ားလိင္အဂၤါမွာ အနာျဖစ္ျပီး ျပည္အရည္ႀကည္ေတြ ထြက္ေနပါတယ္ဆရာ။ အဲ႔ဒီအရည္ေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးနံပါတယ္ဆရာ။ ေနာက္ျပီး သူ႔အဂၤါရဲ႔ဥကလဲ မာမာခဲခဲႀကီး ျဖစ္ေနပါတယ္ဆရာ။ အဲ႔ဒါ စိတ္ပူစရာရွိပါသလားဆရာ။ သိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ အေရးႀကီးလို႔ပါဆရာ။ သူက အခု ႕႕႕႕႕ ့မွာ သင္တန္းတက္ေနလို႔ သမီးကအခုလိုေမးတာပါဆရာ။ ေျဖေပးပါဦးဆရာရွင့္။
လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြဆိုတာ -
(၁) Chlamydia trachomatis ပိုးေတြေၾကာင့္က အျဖစ္အမ်ားဆံုးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ (ကလာမိုင္ဒီးယား) အျဖစ္မ်ားဆံုး STD ကို ေရးထားပါတယ္။
(၂) Gonorrhea ဂႏိုရီးယားက ဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ေရးထားပါတယ္။
(၃) Syphilis ဆစ္ဖလစ္ကိုလည္း ေရးထားပါတယ္။
(၄) Genital herpes လိင္လမ္းေရယံုကိုလည္း ေရးထားပါတယ္။ ေရယံုဆိုတာ ကုိယ္ခႏၶာမွာ ျဖစ္တာတမ်ိဳး၊ ပါးစပ္တဝိႈက္ ျဖစ္တာတမ်ိဳး။ လိင္လမ္းမွာလဲ ျဖစ္ေသးတယ္။ (HSV-2) ဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္တာ။ အရည္ၾကည္ဖုေတြျဖစ္တယ္၊ နာတယ္၊ ယားတယ္။ ေမြးလာမယ့္ကေလးကိုကူးႏိုင္တယ္။
(၅) ဗဂ်ိဳင္းနားေရာင္ျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ့ (၃) မ်ိဳးထဲမွာ(ဂါ့ဒ္နီရဲလား ဗဂ်ိဳင္ႏိုက္တစ္)နဲ႔ (ကင္ဒီဒိုင္ေယးဆစ္) ေတြက လိင္နဲ႔ မဆိုင္ပဲ ျဖစ္ေပမဲ့ (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္) ကေတာ့ လိင္ကေနကူးစက္တယ္။
(၆) Chancroid ရွန္ကာ ဆိုတာျဖစ္ရင္ လိင္အဂၤါမွာအနာ၊ အက်ိတ္ေပၚလာမယ္။ ေပါင္ၿခံကအက်ိတ္ေတြေရာင္လာတယ္။
(၇) LymphogranulomaVenereum (LGV) ဆိုတာက တက္ေစ့ေတြ ေရာင္တာပါ။ လိင္အဂၤါမွာမနာတဲ့အနာျဖစ္လို႔ ဆစ္ဖလစ္နဲ႔ မွားတတ္တယ္။
(၈) Genital Warts လိင္အဂၤါၾကြက္ႏို႔ကိုလည္း ေရးထားပါတယ္။ Human Papillomavirus (HPV) လိင္လမ္းေၾကာင္း ႂကြက္ႏို႔ကေနတခ်ိန္မွာသားအိမ္ဝကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
(၉) အသည္းေရာင္ (ဘီ) ကိုေတာ့ အမ်ားၾကီးေရးထားပါတယ္။
(၁ဝ) HIV/AIDS ကိုလည္း အမ်ားၾကီးေရးထားပါတယ္။
Gonorrhea ဂႏိုးရီးယား
သာမန္ဂႏိုေရာဂါ = Ceftriaxone 125 mg IM stat ထိုးေဆးတလံုးထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Cefixime 400 mg ေဆးတေတာင့္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin 500 mg တေတာင့္ ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ofloxacin 400 mg တလံုးေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Levofloxacin 250 mg ေသာက္ပါ။ ပနယ္စလင္မတည့္သူဆိုရင္ Spetinomycin 1 Gm IM ထိုးေဆးတလံုးထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Cefpodoxime 400 mg ေသာက္ပါ၊ ဒါမွမဟုတ္ Levofloxacin 250 mg ေန႔စဥ္ေသာက္ပါ။
ရႈတ္ေထြးေသာ ဂႏိုေရာဂါ = Penicillin G 10 million units IV ေသြးေၾကာထဲ ၅ ရက္ ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ceftriaxone 1 Gm IV ေသြးေၾကာထဲ ၅ ရက္ ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Levofloxacin 500 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Endocarditis (Ceftriaxone) 1 Gm BD IV တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ ပါတ္ထိုးပါ။
ဂႏိုေၾကာင့္ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း = Ceftriaxone 125 Gm IM ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။
အ႐ိုး-အဆစ္-အေရျပား ဂႏိုပိုးဝင္ျခင္း = Ceftriaxone 1 Gm IM/IV တေန႔ ၁ ၾကိမ္ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Cefotaxime or Ceftizoxime 1 Gm IV တေန႔ ၃ ၾကိမ္ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Orofloxacin 400 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ Chlamydia အတြက္ပါေဆးကုသပါ။
Primary syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ပဌမအဆင့္
က်ားလိင္အဂၤါမွာ တခုတည္းေသာ အနာျဖစ္ရင္ (ဆစ္ဖလစ္) ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မနာတဲ့အနာ ကို Chancre (ရွန္ကာ) လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအနာနဲ႔တြဲျပီး ေပါင္ျခံမွာ အၾကိတ္ထြက္လာပါမယ္။ ဒီအနာ၊ အၾကိတ္ေတြက ၃-၆ ပါတ္ေလာက္ေနလို႔ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြားတာဟာ ပိုးကင္းသြားတာ မဟုတ္ပါ။ ေသြးစစ္ရင္ VDRL ဆိုတာလုပ္ရလို႔ + ျဖစ္ရင္ (ဆစ္ဖလစ္) ရွိတယ္လို႔ ေခၚတယ္။ ပါးစပ္၊ စအို၊ အေရျပားေတြမွာလဲ ေပါက္ႏိုင္တယ္။
ေဆးနည္းမ်ား
ဆစ္ဖလစ္ ေစာေစာပိုင္းအဆင့္ = Penicillin G တလံုးထဲ IM ထိုးပါ။ ပနယ္စလင္ မတည့္သူကို Doxycycline စားေဆး၊ တခါေသာက္ ၁ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ Tetracycline 500mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္လဲေပးႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနရင္ မေပးသင့္ပါ။ Erythromycin 500 mg QID တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္။
Neurosyphilis အာရံုေၾကာ-ဆစ္ဖလစ္၊ Procaine penicillin 2.4 million units IM တေန႔ ၁ လံုးထိုးပါ။ ဒါ့အျပင္ Probenecid 500 mg ကို တေန႔ ၄ ခါေသာက္ပါ။ ၁ဝ-၁၄ ရက္ၾကာမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ Crystalline Penicillin G 3-4 million units IV ၄ နာရီျခား၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္ ေသြးေၾကာထဲထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Chloramphenicol 2 Gm ေန႔စဥ္ ၃ဝ ရက္ၾကာေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Doxycycline 200 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၂၁ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ceftriaxone 1 Gm ေန႔စဥ္၊ ၁၄ ရက္။
ဆစ္ဖလစ္ ေစာေစာပိုင္းအဆင့္အတြက္ ၂ဝ၁ဝ သုေတသနတခုမွာ Azithromycin 2-g ပါးစပ္ကေန တခါတည္း ေပးတာဟာ ထိေရာက္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္။ လူနာမွာ HIV မရွိမွ ထိေရာက္မယ္။ ၆ လေနရင္ ေသြးထဲ ပိုးကင္း၊ မကင္းစစ္တာ ဒီကုသနည္း ၂ ခု မကြာပါ။ Ceftriaxone ၁ဝ-၁၄ ရက္ေပးတာလဲ ဆစ္ဖလစ္ အေစာပိုင္းျဖစ္တာအတြက္ ထိေရာက္တာ ေတြ႔ရတယ္။ ဘာလကၡဏာမွ မေပၚဘဲ ေသြးစစ္လို႔ ရွိေနရင္လဲ တာရွည္ခံ(ပင္နစလင္) ထိုးေဆး Benzathine penicillin G ကို တခါထိုးရင္ ၂႕၄ ယူနစ္ တပါတ္တခါ၊ ေပါင္း ၃ ခါ ထိုးရတယ္။
လိင္တူဆက္ဆံသူေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကိုေတာ့ Azithromycin မေပးသင့္ပါ။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး Jarisch-Herxheimer reaction ျဖစ္တတ္တယ္။ ေဆးေပးကာစ ၁ နာရီကေန တရက္အတြင္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ ရင္ခုန္ျမန္မယ္။ ခ်မ္းမယ္၊ အနီျပင္ထြက္မယ္။ ၾကြက္သားေတြ နာမယ္။ Aspirin, NSAIDs အနာ-အကိုက္သက္သာေဆးေပးႏိုင္တယ္။ (အလာဂ်ီ) ျဖစ္ရင္ Benedryl ေပးႏိုင္တယ္။
သတိေပးခ်က္မ်ား
ဆစ္ဖလစ္ ပဌမအဆင့္ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ရက္ ၉ဝ အတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ေဆးတျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။ ဆစ္ဖလစ္ ဒုတိယအဆင့္ ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ၆ လအတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ေဆးတျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။ ဆစ္ဖလစ္ တတိယအဆင့္ ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ၁ ႏွစ္အတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ေဆးတျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။ HIV + Syphilis တြဲေနရင္ ေနာက္ေဆးေတြလိုေသးတယ္။
1. Genital warts လိင္လမ္းၾကြက္ႏို႔ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/genital-warts.html
2. Genital Herpes လိင္လမ္း ေရယံု http://doctortintswe.blogspot.com/2014/…/genital-herpes.html
3. Gonorrhea ဂႏိုေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/gonorrhea_28.html
4. HIV Sexual transmission လိင္ကတဆင့္ HIV ကူးစက္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/…/hiv-sexual-transmission…
5. Oral practice and STDs ဆက္ဆံရာမွာ ပါးစပ္သံုးျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/…/oral-practice-and-stds.…
6. STDs and Condom (ကြန္ဒြမ္) သံုးေပမဲ့ ကူးႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြ http://doctortintswe.blogspot.com/20…/…/stds-and-condom.html
7. STDs Basic လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာေရာဂါမ်ားအေျခခံ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/stds-basic.html
8. STDs Treatment လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္သည့္ ေရာဂါေဆးမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/…/12/stds-4-treatment.html
9. STDs (2) Symptoms လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာ ေရာဂါမ်ား၏ လကၡဏာမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/20…/…/stds-2-symptoms.html
10. Warts ၾကြက္ႏို႔ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/warts.html ေတြကိုဖတ္ပါ။ လိုတာလိုက္နာပါ။ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

