Credit: Dr. Min Aung Shan
အသည္းေျခာက္ျခင္း အေၾကာင္း..
* အသည္းေျခာက္ျခင္း.. အဓိက ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ..
(1) Chronic Hepatitis B.. အသည္းေရာင္ ဘီပိုး..
(2) Chronic Hepatitis C.. အသည္းေရာင္ စီပိုး..
(3) Excessive alcohol use.. အရက္ကို လြန္လြန္ၾကဴးၾကဴး ႏွစ္ကာလ ၾကာရွည္စြာ ေသာက္သံုးျခင္း..
(4) Haemochromatosis.. သံဓာတ္ မ်ားျပားေနျခင္း..
(5) Nonalcoholic steatihepatitis (NASH).. အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္ေသာ အသည္းအဆီဖံုး.. အသည္းေရာင္ျခင္းမွ တဆင့္..
* အသည္းေျခာက္ေစသည့္ အျခား အေၾကာင္းရင္း မ်ားစြာ.. ရွိပါေသးသည္..
--------------------------------------------
* အသည္းေရာင္ ဘီပိုးလည္း မရွိ.. စီပိုးလည္း မရွိ.. အရက္လည္း မေသာက္သူမ်ား.. အသည္း ေျခာက္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္မွာ..
- NASH.. အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္ေသာ အသည္းအဆီဖံုး.. အသည္းေရာင္ျခင္းမွ တဆင့္..
- Occult HBV infection.. ဘီပိုး (HBsAg negative.. ျဖစ္ေနေသာ္လည္း.. ဘီပိုးေကာင္ေရ HBV DNA.. ရွိေန၍.. ျဖစ္ပါသည္..)
- တျခား အသည္းေျခာက္ေစသည့္ အေၾကာင္းရင္း မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္..
************************************************
* အသည္းသည္ ခႏၶာကိုယ္တြင္ အႀကီးဆံုး ကိုယ္တြင္း အဂၤါ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အသည္း ဆဲလ္မ်ား.. သန္းေပါင္းမ်ားစြာျဖင့္ ဖြဲ႔စည္း ထားပါသည္..
* အသည္းဆဲလ္မ်ား ေရာင္ေစၿပီး.. ပ်က္စီး သြားလိုက္.. အသည္းဆဲလ္ အသစ္မ်ား ျပန္ျဖစ္လိုက္.. ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ အသည္းတြင္ အမာရြတ္ ျဖစ္လာျခင္း.. ပံုသ႑ာန္ေျပာင္းကာ.. အသည္းေျခာက္လာျခင္း ပင္ျဖစ္သည္..
* အသည္းေျခာက္သြားပါက.. အသည္း၏ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာမ်ား.. မစြမ္းေဆာင္ ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးမ်ား.. ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား.. ျဖစ္ေပၚ ခံစားလာရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္..
************************************************
* အသည္းေျခာက္လာပါက..
- ေမာပန္းလြယ္လာျခင္း.. မအီမသာ.. အစားအေသာက္ ပ်က္လာျခင္း..
- ကိုယ္ခႏၲာ ပိန္လာ၍ ၾကြက္သားမ်ား ေလ်ာ့ရဲ လာျခင္း..
- က်ားစိတ္ ေလ်ာ့လာျခင္း..
- မ်က္စိဝါ.. အသားဝါ.. ျဖစ္လာျခင္း..
- ဗိုက္ပူ ေရျဖင္းစြဲ.. ေျခေထာက္ေဖာ ေရာင္လာျခင္း..
- အစာအိမ္ ေသြးေၾကာထံုးမ်ား ေပါက္ကာ.. ေသြးအန္ျခင္း.. ဝမ္းမည္းမည္းသြားျခင္း..
- အခ်ိန္မေရြး သတိေမ့ေျမာကာ အသက္ အႏၲရာယ္ ရွိသည္အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္..
-ေနာက္ဆံုး အသည္းကင္ဆာ.. အဆင့္ထိ ျဖစ္သြား ႏိုင္ပါသည္..
************************************************
* အသည္းအနည္းငယ္သာ ပ်က္စီးေနပါက.. အျခား အသည္းဆဲလ္မ်ား၏ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာမ်ားျဖင့္ အစားထိုးထားႏိုင္၍ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား.. ေစာေစာစီးစီး မျပတတ္ပါ..
* ေရာဂါ လကၡဏာ ခံစားလာရသည့္အခ်ိန္တြင္ အသည္းမွာ ေျခာက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္..
* အသည္းေျခာက္သြားပါက အသည္း အေကာင္းတိုင္း ျပန္လည္၍ မရရိွ ႏိုင္ေတာ့ပါ..
