ရဲယိုပင္ (Noni)
‘ရဲယို' ရဲ႕ ႐ုကၡအပင္ေလာက' အမည္က ေတာ့ မိုရင္ဒါ-စီထ႐ိုဖိုးလီးယား (Morinda Citrofolia) ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ ‘ရဲယို' လို႔ လူအမ်ား သိၾကတဲ့ၿခံဳပင္၊ အပင္ပု တမ်ိဳး (တခ်ိဳ႕လည္းအပင္ျမင့္)ျဖစ္ပါတယ္။
’ရဲယို႐ြက္' နဲ႔ ‘ငါးေပါင္းထုတ္' စားဖူးသူ၊ ရဲယိုသီးမွည့္ကို ဆားနဲ႔တို႔စား၊ေခ်ာင္းဆိုး
ေပ်ာက္သူ မ်ားက ( ‘ရဲယို’ မ်ား အဆန္းလား၊ ဒို႔မ်ား သိၿပီးသား) လို႔ ဆိုၾကမွာပါ။
‘ရဲယို’ ဟာ အပြင့္၊ အသီး၊ အ႐ြက္၊ အကိုင္း အခက္၊ ပင္စည္၊ အေခါက္၊ အျမစ္ မက်န္ တပင္လံုးဟာေဆးဖက္၀င္ ဘယေဆးပင္ျဖစ္ပါတယ္။
ရဲယိုသီးမွာ ပါ၀င္တဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြဟာ “CD4 Count” ေခၚတဲ့ ကိုယ္ခႏၶာ ခုခံစြမ္းအား၊ အနိမ့္အျမင့္ကို ျပတဲ့ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္မႈမွာ အမွန္တကယ္ “CD4Count” ျမင့္တက္ေစတာကိုေခတ္မီေဆး သိပၸံ သုေတသနေတြက
ေဖာ္ျပ ေနၾကပါတယ္။
HIV/AIDS လူနာေတြမွာဆိုရင္ ေရာဂါအဆင့္ျမင့္ လာတာနဲ႔အမွ် သူတို႔ရဲ႕ “CD4 Count” ဟာ တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာတတ္ပါတယ္။
“CD4 Count” ျမင့္တက္ လာတာနဲ႔ အတူေရာဂါေ၀ဒနာ သက္သာ၊ တိုးတက္ လာႏိုင္ပါတယ္။
အလားတူပဲကင္ဆာေရာဂါလို႔ ေခၚတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ ကလပ္စည္း ေတြ၊ ဆဲလ္ေတြ၊ ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရ၊အဆမတန္ ပံုမွန္မဟုတ္ တိုးပြားလာတာ (ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ တိုင္းရင္းေဆး ဆရာေတြက ‘ျမစ္ပြားနာ’လို႔
‘ကင္ဆာ' ေရာဂါကို ေခၚေလ့ ရွိၾကပါတယ္။
အဓိပၸါယ္ ကေတာ့ သစ္ပင္မွာ အျမစ္ေတြ ပြားမ်ားလာသလို၊
ဆဲလ္ေတြ ပြားမ်ားလာတာမ်ိဳး ျဖစ္လို႔ပါ) ကိုထိန္း ခ်ဳပ္ ဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ အင္န္သရာကြီႏုန္း(Anthraquinone) တမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ‘ဒင္မနာကင္န္သားလ္ (Dam nacanthal) ေခၚ ဓာတ္ပစၥည္းေတြရဲယိုသီးမွာ ပါ၀င္တာကိုး
၁၉၉၃-ခုႏွစ္မွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ယိုကိုဟားမား ၿမိဳ႕ရဲ႕ ‘အီအို’တကၠသိုလ္က ေဖာ္ထုတ္ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
ရဲယိုသီးမွာပါ၀င္တဲ့ ‘စေကာ္ပိုလက္တင္နဲ႔ တျခားေသာ ဓာတုပစၥည္းေတြဟာ ေသြးတိုးကို က် ဆင္းေစတာ၊ ေယာင္ရမ္းမႈကို က်ဆင္း ေလ်ာ့ပါးေစတာ၊ ေရာဂါပိုးမႊားေတြကို ေသေစတဲ့ သတၲိ။ မိႈ ေရာဂါေတြကိုႏိုင္တဲ့သတၲိ