LikeShow more reactions

CommentShare

Hypertension (1) ေသြးတိုးေရာဂါ (၁)
တကမာၻလံုးမွာ ေသြးတိုးရွိေနသူ သန္းတေထာင္ေလာက္ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးလႊတ္ေၾကာထဲမွာ ဖိအားေတြ မ်ားေနတာကို ေခၚပါတယ္။ ေသြးဖိအားအေျဖမွာ အထက္ဂဏန္းနဲ႔ ေအာက္ဂဏန္းဆိုျပီးရွိတယ္။ အထက္ဂဏန္းဆိုတာ ႏွလံုးက ေသြးေတြကို ညွစ္ထုတ္လိုက္ခ်ိန္မွာ ရွိေနတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာထဲရွိတဲ့ ဖိအားျဖစ္ျပီး၊ ေအာက္ဂဏန္းကေတာ့ သာမန္အခ်ိန္မွာရွိေနတဲ့ ဖိအားျဖစ္တယ္။ ေသြးဖိအားကို ၅ မိနစ္ျခား ၂ ခါတိုင္းတာ ေကာင္းတယ္။
• ပံုမွန္ = အေပၚဂဏန္း ၁၂ဝ နဲ႔ေအာက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၈ဝ နဲ႔ေအာက္၊
• ေသြးတိုး ရွိခ်င္သလို အဆင့္ = အေပၚဂဏန္း ၁၂ဝ-၁၃၉၊ ေအာက္ဂဏန္း ၈ဝ-၈၉၊
• ေသြးတိုး အဆင့္ (၁) = အေပၚဂဏန္း ၁၄ဝ-၁၅၉ ေအာက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၉ဝ-၉၉၊
• ေသြးတိုး အဆင့္ (၂) = အေပၚဂဏန္း ၁၆ဝ နဲ႔အထက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၁ဝဝ နဲ႔အထက္။
ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ၉ဝ-၉၅% မွာ အေၾကာင္းရင္းတိတိက်က်မသိရဘဲျဖစ္တယ္။ ေနာက္အမ်ိဳးအစားမွာေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီးေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ အထက္မွာရွိတဲ့ (အျဒီနယ္လ္-ဂလင္း) ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္။ အနာအကိုက္ေပ်ာက္ေဆးနဲ႔ စတီရြိဳက္ေဆးေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ၁ဝ% မွာလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ အအိပ္ပ်က္ရင္လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။
ဘာလကၡဏာမွမျပသူက ပိုမ်ားတယ္။ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္္ မ်က္စိဝါး၊ အန္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးထဲမွာ Creatinine မ်ားေနတာကို စမ္းေတြ႔ရမယ္။ ဆီးထဲမွာလဲ (ပရိုတင္း) ပါေနႏိုင္တယ္။ အသက္ ၄ဝ-၇ဝ ႏွစ္ၾကား လူေတြ အထက္ေသြး ၂ဝ တိုးတိုင္း၊ ေအာက္ေသြး ၁ဝ တိုးတိုင္း ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါျဖစ္စရာ ၂ ဆ တိုးလာတယ္။
နာတာရွည္ေသြးတိုးျဖစ္လာရင္၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြရဲ႕နံရံေတြ ထူျပီးမာလာမယ္၊ ႏွလံုးေသြးလႊတ္ေၾကာက်ဥ္းလို႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းပိတ္ႏိုင္တယ္၊ အဲလိုျဖစ္လို႔ ရင္ပတ္အလြန္နာတာကို Heart attack ရတယ္လို႔ေခၚတယ္။ အလုပ္ပိုလုပ္ရလို႔ ႏွလံုးၾကီးလာမယ္။ Diastolic dysfunction, CHF, Cardiac arrhythmias ႏွလံုးေရာဂါတခုခု ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ၂၅% မွာ ECG နဲ႔ သိႏိုင္တဲ့ ႏွလံုးဘယ္ဘက္ေအာက္ခန္းၾကီးတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာက်ဥ္း-ပိတ္-ေသြးယိုလို႔ ဦးေႏွာက္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေလျဖတ္တာကို Stroke ရတယ္လို႔ ေခၚတယ္။ ၈၅% က ေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းျပီးျဖစ္ရတယ္။ ၁၅%က ေသြးယိုလို႔ ျဖစ္ရတယ္။ မွတ္ဥာဏ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္စိထဲက အရုပ္ထင္တဲ့ေနရာ Retina သြားတဲ့ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ဝင္လာႏိုင္တယ္။ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေသြးမေလွ်ာက္လို႔ Gangrene အနာ ျဖစ္တတ္တယ္။
ေပ်ာက္ေအာင္မလုပ္ႏိုင္ေသးပါ။ ေသြးတိုးရွိ-မရွိ ေစာေစာစီးစီးသိရင္ ေကာင္းတယ္။ ေနာက္ဆက္ေရာဂါေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္မယ္။ ေသြးက်ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ အလြန္အေရးပါတာ အစားအစာ၊ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ ေကာ္ဖီ၊ ဝတာေတြက ပိုဆိုးေစသည္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္ သက္သာမယ္။
ေသြးက်ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး
၁။ Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးအုပ္စု၊ Hydrochlorothiazide, Lasix, Torsemide, Triamterene, Hydrochlorothiazide, Metolazone
၂။ Beta-blockers (ဘီတာ-ဘေလာ့ကား) အုပ္စု၊ Atenolol, Propranolol, Metoprolol, Nadolol, Betaxolol, Acebutolol, Pindolol, Bisoprolol
၃။ ACE inhibitors (ေအစီအီး-အင္ဟဘစ္တာ) အုပ္စု၊ Enalapril, Captopril, Lisinopril, Benazepril, Quinapril, Perindopril, Ramipril, Trandolapril, Fosinopril, Moexipril
၄။ Angiotensin receptor blocker (ARB) (ေအအာရ္ဘီ) အုပ္စု၊ Losartan, Irbesartan, Valsartan, Candesartan, Olmesartan, Telmisartan, Eprosartan
၅။ Calcium channel blockers (CCBs) (စီစီဘီ) အုပ္စု၊ Amlodipine, Sustained release Nifedipine, Felodipine, Nisoldipine
၆။ Alpha-blockers (အာလ္ဖါ-ဘေလာ့ကား) အုပ္စု၊ Clonidine
အမ်ားအားျဖင့္ ေဆး (၂) မ်ိဳးတြဲေပးတယ္။
(က) Losartan Potassium 50 mg တေန႔ (၁) ၾကိမ္စေသာက္ပါ။ ေနာက္ပိုင္း (၁-၂ ပတ္ေနရင္) Losartan 25 to 100 mg တေန႔ (၁) ၾကိမ္ (သို႔) တဝက္ခြဲျပီး (၂) ၾကိမ္ေသာက္ပါ။
(ခ) Hydrochlorothiazide 25 mg တေန႔ (၁) ၾကိမ္ မနက္ေစာေစာေသာက္ပါ။ ဆီးပိုသြားေစမယ္။ လိုအပ္ရင္ 50 mg တေန႔ (၁) ၾကိမ္ (သို႔) တဝက္ခြဲျပီး (၂) ၾကိမ္ေသာက္ပါ။
