Thursday, November 3, 2016

Phimosis and Circumcision ပန္းအဖ်ား လွီးျဖတ္ေပးျခင္း
ျမန္မာစာေရးတာနဲ႔ စကားေျပာတာ မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ေစခ်င္လို႔ေရးတာ အပိုအဆာ ဆရာလိုက္လုပ္ေနတာမဟုတ္ပါ။ လူၾကီးမင္းမ်ား ဖတ္ရႈပါေလာ့။ (ကန္ေတာ့ပါ)
မဂၤလာပါဆရာ။ ကြၽန္ေတာ္ က်ား အသက္၂၂ ႏွစ္ပါ။ ေဆးပညာဗဟုသုတေမးခ်င္လို႔ပါ။ ေယာက်ာ္းေလး အဂၤါျဖတ္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ဳိး သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။
ဟာ ႕႕႕ က်ားအဂၤါျဖတ္တာဆို တမ်ိဳးျဖစ္သြားမယ္။ အေရျပားျဖတ္တာ၊ ပန္းငံုတာကိုခြဲစိတ္ျပဳျပင္တာလို႔သာ ေရးရမယ္။
ပန္းငံုတယ္ဆိုတာ က်ားအဂၤါရဲ႕ထိပ္ပိုင္း ကြမ္းသီးေခါင္းကိုဖံုးထားတဲ့ အေရျပားက ဆြဲလွန္လို႔ မရေအာင္ ပိတ္ေနတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အကုန္လံုးပြင့္သြားေအာင္ လွန္လို႔မရႏိုင္ေလာက္တာကိုေခၚတယ္။ ေမြးကတည္းကေနျဖစ္တာပါ။ ပန္းအဖ်ားက ဆီးေကာင္းေကာင္း ထြက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ပြင့္ေနရမယ္။ ငယ္တုန္းမွာ အတြင္းပိုင္းသြားကပ္ေနတာကို အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္မွာ အေပၚဆြဲတင္ရင္ ပြင့္လာရပါမယ္။ ကေလးကို စမ္းၾကည့္တာနဲ႔ ဆြဲဖြင့္ရင္ ပြင့္လာႏိုင္ေျခကို သိတယ္။ အတင္းေတာ့ ဆြဲဖြင့္မေပးရပါ။ နဂိုအေနမွာ ၃ ပံု ၁ ပံုေလာက္ ဖံုးေနရင္ ေကာင္းတယ္။ ဖြင့္မရတာ အသက္ၾကီးအထိ မေနသင့္ဘူး။ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္ပါ။ ကေလးဆိုရင္ ဆီးသြားလို႔ခက္ျပီး၊ ငိုလာရင္ အသက္ငယ္ပါေစခြဲပါ။ ၾကာရင္ အညစ္အေၾကး ေအာင္းေနတတ္တယ္။ အဆီဥေလးေတြလဲ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ အသာအယာ၊ လိုအပ္ရင္ ထံုေဆးနဲ႔ ရွင္းထုတ္ေပးရမယ္။ ပန္းေခါင္းေလးျပာေနတာ ေတြ႔လာရမယ္။ ေသြးေကာင္းေကာင္း မေလွ်ာက္ခဲ့ရလို႔ပါ။ လုပ္ေပးျပီး၊ ျပန္ေကာင္းသြားမယ္။
ဘီစီ ၁၃၆ဝ အီဂ်စ္ ယဥ္ေက်းမႈေခတ္ကတည္းက ရွိခဲ့တယ္လို႔ အရုပ္ေတြၾကည့္ျပီး သိရတယ္။ အဲဒီတုန္းက ေခတ္စားခဲ့တဲ့ ယဇ္ပူေဇာ္မႈ သေဘာအရ ၾကီးေကာင္ဝင္ေတာ့မဲ့ ေယာက္်ားေလးကို ဒီလိုလုပ္ထားရင္ အိမ္ေထာင္ေရး ေဖါက္ျပန္မႈ နည္းေစေအာင္၊ မိန္းမေတြကုိ ဆြဲေဆာင္မႈ နည္းေစေအာင္၊ သန္႔ရွင္းေရးဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြရွိမယ္လို႔ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ပါတယ္။ ေရွးေဟာင္း ဆီမက္တစ္လူမ်ိဳးအားလံုးက အကုန္မဟုတ္ေတာင္ အမ်ားကလုိက္နာက်င့္သံုးခဲ့ၾကပါသတဲ့။ ဒါေပမဲ့ မဟာအလက္ဇန္းဒါး ဒီေနရာေဒသေတြကို ေအာင္ႏိုင္တဲ့အခါ ဂရိေတြက ဒီနည္းကို မၾကိဳက္လို႔ အေလ့အထ နည္းသြားေစခဲ့ပါတယ္။
