HIV Prevention ကာကြယ္ေဆး သို႔မဟုတ္ အေဟာင္းကို အသစ္လုပ္ၾကသူမ်ား

ဒါ တကယ္ေတြ႔ရွိတာလား မသိဘူးဆရာ။ သတင္းမွာတက္လာတာေတြ႔လုိ႔။ အရင္တုန္းကလဲ အဲ့လုိေတြေျပာျပီး တကယ္ၾကရင္ မဟုတ္ျပန္ဘူး။
ခ်က္ခ်င္း လိုက္ရွာပါတယ္။ HIV latest news ထဲမွာမပါပါ။ အဲဒီပို႔စ္ကဘယ္တုန္းကတင္သလည္း မသိပါ။ ကိုးကားသတင္း (ဆို႔စ္) လည္း မေတြ႔ပါ။ HIV ကာကြယ္နည္းစာကိုသာ ျပန္တင္ပါရေစ။ ကြ်န္ေတာ္ေရးထားတာ ႏွစ္ႏွစ္တိတိရွိျပီ။ သတင္းတင္သူေတြက ရက္စြဲကိုသတိမထားပဲ (သိလည္း အေရးမစိုက္ဘဲ) တင္ၾကတာ မသင့္ပါ။ အဟာင္းေတြကို အခုပဲ ျဖစ္ေနသလို တင္တာလည္း မေလွ်ာ္ကန္ပါ။
• HIV ကို Pre-exposure Prophylaxis (PrEP) ပိုးနဲ႔ မေတြ႔ခင္ ေဆးၾကိဳတင္ေသာက္နည္းနဲ႔ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ လိုအပ္လာလို႔ ေသာက္ရတယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
• HIV သံသယရွိတဲ့ လိင္မႈျပဳမယ္ဆိုသူတိုင္း Truvada ေဆး ၂ ျပားကို ၂၄ နာရီ ၾကိဳတင္ေသာက္ပါ။ တကယ္ပဲ အဲလို အမႈျပဳျပီးရင္ တရက္ ၁ လံုး၊ ၂ ရက္ဆက္ ေသာက္လိုက္ပါ။ ၃ ေနရင္ ေဆးစစ္ပါ။
• Truvada ဟာ ေသာက္ေဆးျပားျဖစ္တယ္။ လူၾကီးေတြကို တေန႔မွာ Tenofovir (Viread) 300 mg နဲ႔ Emtricitabine (Emtriva) 200 mg ပါတဲ့ တြဲထားတဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ အစာနဲ႔ နီးနီးေဝးေဝး ေသာက္ႏိုင္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းရင္ ေဆးေလွွ်ာ့ရမယ္။
• ေဆးဝါးေဗဒလို Nucleoside analog reverse transcriptase inhibitors (Nukes) ျဖစ္တယ္။ HIV ရဲ႕ RNA ကေန DNA ျဖစ္လာေအာင္ ကူညီေပးတဲ့ (အင္ဇိုင္းမ္) အေျပာင္းအလဲကို သက္ေရာက္ေစတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ HIV ပိုးရဲ႕ Genetic code မ်ိဳးဗီဇ (ကုတ္) ကို ကူးစက္ခံရတဲ့ (ဆဲလ္) ရဲ႕ Genetic code မ်ိဳးဗီဇ (ကုတ္) ထဲကို မဝင္ႏိုင္ခင္ လုပ္ေပးတာျဖစ္တယ္။
• Truvada ေဆးကို ၂ဝဝ၄ ကတည္းက ကူးစက္ခံထားရသူေတြအတြက္ အသိအမွတ္ျပဳထားခဲ့ပါတယ္။ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးလူငယ္ေတြနဲ႔ Hepatitis B ဘီပိုးရွိေနသူေတြအတြက္ စမ္းသပ္မႈေတြ မစံုေသးပါ။ ေဆးမေပးခင္ CD4 Cell count နဲ႔ Viral load (ဗိုင္းရပ္စ္) အေရအတြက္၊ ေရာဂါလကၡဏာေတြကိုပါ သိရမယ္။ ဒီေဆးနဲ႔ တျခား (ARVs) ေတြနဲ႔ တြဲေသာက္သူေတြမွာ (ဗိုင္းရပ္စ္) အေရအတြက္ သိသိသာသာ ေလွ်ာ့လာတာတယ္။ CD4 cell counts တက္လာတယ္။