ေဆးနာမည္ရင္းေတြျဖစ္တယ္။ ေဆးေရာင္းနာမည္ေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ေဆးစာရြက္ပါ နာမည္ေသခ်ာတိုက္ၾကည့္ပါ။
ေသြးက်ေဆးတမ်ိဳးမကေရာေပးပါမယ္။ လိုလာရင္ အတိုးအေလွ်ာ့နဲ႔ ေဆးေျပာင္းေပးမယ္။ ႏွလံုးမေကာင္းရင္၊ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းရင္၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေနရင္၊ (ACE) inhibitors or (ARB) ေဆးေတြကို သံုးသင့္တယ္။ ႏွလံုးခုန္ျမန္ေနသူမ်ားေနသူေတြကို Beta-blockers ေဆးေတြကိုသံုးသင့္တယ္။ ကိုယ္ေရာင္ေနရင္ Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ ေဆးေတြပါေပးရမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေသြးဆိပ္တက္ေရာဂါ (PET) or Eclampsia ျဖစ္ေနရင္ Beta-blockers, Hydralazine, Labetalol, Alpha Methyldopa, Calcium Channel Blockers ေတြေပးႏိုင္တယ္။ ACE inhibitors, ARB drugs, Diuretics ေတြကို မေပးရပါ။ ေသြးတိုးမ်ားလြန္းေနရင္ (ACE) inhibitors, (ARB), Beta-blockers, Diuretic, Calcium Channel Blockers, Alpha-blockers, Clonidine, Minoxidil, Vasopeptidase blocker ေတြကိုေပးႏိုင္တယ္။ အေရးေပၚအေျခအေနမွာ Sodium Nitroprusside နဲ႔ Labetalol ထိုးေဆးထိုးေပးႏိုင္တယ္။
ေသြးတိုးနဲ႔ အစားအစာ
အစားမေတာ္တလုပ္ဆိုတာ ဒီေနရာမွာလဲမွန္တယ္။ (DASH) ဆိုတဲ့နည္းကို အေမရိကန္ဆရာဝန္ေတြက ညႊန္းတယ္။ ဆန္-ဂ်ံု-ေျပာင္း-ေျပာင္းဖူး-ဘာလီ-ရိုင္းစပါး-အုတ္စပါးစတဲ့ အႏွံေတြကို ေဖြးျဖဴသြားတဲ့အထိ မဖြပ္ေသးဘဲစားသံုးတာ ပိုေကာင္းတယ္။ ၾကက္သား၊ ငါးနဲ႔ အေစ့အဆံေတြကို အစားခိုင္းျပီး၊ အဆီ၊ အမဲသား-ဝက္သား-ဆိတ္သား၊ အခ်ိဳေတြနဲ႔ သၾကားပါေသာက္စရာေတြကို ေလွ်ာ့ေစတယ္။ လူအမ်ားစားသံုးၾကတဲ့ ၾကံကထုတ္တဲ့ Sucrose သၾကားမ်ိဳးက ေသြးတိုးေစတယ္။ (ဖိုင္ဘာ) ေခၚတဲ့ အမွ်ဥ္ပါတဲ့အစာေတြကို ညႊန္းတယ္။ ဆားစားရင္ ေသြးတိုးမ်ားတယ္။ ဆားဆိုတာ (ဆိုဒီယမ္) ျဖစ္တယ္။ ဆားစားမ်ားတဲ့ လူမ်ိဳးေတြမွာ ေသြးတိုးပိုျဖစ္တယ္။ NIH ကေနသတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ တေန႔တာ စားရမဲ့ ဆားပမာဏဟာ 2,400 mg ထက္ မပိုသင့္ပါတဲ့။ အိမ္သံုးဆားမွာ (ဆိုဒီယမ္) ၄ဝ% ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း ပါးစပ္ထဲဝင္သမွ် အစာ-အရည္ေတြထဲမွာ တေန႔ကို ဆား လက္ဖက္ရည္ဇြန္း တဇြန္းစာသာ ပါပါေစ။ တေန႔ကို ဆား 1,500 mg သာ စားသူေတြမွာ အက်ိဳးရွိတာေတြ႔ရတယ္။ အစာအာဟာရနည္းနဲ႔ ကုသလို႔ ေသြးတိုးမျဖစ္၊ ေသြးတိုးရွိေနရင္လဲ သက္သာတယ္။ တရုတ္နံနံ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္၊ မံုလာပြင့္စိမ္း၊ မံုလာဥနီ၊ နႏြင္း၊ စမုန္နက္၊ ေတာရုံး၊ ငရုတ္ေကာင္း၊ ပင္စိမ္း၊ ဝယ္စားတဲ့အစာေတြထဲမွာ ဆားဘယ္ေလာက္ ပါတယ္ဆိုတာ သတိထား ဆင္ျခင္-ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၊ အသင့္ဝယ္ရတဲ့အစားအစာ၊ သြားရည္စာေတြေရွာင္ပါ။ ခ်က္-ျပဳတ္-ေက်ာ္-လွာ္ျပီးသာ အစားထဲ ဆား ထပ္မထည့္ပါနဲ႔။ အိႏၵိယား၊ မီဇိုးနဲ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ ဆားပန္းကန္ တည္တဲ့အေလ့ ရွိၾကတယ္။ ဆိုးေစႏိုင္တယ္။ ဗမာၾကိဳက္ ငါးပိ-ငံျပာရည္-ငါးေျခာက္-ပုဇြန္ေျခာက္၊ တရုတ္လက္စြဲ ပဲငံျပာရည္၊ (ဆိုယာ-ေဆာ့စ္)၊ (ဘာဘီက်ဴး-ေဆာ့စ္)၊ ေလွ်ာ့ပါ။ အခ်ဥ္တည္ထားတာ မစားပါနဲ႔၊ ဆားသံုး-အေျခာက္လွမ္းအစာ မတည့္ပါ။ ဟင္းခ်ိဳမံႈ႔၊ အသားမံႈ႕ေတြမွာ (MSG) မွာ (ဆိုဒီယမ္) ပါလို႔ မသင့္ပါ။
ဆားတခုထဲ ေလွ်ာ့တာနဲ႔ မရေသးပါ။ (ပိုတက္ဆီယမ္) မ်ားဘို႔ လိုေသးတယ္။ Potassium acetate, Potassium bicarbonate, Potassium citrate, Potassium chloride, Potassium gluconate နာမည္နဲ႔ ေဆးေသာက္ပါ၊ ငါး၊ ပင္လယ္စာ၊ ခ်ဥ္တဲ့အသီး၊ ပန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး ေတြနဲ႔ မံုလာပြင့္စိမ္း၊ ပဲ၊ ပဲသီး၊ ခရမ္းခ်ဥ္၊ အခြံပါအာလူး၊ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္၊ မံုညင္းျဖဴေတြမွာမ်ားမ်ားပါတယ္။ ကေလးေတြမွာ (ပိုတက္ဆီယမ္) တေန႔ 780-1,600 mg နဲ႔ လူၾကီးေတြမွာ 1,600-2,000 mg လိုတယ္။ Omega-3 fatty acids က အက်ိဳးမ်ားေစတယ္။ Calcium (800-1,200 mg) ဒါမွမဟုတ္ Magnesium (300 mg) ေသာက္ပါ။
ေသြးတိုး အစာအာဟာရ ဥပေဒသ = S သံုးလံုးေရွာင္ဥပေဒသ မွတ္ပါ။ Saturated fat, Sugar and Salt ေတြ နည္းရမယ္။ အဆီအမ်ိဳးအစား မ်ားတဲ့အစာအစာေတြ = မလိုင္၊ ဒိတ္ခဲ၊ ေထာပတ္၊ ဂီး၊ စားအုံးဆီ၊ ဝါေစ့ဆီ၊ ေခ်ာ့ကလက္၊ (ကယ္လိုရီ) + ကိုယ္အေလးခ်ိန္ + အဆီေတြဟာ ေသြးတိုးအတြက္ မေကာင္းပါ။ (ဆိုဒီယမ္) မ်ားတာ လံုးဝမေကာင္းပါ။ (ပိုတက္ဆီယမ္) မ်ားတာ ေကာင္းတယ္။ (ကယ္လ္ဆီယမ္) နည္းတာ မေကာင္းပါ။
ေသြးတိုးသမားေတြအတြက္ ေလ့က်င့္ခန္း
ေသြးပူ-ေလ့က်င့္ခန္း ၅-၁ဝ မိနစ္ နဲ႔စပါ။ (ေယာဂ) ျဖစ္ျဖစ္ တျခားနည္းျဖစ္ျဖစ္လုပ္ပါ။ အမ်ားဆံုး-ႏွလံုးခုန္နွဳန္း ရဲ႕ ၈ဝ% ထက္ မပိုသင့္ပါ။ ၂၂ဝ ထဲကေန ကိုယ့္အသက္ကို ႏုတ္ရင္ MHR ရတယ္။ (MHR = 220 – Age) ကိုယ့္အေလးခ်ိန္ကေန ဖိစီးတဲ့ ေလ့က်င့္နည္းမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ လူေတြက ဝၾကလို႔ပါ။ တခါလုပ္ရင္ ၂ဝ-၃ဝ မိနစ္ ၾကာသင့္တယ္။ ၇ ရက္တပါတ္မွ ၄ ရက္လုပ္သင့္တယ္။ ျပီးရင္ ၅-၁ဝ မိနစ္ နားလိုက္ပါ။ အေလးခ်ိန္-ေလွ်ာ့နည္းလုပ္ေနတံုးမွာ အသက္ရွဴေအာင့့္ထားတာမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔။
ေသြးတိုးသက္သာေအာင္ ငန္-ခ်ိဳ-ဆီ ေရွာင္။ ေဆးအျမဲေဆာင္။
Dr. တင့္ေဆြ