WHO အဆိုအရ တကမာၻလံုးမွာ ၃ဝ% ေသာ ေယာက္်ားေလးမ်ား ပန္းအဖ်ားလွီးျဖတ္ေပးတာ လုပ္ၾကတယ္။ ၇ဝ% က မြတ္ဆလင္မ်ား ျဖစ္ပါသတဲ့။ ေဆးပညာအရလိုအပ္လို႔ လုပ္ေပးရတာရွိသလို ဘာသာေရးအရ လုပ္ၾကရတာလဲရွိတယ္။ ဂ်ဴဒဇင္မွာ ဘုရားသခင္အလိုေတာ္ အရ လုပ္ၾကရျပီး၊ အစၥလမ္အရ ကိုရမ္မွာ မပါေပမဲ့ အမ်ားအားျဖင့္ ဆန္နားလို႔ သတ္မွတ္ျပီး၊ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ လုပ္ၾကပါတယ္။ အာဖရိကမွာလဲ ကက္သလစ္ မဟုတ္တဲ့ ခရစ္ယန္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားက လုပ္ေစတာပါဘဲ။ ၁၉၃၄ ကတည္းက Gomco clamp ဆိုတဲ့ ကရိယာကိုသံုးတယ္။ ေမြးစကေလးအတြက္ Plastibell ကရိယာဆိုတာကို ၁၉၅၉ ကတည္းကသံုးတယ္။ ပလပ္စတစ္ကြင္းေလးတခုပါ။ အခု ကရိယာေတြ မသံုးဘဲ ခြဲစိတ္တာက ပိုမ်ားပါတယ္။ ဘာသာေရးအရ လုပ္ၾကရာမွာ ေရွးကဆိုရင္ အသံုးအေဆာင္ ကရိယာေတြကို ခန္႔ညားလွတဲ့ သားေရဖံုး ေသတၲာနဲ႔ ထည့္တယ္။ ဂ်ဴးေတြကေတာ့ ေငြထည္ေတြ သံုးျပီး၊ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဝတ္စံုေတြဝတ္ရတယ္။ ၈ ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ လုပ္ရတယ္။ မလုပ္ဘဲ ေသသြားသူကိုေတာင္ မသာမခ်ခင္ လုပ္ေပးတာလဲ ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕က အကအခုန္ေတြေတာင္ ပါတာေသးတာ။
ပန္းငံုမေနပဲနဲ႔ ပန္းအဖ်ားျဖတ္တာကို အဆိုးအေကာင္း၊ လုပ္သင့္မသင့္ ျငင္းေနၾကပါတယ္။ မေကာင္းက်ိဳးဆက္ကို ေလ့လာရင္ ကိန္းဂဏန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ ဝ႕ဝ၆% ကေန ၅၅% အထိ ေသြးယိုတာနဲ႔ ပိုးဝင္တာျဖစ္တယ္။ ေနရာေဒသေတာ့ ကြာပါတယ္။ ၁၉၉၉ က ႏိုက္ဂ်ီရီးယားမွာ ကေလး ၄၈ ေယာက္ကို ဆန္းစစ္ေတာ့ ေသြးယိုတာ ၅၂%၊ ပိုးဝင္တာ ၂၁% ေတာင္ရွိတယ္။ အေမရိကားမွာ ကေလးေပါင္း ၃၅၄၂၉၇ ေယာက္ကို ေလ့လာေတာ့ ဝ႕ဝ၁% ကေန ဝ႕ဝ၂% ရွိတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္တယ္။ အခုေျပာေနတာေတြက လက္ငင္းဆိုးက်ိဳးေတြသာျဖစ္ျပီး၊ ရွာရွားပါးပါး ေနာင္မွာ ျဖစ္ႏိုင္တာေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ တစ္ရွဴးေတြေရာင္တာ၊ ေသြးမေလွ်ာက္တာနဲ႔ အမာရြက္ျဖစ္တာ၊ ထိပ္ဝက်ဥ္းသြားတာ။ တျခားဟာေတြလည္း ရွိေသးတယ္။
လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိတယ္၊ မရွိဘူးလဲျငင္းၾကတာဘဲ။ ၁၉၉၉ မွာ အေမရိကန္ ကေလးေဆးပညာ အကယ္ဒမီကေန ေျပာတာက၊ လိင္ဆက္ဆံေရးမွာ ထိခိုက္မႈ အနည္းနဲ႔အမ်ား ရွိႏိုင္သတဲ့။ ၂ဝဝ၂ မွာ သုေတသန တခုက မိေမြးတိုင္းရွိတဲ့ က်ားအဂၤါမွာ ေထာင္ခ်ီတဲ့ အာရံုေၾကာေတြရွိေနတာကို ပန္းျဖတ္တာ လုပ္လိုက္လို႔ ပ်က္စီးသြားေစတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အေမရိကန္ မိသားစုဆရာဝန္မ်ား အသင္းကေတာ့ ၂ဝဝ၇ မွာ ဒါ မေရရာပါဘူးတဲ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ပန္းျဖတ္ေပးလိုက္ရင္ ပန္းထိပ္ဖ်ားက Cornified ျဖစ္သြားလို႔ ထူသြား၊ ထံုသြားတယ္။ အာရံုခံ နည္းသြားေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်နပ္မႈကို သြားမသက္ေရာက္ပါတဲ့။ ၂ဝဝ၆ မွာ ျဗိတိန္ BMA ကေျပာတာကေတာ့ ပန္းျဖတ္ရလို႔ ခြဲစိတ္ရတာဟာ ေဆးပညာ အရေရာ စိတ္ပိုင္းပါ သက္ေရာက္မႈရွိတယ္တဲ့။
အေရျပားျဖတ္ရာမွာ မ်ားသြားတာနဲ႔ နည္းသြားတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ မ်ားတာလဲ မေကာင္း၊ နည္းတာလဲ မေကာင္းပါ။ ကာကြယ္မႈနဲ႔ စိုစြပ္ေစတဲ့ အလုပ္ကို အနည္းနဲ႔အမ်ား ထိခိုက္မယ္။ ခြဲစိတ္ျပဴျပင္ျပီးတာနဲ႔ ျပန္ဆြဲဖံုးလိုက္ရင္ ၃ ပံု ၁ ပံု အုပ္ေနမွ ေကာင္းတယ္။ အေပၚဖံုးအေရျပားရဲ႕ ေအာက္ပိုင္း။ အလယ္တည့္တည့္မွာ လိင္တံရဲ႕ေခါင္းကို လာဆက္ထားတဲ့ ေနရာကို Frenulum လို႔ေခၚတယ္။ ဒီေနရာမွာ Meissner's corpuscles ေခၚတဲ့ စပါယ္ရွယ္ အာရံုေၾကာေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ရွိတယ္။ အေရျပားျဖတ္ေပးတာ လုပ္လိုက္ရင္ ဒါမ်ိဳးေတြ အေတာ္ ပါသြားတတ္တယ္။ Frenulum ကို ခ်န္ထားမွ ေကာင္းပါတယ္။ ျဖတ္ျပီးျပီးခ်င္ ၾကည္လိုက္ရင္ေတာ့ အဖုအထစ္ ရွိေနသလို ျမင္ရေပမဲ့ ခ်န္ထားတာ ေနာင္အတြက္ ေကာင္းတယ္။
ျဖတ္ေပးတာနည္းရင္လဲ ကုေပးတာအရာမေရာက္ဘူး။ ထပ္လုပ္ခ်င္ လုပ္ရတတ္တယ္။ သိပ္ငယ္တဲ့ကေလးကို လုပ္ရရင္ ဘယ္ေလာက္ ျဖတ္ထုတ္မလဲ ဆံုးျဖတ္ရတာ ပိုခက္တယ္။ ထံုေဆးနဲ႔ခြဲရင္ ကေလးက ျငိမ္ေနတာ မဟုတ္လို႔ ပို ခက္တယ္။ ေမ့ေဆးေပးတာလဲ အထူးဂရုစိုက္ရတဲ့ အရြယ္ပါ။ ခြဲစိတ္အျပီး သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ ေဆးထည့္တာလဲ အေရးပါတယ္။ ခြဲျပီး ဂရုအစိုက္နည္းရင္လဲ မက်က္ေသးတဲ့ အေရျပားေတြက မေတာ္တဲ့ေနရာခ်င္း သြားဆက္ေနရင္ တံတားလို ျဖစ္သြား တတ္ေသးတယ္။