• ဘယ္ ART/ARV ေဆးမဆို ေသာက္ခါစမွာ ေခါင္းကိုက္၊ ေသြးဖိအားတက္၊ ေနမေကာင္းသလို ခံစားရတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ေဆးေသာက္တာ ၾကာရင္ေတာ့ ခံစားရတာေတြသက္သာလာမယ္။ Truvada ေဆးေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္၊ ပ်ိဳ႕-အန္၊ အနီျပင္ထြက္၊ အစားပ်က္တာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ လူေတြမွာ Creatinine နဲ႔ Transaminases (အင္ဇိုင္းမ္) ေတြတက္တာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္ မေကာင္းရင္ ဒါေတြ မ်ားေနတယ္။ ရိုးတြင္းျခင္ဆီ အားနည္းေစႏိုင္ေသးလို႔ (ကယ္လ္စီယမ္) နဲ႔ ဗီတာမင္ (ဒီ) ေတြပါ ေသာက္တာ ေကာင္းတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Lactic acid လဲတက္ႏိုင္တယ္။ အသည္းအဆီဖံုးတာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ Lamivudine (Epivir, 3TC), Combivir, Trizivir or Epzicom ေဆးေတြနဲ႔ တြဲမေသာက္သင့္ဘူး။
• အေမရိကန္ ဖက္ဒရယ္လမ္းညႊန္ကို ၁၄-၅-၂ဝ၁၄ ေန႔က ထုတ္ထားတယ္။ Truvada ေဆးက ၉၂% ကာကြယ္တယ္။ (ေဂး) ေတြ၊ စအိုလမ္းသံုးသူေတြ ေန႔တိုင္းေသာက္ရတယ္။ ၃ လေနရင္ ေဆးစစ္ပါ။
က်န္းမာေရးသတင္းျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံေရးသတင္းျဖစ္ျဖစ္ သတင္းထြက္တဲ့ေန႔စြဲနဲ႔ သတင္းလာတဲ့ပင္ရင္းေနရာေတြကိုပါ တင္သင့္ၾက၊ ၾကည့္သင့္ၾကပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၉-၄-၂ဝ၁၅
၃-၅-၂ဝ၁၆
၃-၅-၂ဝ၁၇
Irrawaddy and Israel ဧရာဝတီႏွင့္ အစၥေရး
ပို႔စ္တခု = အစၥေရးနိုင္ငံရဲ႕ ၆၈ ႏွစ္ေျမာက္ လြတ္လပ္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ရိုးရာအကေဖ်ာ္ေျဖပြဲနွင့္ ညစာစားပြဲကို ေနျပည္ေတာ္ Ace Hotel တြင္ ၃-၅-၁၆ ရက္ညေန ၆.၃ဝ မွ ၈.၃ဝ နာရီထိ က်င္းပခဲ့။
အစၥေရးလ္ဆိုတိုင္း အစၥေရးလ္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ ေမာ့ဆက္အေၾကာင္းေတြ သတိရတယ္။ ျမန္မာျပည္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ သတင္းလည္း မေမ့ပါ။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းလက္ထက္ အစၥေရးလ္က စိုက္ပ်ိဳးေရးပညာရွင္ေတြကို အကူအညီေတာင္းတာ သတိရတယ္။ သူတို႔က ျမန္မာျပည္ေရာက္လာျပီးလွည့္ၾကည့္ၾကတယ္။ ေျပာပါတယ္ ႕႕႕ ခင္မ်ားတို႔မွာ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးရွိေနျပီပဲဗ်၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မလိုပါဘူးလို႔ေျပာတယ္တဲ့။ အခုေတာ့ သူတို႔ကိုျပန္ေခၚရေတာ့မယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၉-၄-၂ဝ၁၅
၃-၅-၂ဝ၁၆
၃-၅-၂ဝ၁၇
Intelligence အပ္က်တာေတာ့သိတယ္
တိုက္ဆိုင္လို႔ အရင္စာ ျပန္တင္ပါရေစ။
သတင္းမ်ား = (၁) ေနျပည္ေတာ္မွာဖြင့္ထားတဲ့သံရံုး၊ (၂) ဘိန္းခင္းမ်ား၊ (၃) ႕႕႕႕႕၊ (၄) ငါးေလာင္ျပိဳင္လူသတ္မႈ၊ (၅) ႕႕႕႕႕
ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ျပည္ေျပးျဖစ္ရေတာ့ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြကိုေရာက္ရပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြက ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ လူမႈေရး လုပ္သူေတြနဲ႔ မီဒီယာမ်ိဳးစံုကို ျမန္မာျပည္ကအေၾကာင္းေတြ ထပ္ခ်ည္းတလည္းေျပာရတယ္။ ေတာ္တာေတြေရာ ေရွာ္တာေတြေရာ။