LikeShow more reactions

CommentShare

May Soe Htay with May Soe Htay.

February 8, 2016 ·

သေဘၤာသီးကိုအခ်ိန္ႏွင့္စားသံုး၍ေရာဂါ
ကုသနည္းမ်ား
နံနက္ ၈ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - အစာအိမ္ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္း အတြက္ ေကာင္းမြန္ ပါသည္။

နံနက္ ၉ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - ေသြးအဆိပ္ျဖစ္ျခင္းကို ေကာင္းမြန္သည္။ ေသြးသားကို သန္႔စင္ ေစသည္။
နံနက္ ၁၀ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - အသည္း၌ ပူျခင္းကို ေကာင္းမြန္ၿပီး ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို သက္သာ ေစသည္။
နံနက္ ၁၁ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - အာသီးနာျခင္း၊ အာေျခာက္ျခင္းတို႔ကို ေကာင္းမြန္ေစသည္။
မြန္းလဲြ ၁ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - ႏြယ္ခ်ိဳမႈန္႔ႏွင့္ တို႔၍စားလွ်င္ အစာေၾကေစသည္။
မြန္းလဲြ ၂ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - ပါးစပ္ပုပ္၍ ပါးစပ္နံျခင္းကို ေကာင္းမြန္ေစသည္။
မြန္းလဲြ ၃ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - အူမႀကီးပူ၍ ဝမ္းမေကာင္းလွ်င္ စားသံုးႏိုင္သည္။
ညေန ၄ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - ပ်ားရည္ႏွင့္တို႔စားပါက ေသြးတိုးျခင္းကို သက္သာေစသည္။
(ကေလးမစားရ)
ညေန ၅ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - ဆီးခ်ိဳျဖစ္ျခင္းကို သက္သာေစသည္။
ညေန ၇ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - တစ္ေနကုန္ပင္ပန္းျခင္းကို သက္သာေစၿပီး စိတ္ရႊင္ လန္းေစသည္။
ညေန ၈ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - ေသြးသားကို သန္႔စင္ေစသည္။
ညေန ၉ နာရီ စားသံုးလွ်င္ - သၾကားႏွင့္တို႔စားပါက အသည္း၌ပူျခင္းကို သက္သာေစသည္။ တ႐ုတ္
ေဆးက်မ္းမ်ားတြင္ သေဘၤာသီးသည္ အစာေၾကျခင္း၊ အားအင္ ျပန္လည္ ျဖည့္စြမ္းေပးျခင္းစသည့္
အာနိသင္မ်ား ရိွေၾကာင္း တ႐ုတ္တိုင္းရင္း သမားေတာ္မ်ားအဖဲြ႕မွ ဒုတိယဥကၠ႒ သမားေတာ္ ဦးဖန္က
ေျပာၾကားသည္။ သေဘၤာသီး စားျခင္းေၾကာင့္ ဆိုးက်ိဳးမရိွဘဲ စဲြစဲြၿမဲၿမဲ စားသံုးျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္
အေထာက္အကူ ျပဳေၾကာင္း၊ တစ္ခါစားလွ်င္ တစ္စိတ္မွ ႏွစ္စိတ္အထိ စားသံုးသင့္ၿပီး ယင္းသို႔စားသံုးရာတြင္
သေဘၤာသီး စိတ္အား ဇြန္းျဖင့္ အခံြနားကပ္သည္ အထိ ျခစ္၍ စားသင့္ေၾကာင္း၊ ယင္းအခံြအနားရိွ
သေဘၤာေစးသည္ အစာအိမ္အား လြန္စြာ အက်ိဳးျပဳၿပီး ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အသည္း ေရာဂါသည္မ်ား၊
သရက္ရြက္ ေရာဂါသည္မ်ား အတြက္ အထူး သင့္ေလ်ာ္ေၾကာင္း၊ ထမင္းစားၿပီး ခ်ိန္ႏွင့္ မစားခင္အခ်ိန္မ်ားတြင္
ကပ္၍ စားသံုးသင့္ေၾကာင္း ယင္းကအႀကံျပဳ ေျပာၾကားသည္။
Credit....တ႐ုတ္တိုင္းရင္းေဆး...

က်န္းမာေရးနွင့္ဗဟုသုတအစုံ

January 18 at 10:39am ·

အဆီပိုေတြ ယူပစ္သလို ဖယ္ရွားရေအာင္
မိန္းကေလးေတြရဲ႕ အဓိကရန္သူက ခါးအဆီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ခါးအဆီေပ်ာက္နည္း မ်ားစြာရွိမယ္။ ဒီထဲက အလြန္သိသာတဲ့နည္းက သခြားသီးနဲ႔ တ႐ုတ္နံနံကို သံုးၿပီး ခါးအဆီဖယ္ရွားတဲ့နည္းျဖစ္တယ္။ သခြားသီးက အဆိပ္အေတာက္ဖယ္ရွားရာမွာ အသံုးဝင္တယ္။ အေရျပား pH ကို မွန္ေစတယ္။တ႐ုတ္နံနံက အဆီပိုဖယ္ရွားရာမွာ အစြမ္းထက္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ခါးအဆီေတြျဖစ္တယ္။

သခြားသီး - တျခမ္း
ေရွာက္သီး - တျခမ္း
တ႐ုတ္ နံနံ - ႏွစ္စည္း
ဂ်င္း - တဇြန္း
ေရ - ခြက္ သံုးပံုတပံုစာ
သခြားသီးတျခမ္းကို ယူၿပီး blenderထဲထည့္ၿပီး လွည့္ပါ။ ေရွာက္သီးတျခမ္းကို ယူၿပီး အရည္ညႇစ္ပါ။ ဂ်င္းလက္တဆစ္စာကို ယူၿပီး ညက္ေအာင္ေထာင္းပါ။ ၿပီးရင္ တ႐ုတ္နံနံကို ခပ္ေသးေသး လွီးၿပီး ထပ္ထည့္ပါ။ အဆိုပါပစၥည္းေတြကို ေရနဲ႔ေရာပါ။ ၿပီးရင္ မနက္အိပ္ရာထ တႀကိမ္၊ ည မအိပ္ခင္တႀကိမ္ ႏွစ္ႀကိမ္ ေသာက္ရမယ္။ ေရွာက္သီးရဲ႕ အခ်ဥ္ဓာတ္ကို သခြားသီးက ေခ်ဖ်က္ေပးမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အစာအိမ္ရွိသူေတြနဲ႔လည္း သင့္ေတာ္တယ္။
နာမည္ႀကီး ႏိုင္ငံျခားေမာ္ဒယ္တေယာက္ကေတာ့ ဒီနည္းသံုးၿပီး တလအတြင္း ေပါင္(၂၀)ေက်ာ္ က်ဆင္းသြားတယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။
က်ေတာ္တို႔လည္း ခါးအဆီေတြကို ဒီနည္းနဲ႔ နႈတ္ဆက္လိုက္ရေအာင္...။
ဘိုင့္...ဘိုင့္...
ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး
၂၅.၁၂.၁၆