အဖုအႀကိတ္ေတြကို ေလ်ာ့နည္း၊ ေသးငယ္၊ ေပ်ာက္ကြယ္ေစတဲ့ အာနိသင္ ေတြ ရွိတာကိုေလ့လာ စမ္းသပ္မႈေတြမွာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
‪#‎ရဲယိုသီး‬
ရဲယိုပင္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ ဓါတုပစၥည္း ေတြကေတာ့ အင္သရာကြီႏုန္း အမ်ဳိး
မ်ဳိး ေရာေႏွာပါ၀င္မႈ၊ ေအာ္ဂဲနစ္အက္ဆစ္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဗီတာမင္အမ်ဳိးမ်ဳိး ပါ၀င္တာေတြ႕ရပါတယ္။
ဒါ့အ ျပင္ ကလူးကို႔စ္ ကြန္ေပါင္း၊ အက္စပ႐ူလိုစီဒစ္-အက္ဆစ္၊ သတၱဳဓာတ္အျဖစ္ ပိုတက္စီယမ္၊ထံုးဓာတ္၊
မီးစုန္းဓာတ္၊ သံဓာတ္၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ဆိုဒီယမ္၊ ဆဲလီနီယမ္ စတာေတြ ျဖစ္ၾကၿပီးအာဟာရဓာတ္
အေျခခံျဖစ္တဲ့ ကာဘိုဟိုက္ၿဒိတ္၊ ကစီ၊ သၾကားဓာတ္၊ အဆီဓာတ္၊ အသားဓာတ္ ပ႐ိုတင္းေတြပါ၀င္
ပါတယ္။
သၾကားဓာတ္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္တဲ့ဂလူးဂို႔စ္၊ ဖရပ္(ဂ္)တို႔စ္၊ ႏို႔သၾကား ကယ္လက္တို႔စ္၊ ကလူးကို ဆိုက္ေတြ ပါ၀င္ၿပီး ရဲယိုသီး
ရဲယို႐ြက္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ ကလူးကို ဆိုက္ေတြဟာ‘အိုမင္းရင့္ေယာ္ျခင္း’ ကို ကာကြယ္ တဲ့ သတၲိရွိတဲ့အင္တီ
ေအာက္ဆီဒင့္ မ်ားအျဖစ္ ခႏၶာကိုယ္ ခုခံစြမ္းအားကို ျမႇင့္တင္ေပးတဲ့ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။မိမိတို႔မွာ
စြဲကပ္ ခံစားေနရတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါ၊ HIV/AIDS ခႏၶာကိုယ္ ခုခံစြမ္းအား က်ဆင္းမႈေရာဂါစတဲ့
ျပင္းထန္ၿပီး ထိေရာက္တဲ့ ေဆးမရွိေသးတဲ့ ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္ကင္းမဲ့
နည္းပါးသလို ျဖစ္ေနသူေတြ အတြက္ ‘ရဲယို’ ဟာ ‘ရဲေဆး’၊ ‘အားေဆး’ ပမာ အားတက္စရာေဆးတလက္ပမာ
ျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။
သဘာ၀ေဆးဖက္၀င္ ပစၥည္းအျဖစ္ သဘာ၀ အေျခခံေဆး (Herbal Medicine) ျဖစ္တာေၾကာင့္ လည္း လူအမ်ားစုဟာ
မလိုလားအပ္တဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးအာနိသင္မ်ားတဲ့ အေနာက္ တိုင္းေဆးမ်ဳိး လို ေဆးမ်ားထက္ပိုမိုစိတ္၀င္စား
အားကိုးလိုစိတ္နဲ႔ အတူ တိရိစာၦန္ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္မႈ မွသည္ လူသား လူနာျဖင့္လက္ေတြ႕ စမ္းသပ္မႈမ်ားအထိ
ၾကာရွည္စြာ ေစာင့္မေနႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္ ေတြဟာ ရဲယိုသီး၊ရဲယိုပင္ထြက္ပစၥည္း၊
ေနာ္နီေဖ်ာ္ရည္၊ ေဆးေတာင့္၊ ေဆးမႈန္႔ေတြကို လက္ေတြ႕ သံုး စြဲၾကည့္ၾကပါတယ္။ (တိရိစာၦန္ဓာတ္ခြဲခန္း စမ္းသပ္မႈေတြမွာ ရဲယိုရဲ႕ အစြမ္းထက္ျမက္မႈမ်ားစြာ ရွိတာ ကိုေတြ႕ရွိခဲ့တာၾကာခဲ့ပါၿပီ။)
