Tinea Versicolor ညႇင္း
၁။ ဆရာရွင့္ က်မ အသက္၃၅ က်မ သားေဘးက ၁နွစ္ပါ။ က်မကိုယ္ဝန္နဲ႔တုန္းက ေက်ာမွာ ညွင္းေပါက္တာ ကေလးေမြးျပီး ညွင္းေတြ ပြၸားလာလို႔ ဆရာဝန္ျပတာ လိမ္းေဆးပဲေပးတာ မသက္သာဘူးဆရာ။ ခု က်မသားေလးမွာလဲ ညွင္းေတြ ကူးလာတယ္။ ကေလးမ်က္နွာမွာေရာ ရင္ဘတ္မွာေတြေရာပဲဆရာ။ အဲဒါ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲဆရာ။ နို့တိုက္မိခင္ေတြေသာက္လို႔ရတဲ့ ေဆးမရွိဘူးလားဆရာ။ ကူညီပါအံုးဆရာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
၂။ ဆရာ ကြ်န္မအသက္ ၃၃ႏွစ္ရွိပါျပီ။ ကြ်န္မ မ်က္နွာ လည္ပင္းနဲ႔ ေက်ာတ၀ိုက္ အေရွ႕ရင္ဘတ္မွာေရာ ညွင္းမ်ား ေပါက္ေနပါတယ္ရွင့္။ ကြ်န္မက နဂို အသားျဖဴတာမို႔ ျဖစ္ခါစမွာ မသိခဲ့ပါဘူး။ အခု ျမန္မာျပည္ျပန္လည္ျပီး အသားညိဳသြားတဲ့အခါမွ သိသိသာသာ ေပၚလာတာပါ။ အရင္က ပံုမွန္ အသားမညီတာလို႔ ထင္ခဲ့တာ အခုမွ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျပန္႔ေနတာပါဆရာ။ ျပီးခဲ့တဲ့လကမွ စျပီးသတိထားမိတာပါ။ ကြ်န္မ လက္ရွိ ႕႕႕႕႕ မွာ အလုပ္ လုပ္ေနတာပါ။ ဆရာ၀န္နဲ႔လည္းျပေနပါတယ္ရွင့္။ fungus infection လို႔ေျပာပါတယ္။ ketoconazole တလ ေသာက္ခိုင္းထားျပီး လိမ္းေဆး micon cream ေပးထားပါတယ္။ ေသာက္တာ သံုးပတ္ရွိပါျပီ။ ဘာမွ မထူးျခားေသးပါဘူးရွင့္။ လူျမင္ရတဲ့ေနရာေတြမွာဆိုေတာ့ ရံုးလည္းသြားေနရေတာ့ စိတ္မခ်မ္းမသာ ျဖစ္ေနရလို႔ပါ။ ေက်ာဘက္ေတြလည္း ေဆးလိမ္းမရလို႔ မေပ်ာက္မွာ အရမ္းပဲစိုးရိမ္ေနပါတယ္။ ဒီညွင္းေရာဂါကို အရွင္းေပ်ာက္ေအာင္ ကုလို႔ရပါသလားဆရာ။ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ယူရပါသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါလဲ။ အစားအေသာက္နဲ့ ဆိုင္ပါသလား။ ကြ်န္မက တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးလည္း အရမ္းဂရုစိုက္ပါတယ္။ ေခြ်းထြက္ေတာ့ သန္ပါတယ္။ ရာသီလည္းမမွန္တာ အပ်ိဳေဖာ္၀င္ကတည္္းကပါ။ အရမ္းစိတ္္ဆင္းရဲေနရလို႔ပါ။ ေျဖၾကားေပးပါဆရာရွင့္။
Pityriasis Versicolor ညႇင္းဆိုတာ Malassezia furfur ေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး၊ အျဖဴ-ပန္းေရာင္ ကတၱီပါလို ႏူးညံ့တယ္။ ခႏၶာကိုယ္အေပၚပိုင္းမွာ ျဖစ္တယ္။ ကူးစက္ေရာဂါမဟုတ္ပါ။
အစစအရာရာအလြန္ရွားပါးတဲ့ (မဆလ) ေခတ္မွာ ေဆးရွာရတာ အေတာ္ခက္ခဲခဲ့တယ္။ ညႇင္းေပါက္ေနသူေတြကို အခုေရးတဲ့ေဆးေတြ မေပးႏိုင္ဘူး။ နည္းပညာကလည္း ဖလင္နဲ႔ရိုက္တဲ့ကင္မရာေခတ္မို႔၊ ဖလင္ေဆးတဲ့ (ဟိုက္ပို) ေဆးရည္အက်ကို ဓါတ္ပံုဆိုင္ကေတာင္းျပီး အလိမ္းခိုင္းခဲ့ရဘူးတယ္။ ေနာက္ျပီး Sodium thiosulfate ေဆးရည္ လိုက္ရွာျပီး ေပးခဲ့ရေသးတယ္။ ဒီေဆးရည္က ေဆးပညာမွာလဲအေတာ္အသံုးက်တယ္။ Cyanide poisoning (စိုင္းယာႏိုက္) အဆိပ္သင့္တာ၊ Sulfur mustard poisoning မံုညင္းေငြ႔အဆိပ္သင့္တာေတြမွာလဲ သံုးတယ္။ Calciphylaxis ေက်ာက္ကပ္ေဆးေနရသူေတြ အေျခအေနဆိုရင္လဲေပးတတ္တယ္။ Ringworm ေပြး၊ Tineaversicolor ညွင္းအတြက္လဲေပးတယ္။