5 Comments

11 hrs ·

ေန႔စဥ္သတင္းႏွင့္သုတရသအျဖာျဖာ

January 17 at 8:02pm ·

ဆရာခိုကိုလိမ္းရုံပဲလိမ္းၾကပါ....
အားလုံးသိသင့္တယ္ထင္လို႔ပါ.....
ပတ္ဝန္းက်င္မွာဆရာခိုေသာက္လို႕
အနာ့ပဆုပ္ေတြေပ်ာက္ ဂရင္ဂ်ီနာေပ်ာက္
အစာအိမ္ကင္ဆာေပ်ာက္တာေတြ
ျမင္ရၾကားရေတာ့ ကိုယ္လည္းလက္ေတြ႕ေသာက္
ၾကည့္ပါတယ္။အစာအိမ္နာတာ ေယာင္တာ
သက္သာတယ္။ေခ်ာင္းဆိုးတာ ေပ်ာက္ပါတယ္
တခ်ိဳ႕ဆရာမေတြ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ လက္နဲ႕
တေကာ္ေကာ္ျပီးမ်ိဳခ်လိုက္တာ ၾကားဘူးပါတယ္
သူတို႕ေတြအတြက္ေရာ ဒီေဆးကိုလိမ္းရုံမက
ေသာက္ေနၾကတဲ့ လက္လွမ္းမွီသမ်ွသူေတြ
အားလုံးအတြက္ရည္ရြယ္ျပီး ကိုယ္ေတြ႕
အေတြ႕အၾကဳံေလးတခုရွယ္ရင္း မျဖစ္သင့္တာ
မျဖစ္ရေအာင္ၾကိဳတင္ ကာကြယ္ခ်င္လို႕
ဒီေဆးေသာက္လို႕ေရာဂါေပ်ာက္တာေတြ
ရွိတဲအေၾကာင္း
ေရးခဲ့ဘူးတဲ့က်မမွာလည္း အမ်ားကို
ကိုယ္ေတြ႕အမွန္ေျပာျပဘို႕တာဝန္ရွိတယ္ ယူဆလို႕
ထပ္မံတင္ျပလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
မသကၤာလို႕Google မွာ ဒုတၳာ အေၾကာင္းသမီးကို
ရိုက္ရွာခိုင္းလိုက္တာ ဆရာခိုလိမ္းေဆးအေၾကာင္း
ေဒါက္တာေအးမင္းထူးေရးထားတဲ့ blogယုဇနဥယ်ာဥ္
ျမိဳ႕ေတာ္မွာရွာေတြ႕လို႕သတိထားစရာေတြမို႕
ဖတ္ၾကည့္ျပီးအေရးၾကီးအခ်က္ေတြျပန္
​ေျပာျပလိုက္ပါတယ္။
က်မတို႕သတိထားဘို႕လိုတာက လိမ္းေဆး ဟာ
ေသာက္ဖို႕မဟုတ္ဖူးဆိုတာပါ။
ဆရာခိုလိမ္းေဆးမွာ ...
နွမ္းဆီ ၂၀က်ပ္သား
မုံညင္းဆီ ၁၃ က်ပ္သား
ေထာပတ္ ၁၂ က်ပ္သား
ေလးညွင္း၁၂က်ပ္သား
ပ်ားဖေယာင္း၁၂က်ပ္သား
ပရုတ္ ၁၂က်ပ္သား
ဇာတိပၹိဳလ္ ၁၂ က်ပ္သား
ဒုတၳာ ၄က်ပ္သား ပါဝင္ပါတယ္။
ဒီပါဝင္ပစၥည္းေတြထဲမွာ ပ်ားဖေယာင္း ဇာတိပၹိဳလ္
ဒုတၳာတို႕ဟာ အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ ပစၥည္း အသက္ကို
ထိခိုက္ေစတတ္တာမို႕ ေရးလိုက္ရပါတယ္။
က်န္ငါးမ်ိဳးကေတာ့ တန္ေဆး လြန္ေဘးသေဘာမ်ိဳး
ဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။နွမ္းဆီကဝမ္းသက္ေစတတ္တာ။
လူ႕အေရျပားက သုံးလႊာရွိျပီး skin လို႔​ေခၚပါတယ္။
နည္းနည္းထူပါတယ္။
လူ႕ခႏၶာကိုယ္တြင္း အူလမ္းေၾကာင္းကို ဖုံးထားတာက
mucous တဲ့။သူကအင္မတန္ပါးတယ္
စုပ္ယူမႈအားေကာင္းတယ္။ဒါေပမယ့္ ထိလြယ္ခိုက္လြယ္
တယ္။ ဒီသဘာဝေလးကို သိထားသင့္ပါတယ္။
အေရျပားအတြက္ေပးတဲ့လိမ္းေဆးကို
ပါးစပ္ထဲထည့္ရင္ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းကို
ထိခိုက္ေစမယ္။ေနာက္ဆုံးနည္းနည္းပဲသုံးသုံး
ၾကာလာရင္ လူကို ဒုကၡေပးေတာ့မွာ အမွန္ပါ။
ဒီအခ်က္မွတ္ထားလိုက္ပါ။
ဒီလိမ္းေဆးမွာ ပ်ားဖေယာင္း bee wax ပါဝင္တယ္
ဖေယာင္းမွန္သမ်ွ bee wax ျဖစ္ျဖစ္paraffin
wax ျဖစ္ျဖစ္ ဖေယာင္းက ဖေယာင္းပါဘဲတဲ့။
ဖေယာင္းမွန္သမ်ွဗိုက္ထဲေရာက္ရင္ အူပိတ္တာ
ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ပ်ိဳ႕အန္ ဗိုက္နာဝမ္းခ်ဳပ္လာတယ္။
ဒါကိုwax poisoning လို႕ေခၚတယ္။
ပ်ားဖဗယာင္း က bacteria ဆန္႕က်င္ေစတဲ့
သတၱိရွိ
ပါတယ္။အစိုဓာတ္ထိန္းလ္ုိ႔
အေရျပားေျခာက္ေသြ႕မႈ
မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ပါတယ္။