အဲဒီလို
စမ္းသပ္ သံုးစြဲၾကသူေတြထဲမွာ ေ၀ဒနာရွင္ လူနာမ်ားသာမက အေရွ႕တိုင္း တိုင္းရင္းေဆး၊ ဘယေဆး၊
သဘာ၀ျဖစ္ ေဆးပညာကို စိတ္၀င္စားၾကသူ၊ အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာရွင္ ဆရာ၀န္ တခ်ဳိ႕လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
သုေတသီ
ပညာရွင္ႀကီးေတြရဲ႕စမ္းသပ္ သုေတသနေတြက သိရွိလာရတာ ကေတာ့ ရဲယိုပင္ရဲ႕ အစိတ္ အပိုင္းအားလံုး
အာနိသင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတာ၊ အက်ိဳးရွိေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။
‘အ႐ြက္’
ကို ထိခိုက္ ဒဏ္ရာေတြမွာ အနာေပၚအံုတဲ့ ေဆးပတ္တီးအျဖစ္
သံုးတာ၊ အ႐ြက္ကို ေထာင္းထုၿပီး အနာအံုေဆး၊ထည့္ေဆးအျဖစ္သံုးႏိုင္သလို
အျခား အစိတ္အပိုင္း ေတြကို ေရာေမႊ ႀကိတ္၀ါးစားျခင္းနဲ႔ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ မွာသံုးတတ္ၾကပါတယ္။
ရဲယို႐ြက္ သံုးပံုေနာက္တနည္းက ရဲယို႐ြက္နဲ႔ ဆီေရာၿပီး အဆစ္အျမစ္ ေယာင္ရမ္း တာ၊ ေလးဘက္နာေၾကာင့္
ေယာင္ရမ္းတာမ်ိဳး) ‘ေဂါက္’ အဆစ္အျမစ္ေယာင္ေရာဂါေတြမွာ၊ ေျခလက္ ထံုက်င္ နာေတြမွာ၊ ေပြးအေရျပားေရာဂါေတြမွာ
သံုးတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
တိုင္းရင္းေဆးအျဖစ္ တျခားအသံုးျပဳႏိုင္၊ အသံုး၀င္ပံုေတြကေတာ့ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ၊ ေအာ့အန္ဗိုက္ထိုးနာ
(မေလးရွား ႏိုင္ငံတြင္သံုး)။ေခ်ာင္းဆိုး ေသြးပါ၊ တီဘီအဆုတ္ေရာဂါ၊ အစာအိမ္ နာ၊ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း၊၀မ္းဗိုက္
ေယာင္ရမ္းျခင္း၊ ရာသီလာစဥ္ ဗိုက္နာျခင္း၊ အူကြ်ံျခင္း၊ ဗီတာမင္ေအ ခ်ဳိ႕ တဲ့ျခင္း၊ ေသြးတိုးျခင္း၊
အ႐ိုးက်ဳိးျခင္း၊ အဆစ္လြဲျခင္း၊ အတြင္းေၾကဒဏ္ရာရျခင္း၊ ေ၀ဒနာေရာဂါ စံုစံု လင္လင္ပါ၀င္တာေတြ႕ရပါတယ္။
‘ရဲယိုပြင့္’ကိုေတာ့ မ်က္ေစ့ေရာဂါ (မ်က္ေစ့စြန္ျခင္း)၊ အေရျပားအနာ၊ ျပည္တည္နာ၊ ၀မ္းေပ်ာ့ေပ်ာ့ သြားေစတဲ့
အာနိသင္ေၾကာင့္ ၀မ္းေပ်ာ့ေပ်ာ့ သြားေဆးအျဖစ္သံုးႏိုင္ပါတယ္။
‘အေခါက္’ ရဲ႕ အသံုး၀င္ပံုက အသား၀ါ၊ အသည္းေရာင္ေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါေတြမွာ သံုးႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
‘ရဲယိုပင္အျမစ္’ မွာ အနာအက်င္ သက္သာေစတဲ့သတၱိ၊စိတ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေစတဲ့ အာနိသင္ ေတြရွိတာအျပင္
ခုေနာက္ဆံုး စိတ္၀င္တစား ေဆးသုေတသန အာ႐ံုစိုက္ လုပ္ေနၾကတာကေတာ့ ဓာတ္ခြဲခန္းတိရစာၦန္
စမ္းသပ္မႈေတြမွာ ရဲယိုပင္ အျမစ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ ‘ဒင္မနာ ကင္န္ေသာ’ ဆိုတဲ့ ဓာတ္ ပစၥည္းဟာကင္ဆာေရာဂါဆဲလ္မ်ား