ေခတ္ေပၚလိမ္းေဆးေတြ -
• Clotrimazole 1% solution တေန႔တခါ၊ တပါတ္ၾကာလိမ္းပါ။ Clotrimazole (1%) + Selenium sulfide (2.5%) (Candid-TV) ေတြကိုေရာသံုးႏိုင္တယ္။ Clotrimazole (Lotrimin, Mycelex) and Miconazole (Lotrimin) လိမ္းေဆးကိုတေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္ၾကာလိမ္းပါ။ Clotrimazole, Miconazole or Terbinafine လိမ္းေဆးေတြက ခံစားရတာကိုသက္သာေစတယ္။
• Fluconazole 150-300-400 mg ကို ၂ ပါတ္ျခားျပီး ၂ ခါေပးတာနဲ႔ ထိေရာက္တယ္။
• Hydrogen peroxide ကလဲအတူတူဘဲ။ ဒါေပမဲ့ အမာရြတ္ျဖစ္မွာစိုးရတယ္။
• Ketoconazole (Nizoral ointment and shampoo) လိမ္းေဆးဆိုရင္ ၁ဝ မိနစ္ၾကာ၊ ေန႔စဥ္ ၂ ပါတ္လိမ္းပါ။ Ketoconazole shampoo 1% or 2% လဲထပ္မျဖစ္ေအာင္ ၃ပါတ္ၾကာေအာင္ လိမ္းပါ။
• Selenium sulfide 2.5% lotion or Shampoo လိမ္းေဆး ၇-၁၄ ရက္ လိမ္းပါ။ Selenium sulfide shampoo 1% (Selsun Blue) or 1% Ketoconazole shampoo (Nizoral) လိမ္းေဆးကို ၁၅ မိနစ္ၾကာ၊ တပါတ္မွာ ၂ ၾကိမ္၊ ၂-၄ ပါတ္ၾကာလိမ္းပါ။ Selsun Blue ထဲမွာ 1% Selenium sulfide သာပါလို႔ တခ်ိဳ႕ကိုသာ ေပ်ာက္ေစတယ္။
• Terbinafine 1% solution တေန႔ႏွစ္ခါ တပါတ္ၾကာလိမ္းပါ။
ေခတ္ေပၚေသာက္ေဆးေတြ -
• Fluconazole 400 mg (၁) ၾကိမ္တည္းေသာက္ပါ၊
• Itraconazole (Sporanox) ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ Itraconazole 200-400 mg တရက္ျခား ၇ ရက္ ေသာက္ပါ။Itraconazole 400 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၃-၇ ရက္ေသာက္ပါ။ သတိထားဘို႔က Atorvastatin (Lipitor) ေခၚတဲ့ (ကိုလက္စေထာ) က်ေဆးနဲ႔ တြဲမေပးသင့္ပါ။
• Ketoconazole 200 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ Ketoconazole 400 mg (၁) ၾကိမ္တည္းေသာက္ပါ၊ (၁) ၾကိမ္တည္းေသာက္ေဆးေသာက္ျပီးေနာက္ ၁-၂ နာရီအၾကာမွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္လို႔ ေခြ်းထြက္ရင္ ပိုေကာင္းတယ္။
• Ciclopirox (Ciclopiroxolamine) ေဆးကိုလဲအစားထိုးသံုးႏိုင္တယ္။
ေမးတဲ့သူ ေခြ်းထြက္မ်ားတာ ေပ်ာက္ဘို႔ေႏွးေစတယ္။ Hyperhidrosis ေခြ်းထြက္မ်ားလြန္းလို႔စာကို ဆရာ့ဘေလာ့မွာ ဖတ္လိုက ဖတ္ပါ။ ရာသီအတြက္ စစ္ေဆးသင့္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁-၂-၂ဝ၁၇
၂၂-၉-၂ဝ၁၇
