Diabetes Complications ဆီးခ်ိဳ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ႏိုင္သည္မ်ား
ဆီးခ်ိဳကေန ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ႏိုင္တာေတြက အမ်ားအားျဖင့္ သိပ္မဆိုးၾကပါ။ ဒါေပမဲ့ မ်က္စိ။ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ အသည္း ထိခိုက္မႈေတြကေတာ့ ဆိုးတယ္။ ေျခေထာက္မွာျဖစ္တာလည္း ဆိုးတယ္။ ေျခာက္တယ္လို႔ေတာ့ မထင္ေစခ်င္ပါ။ ကိုယ့္အခန္းထဲ ဆင္တေကာင္ေရာက္လာသလို သေဘာထားပါ။ အဲေတာ့ ဘာျဖစ္လာႏိုင္တယ္နဲ႔ ဘာလုပ္သင့္တယ္ ကိုေတာ့ စဥ္းစားပါ၊ လိုက္နာပါ။ (အဂၤလိပ္စာလံုးေတြကို ေက်ာ္ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။)
၁။ Cardiovascular disease ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါ
ဆီးခ်ိဳ ရွိရွိ မရွိရွိ ေသဆံုးရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ထိပ္ကပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိရင္ ပိုသတိထားပါ။
ဆီးခ်ိဳကေန ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ႏိုင္တာေတြက အမ်ားအားျဖင့္ သိပ္မဆိုးၾကပါ။ ဒါေပမဲ့ မ်က္စိ။ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ အသည္း ထိခိုက္မႈေတြကေတာ့ ဆိုးတယ္။ ေျခေထာက္မွာျဖစ္တာလည္း ဆိုးတယ္။ ေျခာက္တယ္လို႔ေတာ့ မထင္ေစခ်င္ပါ။ ကိုယ့္အခန္းထဲ ဆင္တေကာင္ေရာက္လာသလို သေဘာထားပါ။ အဲေတာ့ ဘာျဖစ္လာႏိုင္တယ္နဲ႔ ဘာလုပ္သင့္တယ္ ကိုေတာ့ စဥ္းစားပါ၊ လိုက္နာပါ။ (အဂၤလိပ္စာလံုးေတြကို ေက်ာ္ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။)
၁။ Cardiovascular disease ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါ
ဆီးခ်ိဳ ရွိရွိ မရွိရွိ ေသဆံုးရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ထိပ္ကပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိရင္ ပိုသတိထားပါ။
၂။ Diabetic eye disease ဆီးခ်ိဳမ်က္စိ
မ်က္စိကြယ္ႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။ Diabetic retinopathy ဆီးခ်ိဳျမင္လႊာေခၚ ကင္မရာဖလင္ရွိတဲ့ေနရာမွာျဖစ္တာ၊ Cataract အတြင္းတိမ္၊ Glaucoma ေရတိမ္။
၃။ Kidney ေက်ာက္ကပ္
ေက်ာက္ကပ္မွာရွိတဲ့ Glomerulus ေနရာကိုပ်က္စီးေစႏိုင္တယ္။ ေသြးထဲကမ်ားေနတဲ့သၾကားဓါတ္နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ထဲက ပရိုတင္းေတြေပါင္းစပ္ၾကတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ ပ်က္စီးရတယ္။ Renin ဆိုတာမ်ားေနမယ္။ ေသြးတိုးပါဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Blood pressure ေသြးဖိအားနဲ႔ cholesterol ကိုလက္စေထာထိန္းဘို႔ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။