ဒုတၳာဆိုတာက Copper sulphate Cu SO4
ဓာတု ပစၥည္းတမ်ိဳးပါ။အင္းဆက္ပိုးမႊား မႈိပိုး ကိုနိုင္လို႔
ေရာဂါပိုးမႊားေတြကိုေသေၾကပ်က္စီးေစနိုင္ပါတယ္။
အပင္ဖ်န္းေဆးေတြမွာ ပါေလ့ရွိတယ္။
အနာလိမ္းေဆး အဖုအက်ိတ္ေပ်ာက္ေဆးေတြမွာ
ပါေလ့ရွိပါတယ္။ေကာင္းတာေတြရွိေပမယ့္ သတိထား
သင့္တယ္။
CuSO4 50mg/Kg ထက္မ်ားရင္
အဆိပ္သင့္ လကၡဏာေတြခံစားရတယ္။
ပါးစပ္ကေသာက္မိရင္ အရင္ဆုံးအန္မယ္။
ဗိုက္နာ ဝမ္းေလ်ွာ ႏွလုံးခုန္ျမန္လာမယ္။
ၾကာရင္ အဆိပ္အေတာက္ စြန္႕ထုတ္ေပးတဲ့
အသည္းနဲ႕ ေက်ာက္ကပ္ လို အဂၤါေတြ ပ်က္စီးမယ္
ပုံမွန္အားျဖင့္ေသာက္ေဆးမဟုတ္ မေသာက္သင့္ဘူး
မ်ားမ်ားေသာက္မိရင္ အသက္ကိုထိခိုက္ေစတတ္တာ
သတိထားပါ။
ေနာက္တခုက ဇာတပၹိဳလ္ သူ႕မွာ myristicinဓာတ္
ပါတယ္။ ပမာဏမ်ားမ်ားဝင္သြားရင္
ျမင္ ၾကား အာရုံေဝဝါး စိတ္ကစဥ့္ကလ်ား
ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစတတ္။
လက္တဆိပ္စာထက္မ်ားရင္ လူအတြက္မေကာင္းေတာ့ပါ
ၾကာရွည္သုံးရင္ Coma လိုဟာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ပါတယ္
အဖုအက်ိတ္သက္သာေစတတ္ bacteria ပိုးသတ္
ေစတတ္ပါတယ္။ပုံမွန္ေတာ့ မေသာက္သင့္ပါ
က်မတို႕ငယ္စဥ္က လူၾကီးေတြက အဲဒီအသီးေက်ာက္ျပင္
ေပၚေသြးျပီး အက်ိတ္အဖု
ေတြလိမ္းတတ္တာေတြ႕
ဘူးပါရဲ႕။
ေလးညွင္းကလည္း အပူမ်ားတယ္။ အစာအိမ္ပူေလာင္
ေစတတ္ပါတယ္။ခ်င့္သုံးသင့္ပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဆရာခိုလိမ္းေဆးနည္းနည္း
ေသာက္မိတာေတာင္ ဝမ္းေလ်ွာတဲ့အျဖစ္ေတြ
ကိုယ့္အနားမွာၾကဳံေနရလို႔ ဖတ္ၾကည့္ေတာ့
ဒုတၳာရဲ႕အျပစ္ေတြမို႕ အမ်ားျပည္သူေတြ
ဒုကၡမေရာက္ေစခ်င္လို႔ ဒီpost ကိုၾကိဳးစားရိုက္ျပီး
တင္လိုက္ပါတယ္။
သူက လိမ္းေဆးပါ။ ေသာက္ရန္မဟုတ္ပါလို႔
ေရးထားပါလ်က္ ကိုယ္က ပါဝင္ပစၥည္းေတြရဲ႕
အာနိသင္မသိေတာ့ သြားေသာက္ေနရင္
အလြဲေတြ ျဖစ္ အသက္အႏၲရာယ္ၾကဳံရမွာစိုးလို႔
သတိေပးပါတယ္။
လိမ္းေဆး အနာေပ်ာက္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေပ်ာက္ေဆး
အျဖစ္ကေတာ့ ဆရာခို လိမ္းေဆးအလြန္ေကာင္းတာ
ကိုယ္ေတြ႕ပါ။ေသြးေပါင္က် ေျခလက္ေအးလည္း
လူးေပးပါ။ေႏြးေထြးလာပါလိမ့္မယ္။
ေရာဂါေပ်ာက္လိုေဇာနဲ႔သြားေတာ့ မေသာက္လိုက္
ၾကပါနဲ႕။လိမ္းေဆး ေသာက္ေဆး ခြဲသိနိုင္ၾကပါေစ
စဥ္းစားျပီးသုံးတတ္နိုင္ၾကေစဘို႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
ေဒါက္တာေအးမင္းထူးရဲ႕blog က အခ်က္အလက္ေတြ
ကိုျပန္ေျပာျပတာပါ။Dr.Aye Min Htoo ကိုေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။
က်န္းမာ ခ်မ္းသာေဘးကင္းၾကပါေစ....
TinTinTakisha
.
.
.
.
✌ မဂၤလာပါ :D
ေန႔စဥ္အၿမဲမျပတ္ တင္ဆက္ေပးေနတဲ့ စိတ္ဝင္စားဖို ့ေကာင္းတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေတြနဲ႔ ဗဟုသုတရစရာေလး ေတြကို မလြတ္တမ္း ဖတ္ရႈနိုင္ေအာင္ Page ထဲဝင္ျပီး ★SeeFirst★လုပ္ထားဖို ့လည္း မေမ့နဲ႔အံုးေနာ္ :D
(( အေထြေထြ ဗဟုသုတမ်ား ႏွင့္
သုတ/ရသ အျဖာျဖာ ကို ဖတ္ရူရန္
ဒီေနရာတြင္နွိပ္ပါ 👇👇👇👇
👉👉 ေန႔စဥ္သတင္းႏွင့္သုတရသအျဖာျဖာ ))
.