စစ္အစိုးရလက္ကထက္မွာ NIB အမ်ိဳးသားေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ MI စစ္ေထာက္လွမ္းေရး လက္ဝါးေစာင္းထက္တာကိုလည္း ေျပာရတာေတြထဲမွာပါတယ္။ အေမရိကန္ CIA အဖြဲ႔၊ ရုရွား KGB အဖြဲ႔၊ အစၥေရး Mossad အဖြဲ႔၊ ယူေက MI5 အဖြဲ႔၊ အိႏၵိယ RAW အဖြဲ႔၊ တရုပ္ MSS အဖြဲ႔၊ စတာေတြနဲ႔ တခါတခါယွဥ္ေျပာရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ၾကြားစရာဆို ဒါပဲရွိတာကိုး။
ႏိုင္ငံေရးအတိုက္အခံေတြမွန္သမွ်ေနာက္မွာ တေကာက္ေကာက္လိုက္တယ္။ ျပည္ပနဲ႔ ျပည္တြင္း အဆက္အသြယ္ လုပ္မရေအာင္ ေရပက္မဝင္ တားဆီးတယ္။ နည္းနည္းေလးသံသယရွိတာနဲ႔ မ်ားမ်ားၾကီးေထာင္ခ်တယ္။ ေတာ္လိုက္တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးလို႔ အသိအမွတ္ျပဳထားပါတယ္။ ျမန္မာ့စစ္ေထာက္လွမ္းေရးက အပ္က်တာအစသိတယ္လို႔ေျပာရင္ ဝကၤဝုတိိၱအလကၤာ ေျမာက္ေအာင္ေျပာတာမဟုတ္ပါ။
အခုေတာ့ အဖြဲ႔နာမည္နဲ႔၊ ပါးကြက္သားေတြ လူေျပာင္းျပီးလုပ္ေနၾကတယ္။ အခုရက္အတြင္းထြက္တဲ့သတင္းေတြကေတာ့ ေသးေသးဖြဲဖြဲအပ္ကေလးမေျပာနဲ႔ ျမင့္မိုရ္ေတာင္ေလာက္ၾကီးၾကီးကို မ်က္စိေအာက္မွာလာ ေဆာက္ထားတာ မသိပါတဲ့။ ေတာင္ကုန္းေတြကို တြင္းနက္ၾကီးျဖစ္ေအာင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာတူးေနတာလည္း မသိပါတဲ့။ ျမိဳ႕လယ္ေခါင္ ထရပ္ကားၾကီးနဲ႔ အျပည့္ မူးယစ္ေဆးလည္း မသိပါတဲ့။ မ်က္စိတေမွ်ာ္တေခၚ စိုက္ထားတဲ့ဘိန္းခင္းလည္း မသိပါတဲ့။ တႏွစ္အတြင္း ေနာက္တိုးစာရင္းလည္းရွိေသးတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃-၅-၂ဝ၁၆
၃-၅-၂ဝ၁၇
Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း
မၾကာခဏတင္ရတယ္။ ႏွစ္ပတ္လည္ပို႔စ္နဲ႔အတူ ေမးခြန္းလည္းလာတယ္။
၁။ ကေလးအသက္ တနွစ္ ၂လ မိန္းကေလးပါ။ ဆီးပိုးဝင္တယ္ေျပာပါတယ္။ ဆီးနမူနာကို ည ၈ ခန္႔ယူျပီး မနက္မွ ဓာတ္ခြဲခန္းပို႔ေတာ့ ႀကားမွာ ၁၂ နာရီေလာက္ႀကာသြားပါတယ္။ အဲ့ဒါကဆီးအေျဖကို အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစနိုင္ပါသလား။ အခု ျပန္စစ္ခိုင္းျပီး ဆီးပိုးေမြးရမယ္ေျပာပါတယ္။ မျဖစ္မေနလုပ္သင့္ပါသလား ဆရာ။ ဆီးပိုးဝင္တဲ့လကၡဏာေတြက ဘယ္လိုပါလဲဆရာ။
၂။ ဆရာရွင့္ သမီးအသက္ ၃၄ ႏွစ္၊ အိမ္ေထာင္သည္ပါ။ ဒီမနက္ကစၿပီး ဝမ္းဗိုက္ခ်က္ေအာက္ပိုင္းေတြ အရမ္းကိုက္ေန၊ ပူစပ္စပ္ျဖစ္ေနၿပီး ဆီးသြားရင္လည္း အရမ္းက်င္ေန၊ ပူစပ္စပ္ျဖစ္ေနလို႔အရမ္းေနရခက္ေနလို႔ပါ။ ဝမ္းလည္းကိုက္၊ ဆီးလည္းက်င္ေနလို႔ပါရွင့္။ ဘာေဆးေသာက္ရပါမလဲရွင့္။ ဆီးေဆး နဲ႔ ဝမ္းကိုက္ေဆး အတူတြဲေသာက္လို႔ရပါလားရွင့္။ ဘာေၾကာင့္ ဆီးအိမ္ေရာင္၊ ဆီးက်င္၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ရတာလဲဆိုတာ ဗဟုသုတအေနနဲ႔ သိပါရေစရွင့္။ ရာသီဥတု၊ ေသာက္ေရခ်ိဳးေရ နဲ႔ အစားအစာ စတာေတြကေရာ ဆီးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း၊ ဆီးလမ္း ပိုးဝင္ျခင္းေတြျဖစ္တတ္ပါလားရွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာရွင့္။