၁။ ဆရာရွင့္ က်မ အသက္၃၅ က်မ သားေဘးက ၁နွစ္ပါ။ က်မကိုယ္ဝန္နဲ႔တုန္းက ေက်ာမွာ ညွင္းေပါက္တာ ကေလးေမြးျပီး ညွင္းေတြ ပြၸားလာလို႔ ဆရာဝန္ျပတာ လိမ္းေဆးပဲေပးတာ မသက္သာဘူးဆရာ။ ခု က်မသားေလးမွာလဲ ညွင္းေတြ ကူးလာတယ္။ ကေလးမ်က္နွာမွာေရာ ရင္ဘတ္မွာေတြေရာပဲဆရာ။ အဲဒါ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲဆရာ။ နို့တိုက္မိခင္ေတြေသာက္လို႔ရတဲ့ ေဆးမရွိဘူးလားဆရာ။ ကူညီပါအံုးဆရာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
၂။ ဆရာ ကြ်န္မအသက္ ၃၃ႏွစ္ရွိပါျပီ။ ကြ်န္မ မ်က္နွာ လည္ပင္းနဲ႔ ေက်ာတ၀ိုက္ အေရွ႕ရင္ဘတ္မွာေရာ ညွင္းမ်ား ေပါက္ေနပါတယ္ရွင့္။ ကြ်န္မက နဂို အသားျဖဴတာမို႔ ျဖစ္ခါစမွာ မသိခဲ့ပါဘူး။ အခု ျမန္မာျပည္ျပန္လည္ျပီး အသားညိဳသြားတဲ့အခါမွ သိသိသာသာ ေပၚလာတာပါ။ အရင္က ပံုမွန္ အသားမညီတာလို႔ ထင္ခဲ့တာ အခုမွ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျပန္႔ေနတာပါဆရာ။ ျပီးခဲ့တဲ့လကမွ စျပီးသတိထားမိတာပါ။ ကြ်န္မ လက္ရွိ ႕႕႕႕႕ မွာ အလုပ္ လုပ္ေနတာပါ။ ဆရာ၀န္နဲ႔လည္းျပေနပါတယ္ရွင့္။ fungus infection လို႔ေျပာပါတယ္။ ketoconazole တလ ေသာက္ခိုင္းထားျပီး လိမ္းေဆး micon cream ေပးထားပါတယ္။ ေသာက္တာ သံုးပတ္ရွိပါျပီ။ ဘာမွ မထူးျခားေသးပါဘူးရွင့္။ လူျမင္ရတဲ့ေနရာေတြမွာဆိုေတာ့ ရံုးလည္းသြားေနရေတာ့ စိတ္မခ်မ္းမသာ ျဖစ္ေနရလို႔ပါ။ ေက်ာဘက္ေတြလည္း ေဆးလိမ္းမရလို႔ မေပ်ာက္မွာ အရမ္းပဲစိုးရိမ္ေနပါတယ္။ ဒီညွင္းေရာဂါကို အရွင္းေပ်ာက္ေအာင္ ကုလို႔ရပါသလားဆရာ။ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ယူရပါသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါလဲ။ အစားအေသာက္နဲ့ ဆိုင္ပါသလား။ ကြ်န္မက တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးလည္း အရမ္းဂရုစိုက္ပါတယ္။ ေခြ်းထြက္ေတာ့ သန္ပါတယ္။ ရာသီလည္းမမွန္တာ အပ်ိဳေဖာ္၀င္ကတည္္းကပါ။ အရမ္းစိတ္္ဆင္းရဲေနရလို႔ပါ။ ေျဖၾကားေပးပါဆရာရွင့္။
Pityriasis Versicolor ညႇင္းဆိုတာ Malassezia furfur ေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး၊ အျဖဴ-ပန္းေရာင္ ကတၱီပါလို ႏူးညံ့တယ္။ ခႏၶာကိုယ္အေပၚပိုင္းမွာ ျဖစ္တယ္။ ကူးစက္ေရာဂါမဟုတ္ပါ။
အစစအရာရာအလြန္ရွားပါးတဲ့ (မဆလ) ေခတ္မွာ ေဆးရွာရတာ အေတာ္ခက္ခဲခဲ့တယ္။ ညႇင္းေပါက္ေနသူေတြကို အခုေရးတဲ့ေဆးေတြ မေပးႏိုင္ဘူး။ နည္းပညာကလည္း ဖလင္နဲ႔ရိုက္တဲ့ကင္မရာေခတ္မို႔၊ ဖလင္ေဆးတဲ့ (ဟိုက္ပို) ေဆးရည္အက်ကို ဓါတ္ပံုဆိုင္ကေတာင္းျပီး အလိမ္းခိုင္းခဲ့ရဘူးတယ္။ ေနာက္ျပီး Sodium thiosulfate ေဆးရည္ လိုက္ရွာျပီး ေပးခဲ့ရေသးတယ္။ ဒီေဆးရည္က ေဆးပညာမွာလဲအေတာ္အသံုးက်တယ္။ Cyanide poisoning (စိုင္းယာႏိုက္) အဆိပ္သင့္တာ၊ Sulfur mustard poisoning မံုညင္းေငြ႔အဆိပ္သင့္တာေတြမွာလဲ သံုးတယ္။ Calciphylaxis ေက်ာက္ကပ္ေဆးေနရသူေတြ အေျခအေနဆိုရင္လဲေပးတတ္တယ္။ Ringworm ေပြး၊ Tineaversicolor ညွင္းအတြက္လဲေပးတယ္။