ျမန္မာ့သတင္း added 2 new photos.

May 28, 2016 ·

လွ်ာကင္ဆာ
ပါးစပ္အတြင္းအပူနာ
လည္းပင္းကင္ဆာ
သြားပိုးစား
သြားကိုက္
သြားနာ
မဲ႔ခရု
ပါးစပ္အတြင္း ေရယံု
စိတ္မပူနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းေသာက္
ခ်က္ခ်င္းေျပာက္
မဂၤလာပါခင္ဗ်ာ။
ယေန႔က်ေရာက္ေသာ ကြ်န္ေတာ္၏ ၃၉ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္
ေဆးကုသိုလ္ေလး ျပဳလုပ္ေပးလိုက္ပါသည္ခင္ဗ်ာ။
ေဆးအိုးပင္အစြမ္း
ႏြယ္ျမက္ သစ္ပင္ ေဆးဖတ္ဝင္ဆိုေသာ ေရွးလူႀကီးမ်ား၏ ဆိုရိုးအတိုင္း ယၡဳပံုပါ ေဆးအိုးပင္သည္ အင္မတန္မွ အစြမ္းထက္လွေသာ ေဆးပင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေပသည္။
ေျပာက္ကင္းေသာ ေရာဂါေဝဒနာမ်ားမွာ အထက္က တင္ျပထားေသာ ေရာဂါေဝဒနာမ်ားအား ေဆးဖိုးအကုန္အက်ခံ
ခြဲစိတ္စရာမလိုပဲ ၃-၄ ႀကိမ္ခန္႔ အသံုးျပဳယံုျဖင့္ ယူပစ္သလို ေျပာက္ကင္းနိုင္ေသာ အ့ံမခန္း ေဆးပင္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။
အသံုးျပဳပံု
၁။ ေဆးအိုးပင္၏ အရြက္လက္တစ္ဆုတ္ခန္႔အား ေရေဆးၿပီးလွ်င္ ဝါး၍ ပါးစပ္အတြင္း ၅မိနစ္ခန္႔ ငံုထားျခင္းကို တစ္ေန႔ ၃ ႀကိမ္ခန္႔ ျပဳလုပ္ေပးပါ။
၂။ ေဆးအိုးရြက္အား အနည္းငယ္ခူးၿပီး ၃ ခြက္ ၁ ခြက္ က်ိဳၿပီးလွ်င္ ထိုအရည္အား ငံုျခင္း ပါးလုပ္က်င္းျခင္းကို အခ်ိန္ရသလို ျပဳလုပ္ေပးပါ။
၃ရက္အတြင္း ထူးျခားစြာ သက္သာေျပာက္ကင္းသြားမည္ကို အ့ံၾသစြာ ေတြ႔ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္။
အပင္ပုံသ႑ာန္
အရြက္ ရွည္ရွည္ ငရုပ္ေကာင္း အရြက္ပုံသ႑ာန္ႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္တူ၏
အပြင့္မွာ ခရမ္းေရာင္အပြင့္ျဖစ္ၿပီး သစ္ခြပန္း အပြင့္ႏွင့္ဆင္၏
အသီးမွာ ေသာက္ေရအိုး ပံုသ႑ာန္ အိုးပုတ္ငယ္ ပံုသ႑ာန္ အဆင္းရွိ၏
ရရွိႏိုင္မည့္ေနရာ
ေလာေလာဆယ္ေတာ့ လည္းကူးၿမိဳ႕နယ္ ကြ်န္းကုန္းတြင္ထူထပ္စြာ ေပါက္ေရာက္ေနပါသည္။
မွတ္စု
Credit to
Zaw Myo Win