၄။ Erectile dysfunction (ED) ေယာက္်ားပန္းေသပန္းညွိဳးဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။ လိုတဲ့ေနရာဆီ ေသြးရတာနည္းလို႔ ျဖစ္ရတယ္။ Neuropathy ေခၚ အာရံုေၾကာေလးေတြမေကာင္းျဖစ္လာလို႔လည္း အဲတာကို ပိုဆိုးေစတယ္။
၅။ Brushing your teeth သြားတိုက္တာ အေရးၾကီးတယ္။ သူမ်ားေတြထက္ Gingivitis သြားဖံုးေရာင္တာပိုျဖစ္တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူ ပိုဆိုးတယ္။ ေသြးထဲကသၾကားဓါတ္က ဗက္တီးရီးယားေတြကို ဖိတ္ေခၚေနတယ္။
၆။ Diabetic neuropathy ဆီးခ်ိဳအာံုေၾကာေရာဂါ
အဖ်ားအနားေနရာေတြမွာျဖစ္တယ္။ ေျခ-လက္ေတြ။ ထံုက်င္မယ္။ အပူ-အေအးခံစားတာ၊ ထိတာ အသိနည္းမယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ရတာ ခက္လာမယ္။ နာလာမယ္။ ေျခအိတ္-လက္အိပ္စြပ္ရာေနရာေတြကို ထိခိုက္လို႔ Stocking glove sensory loss လို႔ေခၚတယ္။ တကယ္လို႔ ျဖစ္တဲ့အာရံုေၾကာက အဂၤါအစိတ္အပိုင္းစနစ္မွာဆိုရင္ သက္ဆိုင္တဲ့ေနရာမွာ မေကာင္းတာေတြလာျဖစ္မယ္။ အစာေျခလမ္း၊ အသက္ရွဴလမ္း၊ မ်ိဳးပြါးလမ္း။ Autonomic diabetic neuropathy လို႔ ေခၚတယ္။ ေနရာတခုမွာ ကြက္ျဖစ္တာကို Focal neuropathy ေခၚတယ္။
Don’t need to panic အလြန္ၾကီး အစိုးရိမ္မၾကီးပါနဲ႔
A1c test စစ္ေနပါ။ အဲဒီအေျဖဟာ လူၾကီးမင္းရဲ႕ လြန္ခဲ့တဲ့ (၃) လအတြင္းက သၾကားဓါတ္အေျခအေနကိုျပပါမယ္။
A1c နဲ႔ ေသြးတိုးျမင့္ေနရင္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္။ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္မွာကို သတိထားရပါေတာ့မယ္။ A1c 7.0 နဲ႔ ေအာက္ ေကာင္းတယ္။ေသြးတိုး 130/80 ထက္မမ်ားတာေကာင္းတယ္။
ဒါေတြ ပံုမွန္လုပ္ေနပါ။
— average amount of blood glucose ေသြးထဲရွိသၾကားဓါတ္စုစုေပါင္း = ၃ လတၾကိမ္။
— armband test ေသြးစီးေလ်ာက္မႈတိုင္းျခင္း = ၆ လတၾကိမ္။
— cholesterol and triglycerides အတီဓါတ္စစ္ျခင္း = တႏွစ္တၾကိမ္။
— urine test ေက်ာက္ကပ္အတြက္ ဆီးစစ္ျခင္း = တႏွစ္တၾကိမ္။
— dilating your pupils သူငယ္အိမ္က်ယ္ျခင္း မ်က္စိစစ္နည္း = မ်က္စိဆရာဝန္ကေျပာပါမယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲေတြဟာ ေရွာင္လႊဲဘို႔ ခက္တယ္။ ေဆာရီး။ သၾကားဓါတ္ + ေသြးတိုး + ကိုယ္အေလးခ်ိန္ စစ္ေနပါ။ ဘာစားသလဲ သိပါ။ Medications ေဆးပံုမွန္ေသာက္-ထိုးပါ။
ဆီးခ်ိဳရွိလ်က္ အသက္ ၁၂ဝ ရွည္ေေစေသာဝ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၁၂-၂ဝ၁၆
မ်က္စိကြယ္ႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။ Diabetic retinopathy ဆီးခ်ိဳျမင္လႊာေခၚ ကင္မရာဖလင္ရွိတဲ့ေနရာမွာျဖစ္တာ၊ Cataract အတြင္းတိမ္၊ Glaucoma ေရတိမ္။
၃။ Kidney ေက်ာက္ကပ္