ပြားမ်ားျခင္းကို ဟန္႔တားေစႏိုင္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။
ရဲယိုရြက္၊ ရဲယိုသီးတုိ႔ဟာ ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ ေပး႐ံုမက ေရာဂါႀကီး တခ်ဳိ႕ကိုလည္း ေပ်ာက္ကင္းတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ရဲယိုသီးဟာ ေသြး၊ သည္းေျခ၊ ေလ၊ သလိပ္တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ပူေလာင္ျခင္း၊ အစာမေၾကျခင္း၊ အထက္သို႔ ေလတက္ျခင္း၊ သည္းေျခ လႈပ္ရွားျခင္းတုိ႔ကို ေပ်ာက္ကင္း ေစပါတယ္။ ၎အျပင္ ရဲယုိသီးဟာ ေသြးတုိးကို ခ်ေပးႏုိင္ျခင္း၊ ေရာဂါပိုးမ်ားကို ခုခံေပးႏုိင္ျခင္းတုိ႔ကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ အစာမေၾကျခင္းႏွင့္ ႏွလံုးပ်က္စီးမႈ အႏၲရာယ္မွ ကာကြယ္ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေသာ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ကင္ဆာ အက်ိတ္အလံုး ႀကီးထြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာ သိရွိရပါတယ္။ ရဲယိုသီး၊ ရဲယိုရြက္တုိ႔ကို စားသံုးျခင္းျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ အပူခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္း ေပးႏုိင္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ စြမ္းအားကို တိုးပြားေစျခင္း တို႔ကိုလည္း ျဖစ္ေစႏုိင္ ပါတယ္။
နာက်င္ျခင္း ေဝဒနာကိုလည္း ေလ်ာ့ပါး ေစႏုိင္ပါတယ္။ ရဲယိုရြက္ကို ျပဳတ္၍ လည္းေကာင္း၊ ငါးႏွင့္ခ်က္၍ လည္းေကာင္း စားသံုးၾကသလို ရဲယိုသီးမွည့္ကိုလည္း ထန္းလ်က္ႏွင့္ေရာ၍ စားသံုးၾကပါတယ္။ ယခုအခါ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ ရဲယိုဓာတ္စာရည္၊ ရဲယိုေပါင္းရည္၊ ရဲယိုသီးယိုဟူ၍ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ် လာၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ မည္သို႔ပင္ ျဖစ္ေစ ေရာဂါ အေပါင္းမွ ကာကြယ္ ေပ်ာက္ကင္းေစေသာ ရဲယိုသီး၊ ရဲယိုရြက္၏ အစြမ္းကို အမ်ားျပည္သူမ်ား သိရွိႏုိင္ရန္ ေရးသား တင္ျပ လိုက္ပါတယ္။ ။
------------------
ေန႔တိုင္း ရဲယို ႐ြက္ကို ေရေႏြးေဖ်ာၿပီး တစ္ေန႔ႏွစ္႐ြက္ ေန႔စဥ္ တို႔စားတာ အစာအိမ္ေရာဂါ ေပ်ာက္ေၾကာင္း။ အစာအိမ္ေရာဂါ႐ွိသူမ်ား ရဲယို႐ြက္ကို တို႔စားျခင္း၊ အေျခာက္လွမ္း အမႈန္႔ ျပဳလုပ္ၿပီး မွီဝဲျခင္းျဖင့္ အစာအိမ္ေရာဂါ လက္ေတြ႔ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ ေၾကာင္း ေရးသား ထား ပါတယ္။
Credit ေဒါက္တာသီဟေမာင္(မယ္ေတာ္ေဆးခန္း)