ေခတ္ေပၚလိမ္းေဆးေတြ -
• Clotrimazole 1% solution တေန႔တခါ၊ တပါတ္ၾကာလိမ္းပါ။ Clotrimazole (1%) + Selenium sulfide (2.5%) (Candid-TV) ေတြကိုေရာသံုးႏိုင္တယ္။ Clotrimazole (Lotrimin, Mycelex) and Miconazole (Lotrimin) လိမ္းေဆးကိုတေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္ၾကာလိမ္းပါ။ Clotrimazole, Miconazole or Terbinafine လိမ္းေဆးေတြက ခံစားရတာကိုသက္သာေစတယ္။
• Fluconazole 150-300-400 mg ကို ၂ ပါတ္ျခားျပီး ၂ ခါေပးတာနဲ႔ ထိေရာက္တယ္။
• Hydrogen peroxide ကလဲအတူတူဘဲ။ ဒါေပမဲ့ အမာရြတ္ျဖစ္မွာစိုးရတယ္။
• Ketoconazole (Nizoral ointment and shampoo) လိမ္းေဆးဆိုရင္ ၁ဝ မိနစ္ၾကာ၊ ေန႔စဥ္ ၂ ပါတ္လိမ္းပါ။ Ketoconazole shampoo 1% or 2% လဲထပ္မျဖစ္ေအာင္ ၃ပါတ္ၾကာေအာင္ လိမ္းပါ။
• Selenium sulfide 2.5% lotion or Shampoo လိမ္းေဆး ၇-၁၄ ရက္ လိမ္းပါ။ Selenium sulfide shampoo 1% (Selsun Blue) or 1% Ketoconazole shampoo (Nizoral) လိမ္းေဆးကို ၁၅ မိနစ္ၾကာ၊ တပါတ္မွာ ၂ ၾကိမ္၊ ၂-၄ ပါတ္ၾကာလိမ္းပါ။ Selsun Blue ထဲမွာ 1% Selenium sulfide သာပါလို႔ တခ်ိဳ႕ကိုသာ ေပ်ာက္ေစတယ္။
• Terbinafine 1% solution တေန႔ႏွစ္ခါ တပါတ္ၾကာလိမ္းပါ။
ေခတ္ေပၚေသာက္ေဆးေတြ -
• Fluconazole 400 mg (၁) ၾကိမ္တည္းေသာက္ပါ၊
• Itraconazole (Sporanox) ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ Itraconazole 200-400 mg တရက္ျခား ၇ ရက္ ေသာက္ပါ။Itraconazole 400 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၃-၇ ရက္ေသာက္ပါ။ သတိထားဘို႔က Atorvastatin (Lipitor) ေခၚတဲ့ (ကိုလက္စေထာ) က်ေဆးနဲ႔ တြဲမေပးသင့္ပါ။
• Ketoconazole 200 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ Ketoconazole 400 mg (၁) ၾကိမ္တည္းေသာက္ပါ၊ (၁) ၾကိမ္တည္းေသာက္ေဆးေသာက္ျပီးေနာက္ ၁-၂ နာရီအၾကာမွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္လို႔ ေခြ်းထြက္ရင္ ပိုေကာင္းတယ္။
• Ciclopirox (Ciclopiroxolamine) ေဆးကိုလဲအစားထိုးသံုးႏိုင္တယ္။
ေမးတဲ့သူ ေခြ်းထြက္မ်ားတာ ေပ်ာက္ဘို႔ေႏွးေစတယ္။ Hyperhidrosis ေခြ်းထြက္မ်ားလြန္းလို႔စာကို ဆရာ့ဘေလာ့မွာ ဖတ္လိုက ဖတ္ပါ။ ရာသီအတြက္ စစ္ေဆးသင့္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁-၂-၂ဝ၁၇
၂၂-၉-၂ဝ၁၇
No comments:
Post a Comment