                                     Terco-D ေဆး
ပို႔စ္တခု = Hein Thura January 11 at 6:06am ေတာင္ဥကၠလာ အထက ၃/၁ က ၉-၁ဝ တန္း ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူေလးေတြနဲ႔ ရပ္ကြက္ထဲက ၂ဝ-၂၅ အရြယ္ေကာင္ေလး၊ ေကာင္မေလးေတြ ဒီေဆးကဒ္ေတြ က်ယ္က်ယ္ ျပန့္ျပန္႔ သံုးစဲြလာၾကပါတယ္။ အလြယ္တကူလဲဝယ္ရတယ္။ ေဆးဆိုင္ေတြကလဲ သားသမီးခ်င္းမစာနာ ေရာင္းတယ္။ တ/ဥ ရဲစခန္းကို အျကိမ္ျကိမ္ PH ဆက္လဲ ေရွာင္ဖယ္ ေရွာင္ဖယ္နဲ႔။့ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရးကို PH ဆက္ျပန္ေတာ့လဲ 199 နဲ႔တိုင္ပင္တဲ့ ေခါင္းေရွာင္တယ္။ 199 ဆက္ေတာ့ ပိတ္ထားတယ္။ ရက္ကြက္ရုံးေျပာေတာ့ ကေလးေတြကိုဆံုးမတဲ့။ ႕႕႕႕႕
Terco-D ေဆးကို ထိုင္းႏိုင္ငံကထုတ္တယ္။ ATC Classification = R05FA02 ဘိန္းကေနထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ခြ်ဲထြတ္ေစႏိုင္တဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးျဖစ္တယ္။ Dextromethorphan HBr 15 mg, guaifenesin 100 mg, terpin hydrate 130 mg ေဆးေတြပါဝင္ေနတယ္။ အသည္းေရာဂါ၊ ပန္းနာေရာဂါနဲ႔ သိပ္ငယ္တဲ့ကေလးေတြကို မေပးရပါ။ Thai FDA Category အဆင့္ D လို႔သတ္မွတ္ထားတယ္။ မူးေဝတဲ့သတၲိရွိတယ္။ ေဆးစြဲေစတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား
ေခါင္းမူးမယ္။ အစာေျခလမ္းကသိကေအာင့္ျဖစ္မယ္။ စိတ္တက္ၾကြေစမယ္။ စိတ္ရႈတ္ေထြးေစမယ္။ အသက္ရွဴမႈကို အားနည္းေစမယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္၊ ေခါင္းမူး၊ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ဝမ္းပ်က္၊ အိပ္ခ်င္၊ စိတ္ဂနာမျငိမ္၊ မ်က္စိမွတ္ထားရင္ သူမ်ားမျမင္ မၾကားရတာမ်ိဳး ျမင္ၾကားမယ္။
ဆရာဝန္သတ္မွတ္တဲ့ေဆး (တေန႔ ၂-၃-၄ ၾကိမ္) ထက္ ၃ ဆကေန ၂ဝ ဆအထိေသာက္ရင္ -
အေကာင္းေတြလို႔ထင္ျမင္ေနမယ္။ အားျပည့္ေနသလိုထင္မွတ္ရမယ္။ ကိုယ္ကိုယ္ကိုယံုၾကည္မႈ ရွိသင့္တာထက္ပိုမယ္။ ေဆာက္တည္ရာမရျဖစ္မယ္။ အိပ္မရျဖစ္မယ္။ စကားေတြအျမန္ေျပာေနမယ္။ သူငယ္အိမ္က်ယ္ေနမယ္။ မ်က္လံုးက ေငးၾကည့္ေနမယ္။
ဆရာဝန္သတ္မွတ္တဲ့ေဆး (တေန႔ ၂-၃-၄ ၾကိမ္) ထက္ ၁၅ ဆကေန ၇၅ ဆေသာက္မိရင္ -
သူမ်ားမျမင္မၾကားရတာမ်ိဳး ျမင္ၾကားမယ္။ စိတ္ျမင္အစည္းေျပသလိုျဖစ္လာမယ္။ အန္မယ္။ အျမင္ေတြေဝဝါးေနမယ္။ သူငယ္အိမ္ပိုက်ယ္လာမယ္။ ေခြ်းျပန္မယ္။ ကိုယ္ပူမယ္။ ေသြးဖိအားက်မယ္။ အသက္ရွဴေႏွးလာမယ္။ ႏွလံုးခုန္ ျမန္လာမယ္။ ဝမ္းေလွ်ာမယ္။ ဆီးအိမ္တင္းေနမယ္။ အိပ္ငိုက္ေနမယ္။ ၾကြက္သားေတြအလုိလုိလႈတ္ေနမယ္။ အေကာင္းေတြလို႔သာ ထင္ျမင္ေနမယ္။ အာရံုခံမႈေျပာင္းမယ္။ ဘာမွန္းမွမသိျဖစ္လာမယ္။ မ်က္စိကမျမင္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ မ်က္စိကို စူးစိုက္လို႔မရေတာ့ဘူး။ အေရျပားအနီကြက္ေတြထြက္လာမယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြအေၾကာင္း ေရးပါတယ္။ ဘေလာ့ခ္မွာလည္းရွိပါတယ္။ အသစ္ေပၚတာေတြကို ေဆးနာမည္အတိအက်နဲ႔သိရရင္ မေရးရေသးတာေတြ႔ရင္ ေရးပါမယ္။ အခုေဆးကိုသိဘို႔ရာ ထိုင္းဝဘ္ဆိုက္မွာ ကြ်န္ေတာ့ဆရာဝန္ျဖစ္ေၾကာင္း အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ မွတ္ပံုတင္ရေသးတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၈-၁-၂ဝ၁၆

Like

Comment

Share