ဆီးလမ္းေၾကာင္းဆိုတာ ေက်ာက္ကပ္၊ ဆီးထြက္ျပြန္၊ ဆီးအိမ္နဲ႔ ဆီးသြားျပြန္ေတြကိုေခၚတယ္။ တေနရာရာမွာ ေရာဂါပိုးဝင္တာကို ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္တယ္လို႔ေခၚတယ္။ ဆီးအိမ္မွာျဖစ္တာက သိပ္မဆိုးပါ။ ခ်က္ခ်င္းကုရင္ ေကာင္းသြားမယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္အထိ ပိုးေရာက္သြားႏိုင္တယ္။ ဒါဆိုရင္ဆိုးတယ္။ ဆီးသြားတိုင္း ပူျပီးနာမယ္။ ဆီးခဏခဏသြားခ်င္စိတ္ ျဖစ္ေနမယ္။ ဆီးစပ္၊ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းေနရာက နာမယ္။ ဆီးထဲအနယ္ပါမယ္။ ဆီးနံ႔ဆိုးတယ္။ ဆီးထဲေသြးလဲပါတတ္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္းလကၡဏာေတြကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေနရာ ေနာက္ေက်ာ ဘယ္နဲ႔ညာ ျဖစ္တဲ့ဘက္မွာနာမယ္။ ကိုယ္ပူမယ္။ ခ်မ္းမယ္။ ပ်ိဳ႕ခ်င္-အန္ခ်င္မယ္။ ဆီးစစ္မွ ပိုး (ျပည္-ဆဲလ္) ေတြ႔ျပီး ေရာဂါလကၡဏာေတြ မခံစားရတာလဲ ရွိတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနရင္ေတာ့ ေဆးကုမွ ေကာင္းတယ္။ ကေလးေတြကိုလဲ ေဆးကုရမယ္။
ေနာက္ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္တာေတြရွိတယ္။ ဆီးအိမ္ကေန ေက်ာက္ကပ္ဆီေရာက္ႏိုင္တယ္။ တဖက္တည္းျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ဖက္လံုးျဖစ္ျဖစ္ ပိုးဝင္တာခံရမယ္။ ေက်ာက္ကပ္ကို အလုပ္ဆက္မလုပ္ႏိုင္ေစတာအထိ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အစကတည္းက ေက်ာက္ကပ္သိပ္မေကာင္းသူဆိုရင္ ပိုဆိုးေစမယ္။ ရွားရွားပါးပါး ပိုးကေသြးထဲေရာက္ရင္ တျခား ေနရာေတြအထိ ပိုးေရာက္ကုန္မယ္။
ဘယ္ကေနစသလဲ
အူေတြထဲမွာနဲ႔ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းထဲမွာ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြရွိေနၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆီးဆိုတာ မေကာင္းေပမဲ့ က်န္းမာေနရင္ ပိုးေတြရွိမေနပါ။ E. coli ပိုးကေနျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အမွတ္မထင္ ေရာက္လာတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ဆီးလမ္းအဝကေန အထက္တက္မယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက ဆီးသြားလမ္းတိုၾကလို႔ ပိုအျဖစ္မ်ားၾကတယ္။
လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြတိုတာ (ကလာမိုင္ဒီယား)၊ (ဂႏိုရီးယား)၊ (ထရြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္) ေတြျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားသူေတြကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ေနသူအမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ ေရ-အရည္ ေသာက္နည္းသူမ်ား၊ ေရစိမ္ျပီး ခဏခဏခ်ိဳးသူမ်ား၊ ဆီးသြားခ်င္ေပမဲ့ မသြားေသးဘဲ ေအာင့္ထားသူမ်ား၊ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္ရွိေနသူမ်ား။ အိမ္ေထာင္ျပဳကာစ အမ်ိဳးသမီးေတြအျဖစ္မ်ားလို႔ Honeymoon Cystitis ဟန္းနီးမြန္းမွာ ဆီးေအာင့္တာကို ေရးထားပါတယ္။
ဆရာဝန္ျပဘို႔ မလြဲမေသြလိုသူေတြဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊ အသက္ၾကီးသူ၊ ဆီးခ်ိဳရွိသူ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိထားသူ၊ ခုခံအား မေကာင္းသူ။ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာနဲ႔ ဆီးခ်ိဳရွိရင္ ပိုအျဖစ္မ်ားတယ္။ ခုခံအားလဲ နည္းေနတာရယ္ သၾကားဓါတ္ေၾကာင့္ ပိုးေတြပိုျပီး ပြါးလြယ္တာရယ္ေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆီးအိမ္သြား အာရံုေၾကာလဲ သိပ္မေကာင္းေနတာေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေယာက္်ားေတြ ဆီးေအာင့္ျခင္း အျဖစ္နည္းတယ္။ ျဖစ္ရင္ က်န္းမာေရးအေျခအေနတခုခု ရွိေနႏိုင္တယ္။ ဥပမာ ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္၊ ဆီးအက်ိတ္ၾကီးေနျခင္း၊ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ။
မဂၤလာဦးဆီးေအာင့္ျခင္း အျဖစ္မ်ားတယ္။ လိင္ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြကို ေနရာေျပာင္းပို႔ေပးသလို ျဖစ္ေစတယ္။ တကယ္ေတာ့ မဂၤလာဦးမွာသာျဖစ္တာ မဟုတ္ပါ။ အိမ္ေထာင္မျပဳေသးဘဲ ဆက္ဆံမႈ စျပဳသူေတြလဲ ျဖစ္သလို ကေလးအေမျဖစ္ျပီးမွလဲ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္တားဘို႔သံုးရတဲ့ သားအိမ္ဝအဖံုး သံုးသူေတြလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္သတိထားရမယ္။ ေက်ာက္ကပ္အထိပိုးဝင္တာ ျဖစ္လြယ္တယ္။ ေဟာ္မုန္းေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၾကီးလာတဲ့သားအိမ္က ဆီးလမ္းကို ဖိေနလို႔၊ ဆီးကို ေအာင့္ထား၊ ေအာင္းထားသလိုျဖစ္ေနေစတယ္။ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာနဲ႔ ေသြးဆံုးျခင္းလည္းသတိထားရမယ္။ ေသြးဆံုးခ်ိန္မွာ (အီစထိုဂ်င္) ေဟာ္မုန္းနည္းလာတယ္။ ဆီးအိမ္ နဲ႔ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကို ပိုးဝင္လြယ္ေစမယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြ ပိုျဖစ္ၾကတယ္။ ခံစားရတာ ျဖစ္ေနၾကနဲ႔ မတူတတ္ဘူး။ ကေရာင္ေျခာက္ျခားျဖစ္တာ၊ စိတ္ကေရာက္ကယက္ျဖစ္တာဆိုရင္ ဆီးကိုစစ္ဘို႔မေမ့ရပါ။