ကေလးကို အဲလိုပန္းျဖတ္ေပးဘို႔ မိဘေတြက ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ေတာ့ တခ်ိဳ႕က မိဘေတြ ကေလးအေရး သိပ္စြက္ဖက္ လြန္းတယ္လို႔ ျမင္သူေတြရွိတယ္။ လူဆိုတာ အျငင္းသန္တဲ့လူက ျငင္းရမွ အိပ္ေပ်ာ္၊ စားေကာင္းပံုရတယ္။ ေမြးစကေလးေတြကို လုပ္ေပးရင္ ထံုေဆး မသံုးတာကုိ ကန္႔ကြက္တာေတြရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ ပန္းျဖတ္ေပးတာမွာေရာ သားဦးဖြါးလို႔ မေအညႇစ္ေနတုန္း ေမြးလမ္းခ်ဲ႕ရာမွာေရာ ထံုေဆးမသံုးတာကို ဆန္႔က်င္တယ္။
၁၉၉၉ မွာ အေမရိကန္ ကေလးေဆးပညာ အကယ္ဒမီကေန ထံုေဆးမပါဘဲ လုပ္တာမွာ နာက်င္မႈ ေဝဒနာေၾကာင့္ ကေလးမွာ စိတ္ထိခိုက္မႈရွိတယ္ ဆိုတာကို ေထာက္ခံတယ္။ ဆြီဒင္မွာ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္တုန္းက ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္၊ ေမ့ေဆးဆရာဝန္ေတြကသာ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတယ္။ ေထာက္ခံတယ္။ (သူတို႔က ေထာက္ခံခ်က္ေတာ့ မေတာင္းပါ။) ဒါကို ဂ်ဴးေတြကေတာ့ မေက်နပ္ဘူး။ ဒီလိုလုပ္တာဟာ နာဇီေခတ္ေနာက္ ဂ်ဴးေတြကို အေစာ္ကားဆံုးလို႔ ေျပာတယ္။ ဆြီဒင္အစိုးရက ေခါင္းမာတယ္။ (ေခါင္းေကာင္းတာပါ) ၂ဝဝ၅ မွာ ျပန္ဆန္းစစ္ျပီး၊ ဆက္အတည္ျပဳတယ္။
အေကာင္းဖက္ကလည္း ေျပာတယ္။ မလုပ္ရင္ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာက ၁ဝ% ပိုျဖစ္တယ္။ STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ အျဖစ္နည္းတယ္။ ေနာင္မွာ လိင္တံကင္ဆာျဖစ္တာ နည္းႏိုင္တယ္အထိ လုပ္ေရးဘက္က လူေတြက ဆိုတယ္။
ပန္းငံုတာျဖတ္ေပးရင္ ေယာက္်ားလိင္အဂၤါ ပတ္ဝန္းက်င္မွာေနတတ္တဲ့ ဗက္တီးရီးယား ကြန္ျမဴနတီကို ေျပာင္းလဲေစတာမို႔ HIV ကို ကာကြယ္ရာက်တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ (TGen) နဲ႔ Johns Hopkins University ေတြက သုေတသနက အေၾကာင္းနဲ႔အက်ိဳး ဆက္စပ္မႈဆိုတာ ပန္းငံုတာျဖတ္ျခင္းနဲ႔ HIV မွာ သိသာတယ္တဲ့။ စမ္းသပ္တာကလဲ ပန္းငံုတာ ျဖတ္တာ အေလ့နဲျပီး၊ HIV အျဖစ္မ်ားလွတဲ့ ဆာဟာရေအာက္ပိုင္း ေနရာေတြမွာ။ သက္သာတာ ၄ဝ% ရွိတယ္။ ပန္းငံုျဖတ္သူ ေယာက္်ားထဲမွာ ၁ဝဝ ဆို ၄ဝ က HIV အျဖစ္နည္းတယ္။ အဲလို ပန္းအေရျပား ျဖတ္ေပးတာေၾကာင့္ ဗက္တီးရီးယားေတြရဲ႕ စနစ္ေျပာင္းသြားလို႔တဲ့။ ေယာက္်ား လုပ္သူကေန သူနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ မိန္းမကို