ေက်ာက္ကပ္မွာရွိတဲ့ Glomerulus ေနရာကိုပ်က္စီးေစႏိုင္တယ္။ ေသြးထဲကမ်ားေနတဲ့သၾကားဓါတ္နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ထဲက ပရိုတင္းေတြေပါင္းစပ္ၾကတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ ပ်က္စီးရတယ္။ Renin ဆိုတာမ်ားေနမယ္။ ေသြးတိုးပါဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Blood pressure ေသြးဖိအားနဲ႔ cholesterol ကိုလက္စေထာထိန္းဘို႔ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။
၄။ Erectile dysfunction (ED) ေယာက္်ားပန္းေသပန္းညွိဳးဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။ လိုတဲ့ေနရာဆီ ေသြးရတာနည္းလို႔ ျဖစ္ရတယ္။ Neuropathy ေခၚ အာရံုေၾကာေလးေတြမေကာင္းျဖစ္လာလို႔လည္း အဲတာကို ပိုဆိုးေစတယ္။
၅။ Brushing your teeth သြားတိုက္တာ အေရးၾကီးတယ္။ သူမ်ားေတြထက္ Gingivitis သြားဖံုးေရာင္တာပိုျဖစ္တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူ ပိုဆိုးတယ္။ ေသြးထဲကသၾကားဓါတ္က ဗက္တီးရီးယားေတြကို ဖိတ္ေခၚေနတယ္။
၆။ Diabetic neuropathy ဆီးခ်ိဳအာံုေၾကာေရာဂါ
အဖ်ားအနားေနရာေတြမွာျဖစ္တယ္။ ေျခ-လက္ေတြ။ ထံုက်င္မယ္။ အပူ-အေအးခံစားတာ၊ ထိတာ အသိနည္းမယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ရတာ ခက္လာမယ္။ နာလာမယ္။ ေျခအိတ္-လက္အိပ္စြပ္ရာေနရာေတြကို ထိခိုက္လို႔ Stocking glove sensory loss လို႔ေခၚတယ္။ တကယ္လို႔ ျဖစ္တဲ့အာရံုေၾကာက အဂၤါအစိတ္အပိုင္းစနစ္မွာဆိုရင္ သက္ဆိုင္တဲ့ေနရာမွာ မေကာင္းတာေတြလာျဖစ္မယ္။ အစာေျခလမ္း၊ အသက္ရွဴလမ္း၊ မ်ိဳးပြါးလမ္း။ Autonomic diabetic neuropathy လို႔ ေခၚတယ္။ ေနရာတခုမွာ ကြက္ျဖစ္တာကို Focal neuropathy ေခၚတယ္။
Don’t need to panic အလြန္ၾကီး အစိုးရိမ္မၾကီးပါနဲ႔
A1c test စစ္ေနပါ။ အဲဒီအေျဖဟာ လူၾကီးမင္းရဲ႕ လြန္ခဲ့တဲ့ (၃) လအတြင္းက သၾကားဓါတ္အေျခအေနကိုျပပါမယ္။
A1c နဲ႔ ေသြးတိုးျမင့္ေနရင္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္။ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္မွာကို သတိထားရပါေတာ့မယ္။ A1c 7.0 နဲ႔ ေအာက္ ေကာင္းတယ္။ေသြးတိုး 130/80 ထက္မမ်ားတာေကာင္းတယ္။
ဒါေတြ ပံုမွန္လုပ္ေနပါ။
— average amount of blood glucose ေသြးထဲရွိသၾကားဓါတ္စုစုေပါင္း = ၃ လတၾကိမ္။
— armband test ေသြးစီးေလ်ာက္မႈတိုင္းျခင္း = ၆ လတၾကိမ္။
— cholesterol and triglycerides အတီဓါတ္စစ္ျခင္း = တႏွစ္တၾကိမ္။
— urine test ေက်ာက္ကပ္အတြက္ ဆီးစစ္ျခင္း = တႏွစ္တၾကိမ္။
— dilating your pupils သူငယ္အိမ္က်ယ္ျခင္း မ်က္စိစစ္နည္း = မ်က္စိဆရာဝန္ကေျပာပါမယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲေတြဟာ ေရွာင္လႊဲဘို႔ ခက္တယ္။ ေဆာရီး။ သၾကားဓါတ္ + ေသြးတိုး + ကိုယ္အေလးခ်ိန္ စစ္ေနပါ။ ဘာစားသလဲ သိပါ။ Medications ေဆးပံုမွန္ေသာက္-ထိုးပါ။
ဆီးခ်ိဳရွိလ်က္ အသက္ ၁၂ဝ ရွည္ေေစေသာဝ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၁၂-၂ဝ၁၆
LikeShow more reactions
Comment
No comments:
Post a Comment