ေဆးရံုလူနာေတြလည္းသတိထားရမယ္။ ေရာဂါတခုခုနဲ႔ ေဆးရံုတက္ေနရရင္ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆီးပိုက္တပ္ထားရရင္ ေသခ်ာေပါက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကေလးငယ္ေလးေတြက မေျပာတတ္လို႔ ဒါေတြျဖစ္ေနရင္သတိျပဳပါ။ ဘာလို႔မွန္မသိဘဲ ကိုယ္ပူမယ္၊ ဆီးအနံ႔ မေကာင္းျဖစ္မယ္၊ အစားပ်က္မယ္၊ အန္မယ္၊ အမူအယာ တမ်ိဳးျဖစ္မယ္။ အသက္ ၁၁ ႏွစ္သမီးေတြ ၃% ၁၁ ႏွစ္သားေတြ ၁% မွာ ဆီးလမ္း ပိုးဝင္တယ္။ အိမ္သာထဲမွာ ၾကာေနရင္ သတိထားၾကည့္ပါ။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြမွာ ေမြးရာပါဆီးလမ္းအားနည္းခ်က္ ရွိေနႏိုင္တယ္။ ေရအိမ္သြားနည္း သင္ထားေပးပါ။
ပဋိဇီဝေဆးနဲ႔ ေပ်ာက္တယ္။ ဆီးေအာင့္တယ္ထင္တာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ပဋိဇီဝေဆး ေသာက္လိုက္ပါ။ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္တာကဆိုးမွသာ ပဋိဇီဝထိုးေဆးလိုမယ္။ ျပန္ျပန္ျဖစ္ေနရင္ ပဋိဇီဝေဆးနည္းနည္းကို ၾကာရွည္ေသာက္ပါ။ လိင္ဆက္ဆံျပီးတိုင္း ပဋိဇီဝေဆးတၾကိမ္ေသာက္ပါ။ ဆီးလမ္းပိုးက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ပိုးေသေဆးတမ်ိဳးနဲ႔မရရင္ ေနာက္တမ်ိဳးေျပာင္းရတတ္တယ္။ ေရာဂါေသျခာေအာင္လုပ္နည္းေတြကေတာ့ ဆီးစစ္ျခင္း၊ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြ ပါေန-မေန စစ္မယ္။ ဆီးထဲမွာ ေသြးျဖဴဥနဲ႔ ေသြးနီဥေတြကိုလဲ ေရတြက္မယ္။ (ဗက္တီးရီးယား) အမ်ိဳးအစားလဲ ခြဲဘို႔လိုရင္ လုပ္တယ္။ ပိုးေမြးျပီး ေဆးယဥ္တာကိုစစ္မရတယ္။ အဲလိုလုပ္တာက ၂-၃ ရက္ၾကာေနလို႔ အမ်ားအားျဖင့္ မွန္းျပီး ေရြးေပးရတာကမ်ားတယ္။
ဆီးလမ္းေၾကာင္းေရာဂါေဆးမ်ား
• Urethritis and Cervicitis caused by Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီယား) ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ သားအိမ္အဝ-ဆီးျပြန္အဝေရာင္ျခင္း၊ = Erythromycin 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ (သို႔) Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ (သို႔) Azithromycin 500 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္။
• ေက်ာက္ကပ္ျပြန္ ရက္တိုေရာင္ျခင္း၊ = Ciprofloxacin 400 mg IV BD or 750 mg BD Orally or Levofloxacin 500 mg IV OD or Ampicillin 1 Gm QID and Gentamycin 1 mg/kg TDS IV x 21 days ထိုးေဆး။
Ciprofloxacin 500-750 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၂၁ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္ Ofloxacin 200-300-400 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၂၁ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္ Septrin (Trimethoprim-Sulpfamethoxazole) 160/800 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၂၁ ရက္။
• ရက္တို ဆီးလမ္း၊ ဆီးအိမ္ေရာင္ျခင္း၊ က်ား-ဆီးက်ိတ္ေရာင္ျခင္း၊
Cephalexin 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁-၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