ေမြးလမ္းပိုးဝင္တာ နည္းသြားေစလို႔တဲ့။ ေလမၾကိဳက္တဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြကို ရွင္းျပစ္ရာက်တယ္။ ကပ္ကပ္သပ္သပ္ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ ျမဴးကပ္စ္ထြက္တဲ့ အေပၚဖံုးက နည္းသြားလို႔ ဆက္ဆံေနတုန္း မိန္းမကိုယ္က ထြက္တဲ့အရည္နဲ႔ေတြ႔ဘိုလဲ နည္းေစတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရွိခ်င္ရွိေနမဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ခုခံအား ဆဲလ္ေတြ အျပန္အလွန္ျပဳတာလဲ နည္းေစတယ္။
လုပ္လိုက္တာေၾကာင့္ ပန္းကို ထိပ္ဖ်ားမွာဖံုးေနတဲ့ အေရျပားေအာက္လႊာ Inner foreskin ဟာ မာေက်ာလာတယ္။ Keratinization ျဖစ္တာလို႔ ေခၚတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Target immune cells ကို ကာကြယ္မႈ ပိုရေစတယ္။ ေနာက္ျပီး အဲလိုျဖတ္လိုက္လို႔ စိုစြတ္မႈနည္းျပီး (ေအာက္စီဂ်င္) ပိုရေစလို႔ ေလမၾကိဳက္တဲ့ပိုး Anaerobic bacteria ေတြနည္းေစတယ္။ ဒီအေကာင္ေတြရွိေနရင္ Target immune cells ေတြကို HIV ဒဏ္ ခံရေစႏိုင္တယ္။ ဗက္တီးရီးယား အဆိုးနဲ႔အေကာင္း အေရအတြက္ ေျပာင္းသြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုလုပ္နည္းက နဲနဲသာ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္လို႔ တျခားကာကြယ္နည္းေတြကို အစားထိုးလို႔ မသင့္ဘူလို႔ ဆိုပါတယ္။
ပန္းငံုေနလည္း အိမ္ေထာင္ျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးရဘို႔ရာ မထိခိုက္ပါ။ စိတ္ပိုင္းကိုလည္း မထိခိုက္ပါ။ ခံစားမႈမွာေတာ့ နည္းခ်င္ နည္းႏိုင္တယ္။ ကုိယ့္အတြက္ ေျပာတာပါ။ ဒါလဲ သီအိုရီအရသာ ေျပာတာ။ အဲလိုျဖစ္ေနတဲ့ ျမာေပြသလား မေမးနဲ႔ဆိုသူ တေယာက္ ေတြ႔ဘူးတယ္။ အနာက်က္ဘို႔ ၅-၇ ရက္သာ ၾကာမယ္။ မေျဖရတဲ့ခ်ဳပ္ရိုးလည္း သံုးခ်င္ သံုးႏိုင္တယ္။ ဆက္ဆံဘို႔ေတာ့ ၂ ပါတ္ထက္ မေစာေလေကာင္းေလးပါ။ အခုအရြယ္မွာ ျပင္ရတာ ငယ္သူေတြနဲ႔ မတူတတ္ဘူး။ ကပ္ေနတာေတြကို စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႔ ရွင္းေပးရအံုးမယ္။ အေတြ႔အၾကံဳရွိတဲ့ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ကို အားကိုးပါ။
ဓါတ္ပံု = ၂ဝ-၆-၂ဝ၁၃ ေန႔က ယမုန္နာေဆးခန္းမွာ ပန္းအဖ်ားငံုျခင္းကိုခြဲေပးေနစဥ္၊ ဆရာမ မခ်ိဳခ်န္းနဲ႔ ေဆးမွဴး ကိုေဇာ္သန္းတို႔က ကူညီၾကတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

No comments:

Post a Comment