* အသည္းေျခာက္ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည့္ ေရာဂါ အေၾကာင္းရင္းကို ကုသရပါမည္.. သို႔မွသာ အသည္း ေျခာက္ျခင္း ေလ်ာ့သြားေစမည္ ျဖစ္ကာ.. အသည္း ကင္ဆာ ျဖစ္သြားျခင္းမွ ကာကြယ္ ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္..
- အရက္ေသာက္ပါက.. အရက္ျဖတ္ရပါမည္..
- ဘီပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ပါက.. ဘီပိုးကို ကုသ ရပါမည္..
- စီပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ပါက.. စီပိုးကို ကုသ ရပါမည္..
--------------------------------------------
* အသည္းေျခာက္ျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ကုသရပါမည္..
- ေရျဖင္းစြဲ.. ေျခေထာက္ေရာင္ျခင္း ေလ်ာ့က်ေစရန္..
- အစာအိမ္ေသြးေၾကာထံုးမ်ား ရွိ / မရွိ.. အစာအိမ္ မွန္ေျပာင္း ၾကည့္ရႈ၍ လိုအပ္ပါက ကုသမႈ ခံယူ ရပါမည္..
- အသည္းေရာင္ ေရာဂါ ဘီပိုး.. မရွိပါက ဘီပိုး ကာကြယ္ေဆး ထိုးရပါမည္..
- အသည္းထိခိုက္ေစမည့္ ေဆးဝါးမ်ားကို ေရွာင္က်ဥ္ ရပါမည္.. ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားခ်က္ ျဖင့္သာ ေဆးဝါးမ်ား သံုးစြဲ ရပါမည္..
- အသည္းကင္ဆာ အဆင့္ ကူးေျပာင္းသြားမႈ ရွိ / မရွိ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေနရပါမည္.. (အာထရာေဆာင္း ရိုက္ျခင္းႏွင့္ AFP.. ေသြးစစ္ျခင္း ကို ၆ လ တစ္ခါ ျပဳလုပ္ သင့္ပါသည္..)
************************************************
* အသည္းေျခာက္ျခင္းကို Modified Child-Turcottee-Pugh scoringsystem ျဖင့္ အဆင့္ ၃ ဆင့္ (A.. B.. C..) ခြဲျခားထားပါသည္..
* အသည္းေျခာက္ျခင္း အဆင့္မ်ားေလ..
- အစာအိမ္ ေသြးေၾကာ ထံုးမ်ားမွ ေသြးထြက္ႏိုင္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္း မ်ားေလ..
- ေရွ႕ဆက္ အသက္ရွင္ ေနထိုင္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္း နည္းေလ.. ႏွင့္ အခ်ိန္မေရြး ေသဆံုးႏိုင္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္း မ်ားေလ ျဖစ္ပါသည္..
* အသည္း အရမ္းေျခာက္သြားပါက.. အသည္း အစားထိုး ကုသမႈ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါမည္..
************************************************
* အစားအေသာက္.. အေနအထိုင္.. အေနႏွင့္..
- အာဟာရ ျပည့္ဝေစမည့္ အစားအစာမ်ားကို က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္စြာ စားပါ..
- ဗိုက္ပူ ေရျဖင္းစြဲ ျဖစ္ေနပါက.. ေရေလ်ာ့ေသာက္ပါ..
- အဆီ.. အခ်ိဳ.. အငန္ ေလ်ာ့စားပါ..
- ဝမ္းခ်ဳပ္ မခံပါႏွင့္.. ဝမ္းေလ်ာပါက.. အဖ်ားရွိပါက.. ဆီးနည္းလာပါက.. ဝမ္းမည္းမည္း သြားပါက.. ဆရာဝန္ႏွင့္ ျပသ၍ ေဆးကုသမႈ ခံယူရန္ လိုအပ္ပါသည္..
- ေန႔ ည မွားလာျခင္း.. စိတ္ဂဏာ မၿငိမ္ ျဖစ္လာျခင္း.. အာေလး.. လ်ာေလး.. ျဖစ္လာျခင္း.. တစ္ခုခုကို ျမင္ေန.. ၾကားေန ျဖစ္လာပါက.. ေဆးရံု တက္ေရာက္ ကုသရန္ လိုအပ္ပါသည္..
- ဆရာဝန္ ႏွင့္ အၿမဲတမ္း ထိေတြ႔ေနၿပီး.. ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားသည့္ အတိုင္း.. ေဆးပံုမွန္ေသာက္၍ ျပဳမႈ ေနထိုင္ပါ..
**********************************************
Dr. Min Aung Shan
No comments:
Post a Comment