Ciprofloxacin 250-500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁-၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
Nitrofurantoin 100 mg တေန႔ ၂-၄ ၾကိမ္ (အစာနဲ႔)၊ ၇ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
Ofloxacin 200 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁-၃ ရက္၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁-၃ လ၊
• နာတာရွည္ ဆီးလမ္း၊ က်ား-ဆီးက်ိတ္ေရာင္ျခင္း၊ = Ciprofloxacin 250-500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁-၃ လ၊ ဒါမွမဟုတ္ Ofloxacin 200-400 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁-၃ လ၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁-၃ လ၊ Trimethoprim-Sulfamethoxazole 160/800 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁-၃ လ၊
• ဆီးလမ္းျပြန္အဝ ေရာင္ျခင္း၊ = Cefixime 400 mg တၾကိမ္တည္း။ Ciprofloxacin 500 mg တၾကိမ္တည္း။ Ceftriaxone 250 mg IM တၾကိမ္တည္း။
• Acute Interstitial Nephritis (Penicillins, Cephalosporins, Sulfonamides, NSAIDs, Rifampin, Phenytoin, Allopurinol and Infections) ေဆးမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္းမ်ား၊ = Methylprednisolone 0.5-1 Gm/day x 1-4 days or Prednisolone 60 mg/day ၁-၂ ပါတ္ေပးပါ။
• Acute Glomerulonephritis = စတီရြိဳက္ေဆး အဆမ်ားမ်ားေပးပါ။
ဘယ္လိုကာကြယ္မလည္း
ေရ-အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ ဆီးသြားခ်င္ရင္ ေအာင့္မထားပါနဲ႔။ (ခရင္ဘယ္ရီ) ေဖ်ာ္ရည္ ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ အဲတာမ်ိဳး ဆီးအတြက္ေကာင္းတယ္ဆိုတာေတြက ကာကြယ္ရာမွာသာေကာင္းတယ္။ ျဖစ္ေနတာကိုေတာ့ ေပ်ာက္ေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊ လိင္ကိစၥမတိုင္ခင္နဲ႔ ျပီးတိုင္းမွာ ဆီးသြားပါ၊ ဆီးသြားျပီးေရေဆးရင္ လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဘက္ဆီသာ တလမ္းသြားလုပ္ပါ၊ မိန္းမကိုယ္သန္႔ရွင္းေရး ေဆးရည္ေတြ မသံုးပါနဲ႔။
Dr. တင့္ေဆြ
Morning ဂြတ္ေမာနင္း မက္ေဆ့ခ်္
မႏွစ္ကဒီေန႔မွာ လက္ဖက္ေျခာက္တစံုနဲ႔ ျမန္မာျပည္ေျမပံု၊ ရန္ကုန္ကေန ေလယာဥ္စီးမယ္တဲ့။ ဝယ္တာမဟုတ္၊ ေရာင္းတာမဟုတ္၊ ေစတနာ ေဖ့စ္ဘြတ္။
ညတုန္းက ဆရာ့ဆီကို ျခံထြက္လက္ဖက္ေျခာက္ပို႔ခ်င္ပါတယ္တဲ့။ ဘယ္ကလဲေမးေတာ့ ပင္ေလာင္းကတဲ့။ လူၾကံဳက ေနာက္လမွာရွိဦးမယ္။ ကြ်န္ေတာ့္မွတ္ဉာဏ္က မေကာင္း။ ေပးခ်င္သူ ဘယ္သူလဲ မွတ္မထားတတ္ေတာ့ လူၾကံဳရွိခ်ိန္နဲ႔ ၾကံဳၾကိဳက္မွသာ အဲဒီလက္ေဆာင္နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ထိုက္မယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃-၅-၂ဝ၁၆
၃-၅-၂ဝ၁၇

Like

Comment

Share